خبرگزاری شبستان، گروه بین‌الملل: دکتر «نوذر شفیعی»، استاد دانشگاه، تحلیلگر روابط بین‌الملل و کارشناس مسائل شبه قاره در گفتگوی اختصاصی با بخش بین‌الملل خبرگزاری شبستان درباره کشتار اخیر شیعیان در منطقه «پاراچنار» پاکستان تاکید کرد که این کشتار یک نسل‌کشی به‌شمار می‌آید که عوامل متعددی در آن دخیل هستند.
شفیعی در پاسخ به این پرسش که علت رشد تکفیری‌ها در پاکستان و کشتار بی‌رویه و آزادانه شیعیان به ویژه در منطقه «پاراچنار» چیست، گفت: منطقه پاراچنار توسط جامعه اهل سنت محاصره شده است به این معنی که شیعیان به راحتی می‌توانند به دلیل شکاف‌های مذهبی موجود، هدف تندورهای تکفیری قرار بگیرند. مسئله بعدی این است که پاراچنار دقیقا در مرز افغانستان و پاکستان واقع شده و این یک مشکل جدی برای شیعیان این منطقه است، چرا که رفت و آمدهای بسیاری از این منطقه از پاکستان به داخل افغانستان و از افغانستان به داخل پاکستان انجام می‌شود که این مسئله خودش به تنهایی بسیار چالش‌برانگیز است و دلیل چالش‌ها این است که رفت و آمدها امری عادی نیستند و غالبا همراه با درگیری‌های مسلحانه و منازعه هستند.
کارشناس مسائل شبه قاره افزود: مشکل بعدی رشد «تحریک طالبان پاکستان» (تی تی پی) است. همانطور که می‌دانیم این گروه علیه دولت پاکستان در حال جنگ است و با وجود آنکه پایگاهش در داخل افغانستان قرار دارد اما در پاکستان علیه دولت این کشور فعالیت می‌کند. نیروهای «تحریک طالبان» هنگام آمد و شد در دو سوی مرزها این سوءظن را دارند که ممکن است از طرف جریان‌های شیعه شناسایی شده به دولت گزارش داده شوند و به همین دلیل خود این گروه یک چالش برای شیعیان به حساب می‌آید. در واقع تحریک طالبان پاکستان متاثر از شکاف‌های مذهبی نگرانی‌های امنیتی هم از سوی مردم پاراچنار یا شیعیان این منطقه دارند و به عبارت دیگر می‌توان گفت که بخشی از تاوان درگیری دولت پاکستان با «تی تی پی» را شیعیان پاراچنار می‌دهند.
شفیعی در ادامه تاکید کرد که مسئله بعدی رشد هم در افغانستان و هم در پاکستان است. مکان رشد داعش استان‌های شرقی افغانستان و مناطق قبیله‌ای پاکستان است که پاراچنار در مرکز آن قرار دارد؛ بنابراین در محیطی که پاراچنار در آن قرار گرفته در اطراف آن گروه های رادیکال داعشی قرار دارند. این گروه‌ها چه مستقیم و چه غیر مستقیم در درگیری های صورت گرفته علیه جمعیت شیعه نقش دارند چرا که اساسا ماموریت آنها کشتار شیعیان است.
تحلیلگر روابط بین‌الملل درباره عامل بعدی کشتار شیعیان در منقطقه پاراچنار پاکستان گفت: مبحث بعدی این است که دولت پاکستان برای آنکه بتواند بر چالش‌های موجود در ایالت «سرحد» یا همان « خیبر پختونخوا » در غرب پاکستان فائق بیاید، مناطق قبایلی را در ان این ایالت ادغام کرده ولی با این وجود هنوز سازوکارهای اداره این منطقه موفق عمل نمی‌کند؛ بنابراین ناکارآمدی در مدیریت ایالت خیبرپختونخوا یکی از دلایل کشتار راحت شیعیان در پاراچنار است.
شفیعی گفت: دولت پاکستان علی رغم برخورداری از ارتشی قدرتمند دولت ضعیفی است. دولت و ارتش پاکستان نمی‌توانند با اقتدار در مناطق پیرامونی این کشور اقدام کنند و به همین دلیل است که می‌بینیم در بلوچستان درگیری است، در سرحد درگیری است و از آن سو هم با هند درگیری‌هایی وجود دارد، بنابراین عملا دولت در منطقه ایالت سرحد و بخصوص مناطق قبایلی که پاراچنار در آنجا قرار دارد، ناکارآمد است؛ ضمن اینکه خود دولت در این منطقه درگیری مسلحانه با جدایی‌طلبان دارد و همان طور که گفتیم مردم پاراچنار و مردم شیعه این منطقه عملا قربانی درگیری بین دولت و تجزیه‌طلبان شده‌اند لذا دولت با اینکه تلاش می کند چنین اقداماتی صورت نگیرد اما به دلیل آنکه ضعیف است در جلوگیری از این وقایع ناتوان می باشد.
به گفته کارشناس مسائل شبه قاره، حادثه اخیر در زمانی اتفاق افتاد که کاروان شیعیانی که به سمت پاراچنار حرکت می کردند توسط دولت اسکورت می شدند. این نشان می‌دهد که دولت به این موضوع توجه داشته است. علاوه بر این این منطقه اساسا یک منطقه بالقوه دارای شکاف‌های اجتماعی فعال است و به همین دلیل گاهی اوقات اتفاقات حادث شده از کنترل دولت خارج است.
شفیعی همچنین گفت: تقریبا تا قبل از انقلاب اسلامی ایران میزان وقوع درگیری‌ها در این منطقه بسیار اندک بود، اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تاثیرگذاری این انقلاب روی شیعیان جهان از جمله شیعیان پاکستان، حساسیت اهل تسنن در پاکستان و حتی در افغانستان نسبت به شیعیان بیشتر شد. در پاکستان «سپاه سحابه» علیه موج بیداری در جریان شیعه پاکستان شکل گرفت و در مرز پاراچنار نیز جریان‌های سلفی-تکفیری پاکستان شکل گرفتند و بدین شکل بود که دامنه خشونت‌ها گسترده‌تر شد.
کارشناس روابط بین‌الملل درباره سپاه صحابه و ایدئولوژی آن، گفت: در پاکستان سپاه صحابه معطوف به مقابله با جریانات شیعی است. سپاه صحابه ارتباط تنگاتنگی با طالبان داشته و امروز هم ارتباط تنگاتنگی با داعش دارد و یک جریان اصلی ضدشیعی است که اقدام علیه شیعیان را رقم می‌زند.
شفیعی در پاسخ به این پرسش که چگونه می‌توان کمک کرد تا پروندهای شبیه به پرونده کشتار فلسطینی‌ها در غزه توسط اسرائیل در مورد کشتار شیعیان توسط تکفیری‌ها در پاکستان در دادگاه بین‌المللی باز شود، گفت: اولا باید این موضوع توسط رسانه‌ها برجسته شود یعنی یک فایلی در رسانه‌ها برای بازخوانی پرونده پاراچنار و شیعیان پاکستان گشوده شود و این مسئله دایم در صدر خبرها قرار بگیرد.
وی افزود: در واقع به همان میزانی که رسانه‌های منطقه‌ای با این موضوع برخورد می‌کنند در سراسر جهان اسلام نیز باید موضوع پاراچنار برجسته شود تا مورد توجه جامعه جهانی قرار گیرد. همچنین محافل محلی و بین‌المللی هم می‌توانند به شکل سازمان‌های مردم‌نهاد یا غیردولتی مسایل و مشکلات خود را به گوش نهادهای بین‌المللی برسانند، زیرا اتفاقاتی که در پاراچنار علیه شیعیان رخ می دهد، عملا یک «نسل‌کشی» است چرا که زمین‌های شیعیان در پاراچنار تصرف شده است، مظاهر فرهنگی از جمله مساجد در این منطقه را نابود می‌کنند و خود شیعیان را نیز قتل عام می کنند.
کارشناس مسائل شبه قاره تاکید کرد که به هر حال باید این موضوع به گوش جهانیان برسد و در محافل و کمیسیون‌های حقوق بشری سازمان‌ملل و سازمان‌های منطقه‌ای مثل اتحادیه اروپا برجسته شود تا توجهات به این موضوع جلب شود.
نظر شما