دکتر «مریم حکمت نیا»، استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه قم در گفتگو با خبرنگار زنان و خانواده خبرگزاری شبستان با بیان اینکه مهریه ضامن خوشبختی نیست، اظهار کرد: مهریه یک حکم امضائی در اسلام است که قبل از اسلام و در ادیان پیشین نیز وجود داشته است، ابتدا باید بدانیم فلسفه مهریه چیست. مهریه جدیت مرد در تشکیل خانواده و بلوغ وی در پذیرفتن مسولیت سنگین زندگی زناشویی است. همچنین مهریه می تواند از طلاق های بی مورد و مسائل و مشکلات احتمالی زندگی زناشویی جلوگیری کند.
وی ادامه داد: طبق قوانین اسلامی ارث زن نصف مرد است که در اینجا مهریه جبران کننده این نقص است. به این صورت که زن بعد از فوت شوهر می‌تواند مهریه خود را از سهم الارث شوهر مطالبه کند. این حق به عنوان یک طلب ممتاز شناخته می‌شود و قبل از تقسیم ارث به سایر وراث، مهریه زن پرداخت می‌شود. در ذیل این نگاه اگر با نگاه اخاذی و تجارت به مهریه نگاه کنیم، هیچ ضمانتی برای خوشبختی وجود ندارد. با توجه به اتفاقات احتمالی که در زندگی بانوان رخ می دهد لذا مهریه به عنوان یک پشتوانه مالی برای زنان تلقی می شود، ضمن اینکه اسلام با تعیین مهریه در صدد حفظ جایگاه و کرامت زنان بوده است.
جمله «مهریه را کی داده، کی گرفته» از اساس اشتباه است
وی با بیان اینکه اصطلاح مهریه را «کی داده، کی گرفته» از اساس اشتباه است، تصریح کرد: مهریه مطابق فقه اسلامی و به تبع آن، قانون مدنی ایران، مالی است که ضمن عقد نکاح یا همان قرارداد ازدواج، بین زوجین مورد توافق قرار می‌گیرد و شوهر را متعهد به پرداخت آن در حق زن می‌کند. اما با توجه به جا افتادن این جمله در جامعه که «مهریه را کی داده و کی گرفته» از همان ابتدا این جمله در ذهن مرد حک می شود و مهریه به مرور اهمیت و جایگاه خود را از دست می دهد و مردان هم نسبت به آن بی توجه می شوند در حالی که نمی دانند مهریه برای کرامت و جایگاه زن در نظر گرفته شده است و این مساله به مرور موجب ایجاد مسائل و مشکلاتی در زندگی زناشویی شده و زن هم مجبور به درخواست مهریه خود می شود؛ بنابراین بیان این جمله که «مهریه را کی داده ، کی گرفته» از اساس اشتباه است و مردان نیز باید نیت خود را در پرداخت مهریه اصلاح نمایند.
حکمت نیا با تأکید بر اینکه موضوع بحث مهریه های نامتعارف و سنگین و خارج از توان است، گفت: امروز در جامعه ما مسئله و معضل مهم بیش از آنکه مهریه های نامتعارف باشد، مهریه های سنگین است که باید مورد بررسی قرار گیرد. ضمن اینکه اهمیت مهریه باید در جلسات مشاوره های قبل از ازدواج برای زوج ها مطرح و بازگو شود تا هم مردها و هم زن ها 4 متوجه جایگاه و اهمیت این مساله در زندگی زناشویی خود شوند.
سکه بهترین گزینه برای مهریه
این عضوء هیئت علمی دانشگاه قم با بیان اینکه تغییر عرف تعیین مهریه از سکه به موارد دیگر کار درستی نیست، تأکید کرد: اگر بخواهیم ملک را برای مهریه در نظر بگیریم که در حال حاضر قیمت ملک بیشتر از سکه و دائم هم در حال افزایش قیمت است؛ بنابراین ملک نمی تواند گزینه مناسبی باشد؛ چرا که شرایط را برای مردها سخت تر می کند. اگر بخواهیم پول را جایگزین مهریه کنیم که این هم به صلاح زن ها نیست؛ چرا که ارزش پول هم دائم در حال پایین آمدن است. بنابراین سکه بهترین گزینه برای مهریه است و تغییر آن اصلا به صلاح و سود زنان نیست.
دکتر حکمت نیا با بیان اینکه سنگینی مهریه تاثیر خاصی روی مرد ندارد، گفت: به نظرم فردی که استطاعت و توانایی مالی داشته باشد در پرداخت مهریه مشکلی ندارد. از سوی دیگر با توجه به شرایطی که امروزه برای محکومان به مهریه در نظر گرفته شده هیچ مردی به زندان نمی رود بلکه با توجه به شرایط مالی‌اش، پرداخت مهریه قسط بندی می شود بر همین اساس به نظر نمی رسد این مساله باعث تشویش ذهنی مردها شود.
مهریه باید به جایگاه و فلسفه اصلی خود برگردد
این عضو هیئت علمی دانشگاه قم در خصوص اینکه چه کنیم که مهریه به سمت کارکرد مثبت برود، خاطرنشان کرد: اولا مهریه باید به جایگاه و فلسفه اصلی خود برگردد و بعد هم فرهنگ سازی شود. چرا که هنوز فرهنگ مهریه به طور دقیق در جامعه ما نهادینه نشده است به همین دلیل هر چقدر هم در مورد مهریه تبلیغات کنیم و مباحت مختلف مطرح نماییم مانند «آب در هاونگ کوبیدن» است». چون هنوز خانواده ها نمی دانند مهریه چه جایگاهی برای بانوان در زندگی دارد و مرد چه وظایفی باید در قبال آن داشته باشد؛ بلکه تنها وسیله ای برای مراجعه خانواده ها به دادگاه در زمان جدال بین زوج ها شده است؛ این تنها کارکردی است که می توانیم امروزه برای مهریه نام ببریم.
لزوم آموزش کارکرد مهریه برای خانواده ها
این استاد دانشگاه بر لزوم آموزش کارکرد مهریه برای خانواده ها تاکید کرد و گفت: یکی از مهمترین مشکلات امروز ما عدم آشنایی خانواده ها از کارکرد مهریه در جامعه است. بنابراین ضرورت دارد که اصحاب رسانه، صدا و سیما و رادیو با تولیدات فرهنگی مناسب در این خصوص فرهنگ سازی نمایند؛ چرا که تا فرهنگ مهریه در جامعه نهادینه نشود؛ شاهد کارکرد مثبت آن در خانواده ها نخواهیم بود.
نظر شما