خبرگزاری شبستان، گروه بین‌الملل: کشور آلبانی در دهه ۱۹۲۰ تحت نفوذ ایتالیا قرار گرفت و سپس به یک دولت کمونیستی تبدیل شد و طبق قانون اساسی از سال ۱۹۴۴ تا ۱۹۹۱، اعمال مذهبی را ممنوع کرد. کمونیست‌های آلبانی مذهب را به عنوان یک تهدید اجتماعی می‌دیدند که انسجام ملت را تضعیف می‌کند. در چارچوب این سیاست‌ها، ادیان به ویژه اسلام به عنوان «بیگانه» محکوم شدند، و روحانیونی مانند مفتی های مسلمان به عنوان عقب مانده اجتماعی و با تمایل به تبدیل شدن به عوامل کشورهای دیگر برای تضعیف منافع آلبانی مورد انتقاد قرار گرفتند و رژیم کمونیست با سیاست خود سبک زندگی اسلامی و فرهنگ اسلامی در آلبانی را که از قرن پانزدهم در این کشور شناخته می‌شد، نابود کرد.
دولت کمونیستی، ساختمان‌های اسلامی را تصرف کرد و صدها مسجد را در کشور به مکان‌های تجمع، سالن‌های ورزشی، انبارها، آغل‌ها، رستوران‌ها، مراکز فرهنگی و سینما تبدیل کرد تا این ارتباط بین ساختمان‌های مذهبی و مردم را از بین ببرد.
حتی پس از سقوط کمونیسم در آلبانی در سال ۱۹۹۱، آلبانیایی‌های مسلمان اغلب از تبعیض علیه خود شکایت می‌کردند. در حالی دو کلیسای جامع (ارتدوکس شرقی و کاتولیک) ساخته شد که تا سال ۲۰۱۶ مسلمانان آلبانی مسجد مرکزی نداشتند و مجبور بودند در خیابان ها نماز بخوانند.
در سال ۱۹۹۲، صالح بریشا، رئیس جمهور وقت، اولین سنگ را برای ساخت مسجد در نزدیکی میدان نمازگاه در نزدیکی پارلمان آلبانی گذاشت. ساخت و ساز این پروژه پس از مخالفت «پیتر آربنوری» رئیس پارلمان به تعویق افتاد.
مسجد بزرگ تیرانا و بالکان
«ادی راما» شهردار تیرانا در آن زمان که امروز نخست وزیر است، تصمیم گرفت این مسجد را در سال ۲۰۱۰ در تیرانا بسازد که تنها هشت مسجد داشت. این درحالی است که در سال ۱۹۶۷ این شهر ۲۸ مسجد داشت.
مسجد ادهم بیگ که امروز مسجد اصلی در تیراناست، متعلق به دوران عثمانی است و در حال حاضر تنها ۶۰ نمازگزار را درخود جای می‌دهد.
مسجد جامع تیرانا به طور رسمی در ۱۰ اکتبر ۲۰۲۴ افتتاح شد، در مراسمی که در آن رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه و ادی راما، نخست وزیر آلبانی سخنرانی کردند، انتظار می رود این مسجد فعالیت‌های گردشگری را افزایش دهد و جایگزین مسجد ادهم بیگ در مرکز این شهر شود.
ادی راما، نخست وزیر آلبانی، از ترکیه می‌گوید: مسلمانان آلبانی مدت‌ها منتظر افتتاح این مسجد بودند که ساخت آن با کمک ریاست امور مذهبی ترکیه به پایان رسید.
طراحی این مسجد از معماری کلاسیک عثمانی الهام گرفته شده است. این مسجد چهار مناره دارد که ارتفاع هر کدام از آنها ۵۰ متر و گنبد مرکزی آن ۳۰ متر است. طبقه اول مسجد، یک مرکز فرهنگی و سایر امکانات است.
این مسجد در زمینی به مساحت ۱۰هزار متر مربع در نزدیکی ساختمان پارلمان آلبانی ساخته شده است. این مسجد می تواند تا ۸ هزار نمازگزار را برای اقامه نماز در داخل مسجد و دو هزار نمازگزار را در خارج از آن جا دهد که در مجموع به ۱۰ هزار نفر می‌رسد.
این مسجد برای هزاران مسلمانی که در خیابان ها در کنار مساجد کوچکتر در سراسر شهر تیرانا نماز ادا می‌کردند، ضروری بود. کمتر از ۱۰۰ متر دورتر از این مسجد، یک کلیسای جامع کاتولیک و دورتر از آن یک مرکز یک کلیسای جامع ارتدکس قرار دارد. اما آلبانی کشوری با اکثریت مسلمان است و کمی بیش از ۵۰ درصد از جمعیت ۲.۴ میلیونی آن را تشکیل می دهد.
طبق سرشماری سال ۲۰۲۳، دومین دین مسیحیت است که پیروان کاتولیک با ۸ درصد و مسیحیت ارتدکس با ۷ درصد در این کشور در کنار یکدیگر گروه‌های مذهبی مختلف بدون تنش زندگی می‌کنند.
همزیستی مذهبی
این مسجد توسط یک بنیاد وقف اداره می‌شود و اوقاف مذهبی ترکیه (ریاست امور مذهبی ترکیه) در هیئت مدیره آن نمایندگی خواهد داشت. صرف نظر از سالن های بزرگ برای عبادت مذهبی، این مسجد یک سالن کنفرانس در زیر زمین و سالن سمینار دیگر و یک محوطه بزرگ نمایشگاهی و یک کتابخانه دو طبقه دارد که نه تنها برای مسلمانان، بلکه برای عموم آزاد است.
این مسجد با معماری عثمانی خود با برخی از عناصر سنتی آلبانیایی، گردشگران غربی بسیاری را به خود جذب می کند و پس از ادای نماز، از گنبد و دیوارهای مزین آن عکس می گیرند.
مارک جی میلما، یک گردشگر هلندی از اوترخت، درباره این مسجد می‌گوید: مسجد فوق العاده ای است. من این مسجد را خیلی دوست داشتم، زیرا نشان می دهد که تساهل مذهبی زیادی وجود دارد.
این مسجد به طور رسمی در ۱۰ اکتبر ۲۰۲۴ افتتاح شد و امیدوارند که به رونق گردشگری و آزادی اعمال مذهبی در تیرانا پایتخت آلبانی کمک کند.
نظر شما