به گزارش خبرگزاری شبستان از فارس، در طول تاریخ بشری، همواره مفاهیم و نگرش‌های مختلفی نسبت به دنیا و آخرت وجود داشته است. انسان‌ها در جست‌وجوی معنای زندگی و هدف از آن، به دنبال پاسخ‌هایی برای سوالات بنیادی خود بوده‌اند؛ «چرا زندگی می‌کنیم؟»، «چرا دنیا را تجربه می‌کنیم؟»، «آیا دنیا تنها برای لذت و بهره‌برداری است یا هدفی بالاتر و والاتر در انتظار ماست؟» این سوالات، ریشه در درک ما از دنیا و ارتباط آن با آخرت دارند. در فرهنگ اسلامی، به ویژه در کلام اهل بیت (ع)، همواره تاکید شده است که دنیا نباید به هدفی برای خود تبدیل شود، بلکه باید به عنوان وسیله‌ای برای تکامل انسان و حرکت به سوی سعادت ابدی در نظر گرفته شود.
امام جمعه جهرم، به یکی از پیچیده‌ترین مسائل انسانی پرداخته‌اند: «رابطه انسان با دنیا و مرگ». ایشان در این سخنان با استناد به آموزه‌های قرآن کریم و احادیث اهل بیت (ع)، این نکته را برجسته کرده‌اند که انسان‌ها باید از شتاب و اضطراب دنیاطلبی دوری کنند و توجه خود را به آخرت معطوف سازند. در این نگرش، دنیا تنها یک مسیر است، نه مقصد نهایی. همانطور که امام حسن مجتبی (ع) به یکی از یاران خود فرموده‌اند، «اگر طالب دنیا باشی، مرگ هم طالب تو است». این سخن به طور عمیق به حقیقت مرگ و گذرا بودن دنیای فانی اشاره دارد و انسان را به بازنگری در اهداف زندگی وادار می‌کند.
از طرفی، درک صحیح از دنیا و استفاده درست از امکانات و منابع آن می‌تواند به انسان کمک کند تا مسیر صحیحی را در زندگی خود برگزیده و از تعلقات دنیوی رها شود. این نکته که ثروت و مال تنها ابزارهایی هستند برای رسیدن به هدف‌های معنوی و انسانی، از تعالیم مهم دینی است که در پی آن، دنیا به جای آن که به عنوان هدفی محدود و مادی دیده شود، به ابزاری برای خدمت به دین و انسانیت تبدیل می‌شود. حجت‌الاسلام مدبر در به این نکته اشاره کردند که هیچ ایرادی ندارد اگر فردی دارای مال و ثروت باشد، اما باید این مال و ثروت در مسیر خدمت به انسان‌ها و پیشبرد اهداف اخلاقی و معنوی به کار گرفته شود.
در این مسیر، توجه به آموزه‌های قرآن کریم و اهل بیت (ع)، به ویژه در مورد اهمیت عبادت، بندگی و استفاده صحیح از دنیا، می‌تواند به انسان‌ها کمک کند تا مسیر درست را در زندگی انتخاب کنند.
در زندگی انسان، همواره دو جبهه مهم وجود دارد که هرکدام تأثیرات خاص خود را بر روح و زندگی فردی می‌گذارد. یکی از این جبهه‌ها، تعلق به دنیا و بهره‌برداری از آن است و دیگری، توجه به آخرت و تحصیل معنویت از طریق بندگی و خدمت به خدا و خلق. حجت‌الاسلام محمد حسین مدبر، به این دو جبهه اشاره کرده و تأکید کرده است که انسان باید در زندگی روزمره‌اش به این نکته توجه داشته باشد که "دنیا طلبی" می‌تواند او را به مقصد نهایی‌اش، یعنی مرگ، نزدیک کند.
توجه به آموزه‌های قرآن کریم و اهل بیت (ع)، به ویژه در مورد اهمیت عبادت، بندگی و استفاده صحیح از دنیا، می‌تواند به انسان‌ها کمک کند تا مسیر درست را در زندگی انتخاب کنند.
دنیا، هدف یا وسیله؟
امام جمعه جهرم همچنین به حدیثی از امام حسن مجتبی (ع) اشاره می‌کند که در آن حضرت به یکی از یاران خود به نام جُناده فرموده‌اند: «اگر طالب دنیا باشی، مرگ هم طالب تو است». این جمله در حقیقت بیانگر رابطه‌ای پیچیده بین انسان و دنیای فانی است. به گفته امام مجتبی (ع)، انسان هرگز نباید غرق در دنیا شود، زیرا مرگ قطعی و حتمی است و روزی فرا می‌رسد که همه چیز را رها کرده و به آنچه که همیشه از آن فرار می‌کرده است، روبه‌رو خواهد شد. حجت‌الاسلام مدبر این هشدار را تکرار می‌کند که انسان اگر در این راه وارد شود، هرگز از عطش دنیا سیر نخواهد شد و در نهایت همانطور که در آب شور دریا تشنگی از بین نمی‌رود، به مرور زمان روح و جسم او نیز از درون خشک می‌شود.
درس‌های قرآن و اهل بیت (ع)
امام جمعه جهرم با اشاره به آیات قرآن کریم، به ویژه آیه «وَاعْبُدْ رَبَّکَ حَتَّی یَأْتِیَکَ الْیَقِینُ» (حجر۹۹)، تأکید می کندکه عبادت و بندگی خدا باید تا آخرین لحظات عمر ادامه یابد. او با اشاره به آیات دیگری از قرآن، مرگ را به عنوان «یقین» مطرح می کند و می گوید: «یقین در قرآن در حقیقت همان مرگ است و باید تا لحظه رسیدن به این یقین به عبادت و بندگی خداوند ادامه داد.»
این هشدارها همچنین در کلام پیامبر اسلام (ص) نیز بازتاب یافته است. حضرت محمد (ص) در حدیثی فرموده‌اند: «کونوا من أبناء الآخرة و لا تکونوا من أبناء الدّنیا» یعنی: «جزو پیروان آخرت باشید و نه دنیای فانی.» این آموزه‌ها به انسان‌ها می‌آموزد که به دنیای فانی وابسته نشوند و آن‌ها را دعوت می‌کند تا دنیای خود را به عنوان وسیله‌ای برای رسیدن به سعادت واقعی در آخرت استفاده کنند.
انتقاد از نگرش‌های دنیاطلبانه
حجت‌الاسلام مدبر همچنین به دنیاطلبی‌هایی که ممکن است افراد به اشتباه در آن گرفتار شوند، اشاره کرده و توضیح می دهد که داشتن مال و ثروت به خودی خود دنیاطلبی نیست، بلکه در صورتی که این مال و ثروت به کار نیکو و خدمت به خلق خدا بیفتد، نه تنها دنیاطلبی نیست که وسیله‌ای برای رسیدن به آخرت خواهد بود. این نکته از تعالیم اهل بیت (ع) گرفته شده است که مال و ثروت می‌تواند در خدمت دین و انسانیت قرار گیرد.
اگر فردی از این امکانات برای گشایش زندگی خود و دیگران استفاده کند و به فقرا کمک کند، در حقیقت در مسیر آخرت‌طلبی قرار دارد و نه دنیاطلبی.
به گفته مدبر، همانطور که امام صادق (ع) در پاسخ به نگرانی یکی از شیعیان فرموده‌اند: «اگر خدا به تو مال و ثروت و امکانات بدهد، با آن چه کار می‌کنی؟»، اگر فردی از این امکانات برای گشایش زندگی خود و دیگران استفاده کند و به فقرا کمک کند، در حقیقت در مسیر آخرت‌طلبی قرار دارد و نه دنیاطلبی.
دنیا وسیله‌ای برای رسیدن به آخرت
حجت‌الاسلام مدبر این نکته را بیان می کند که دنیا باید برای انسان مانند کشتی باشد. اگر آب به کشتی وارد شود، آن را غرق می‌کند، اما اگر بر روی کشتی سوار شویم، می‌تواند ما را به مقصد برساند. از این رو، اگر انسان‌ها از امکانات و ثروت‌ها برای خدمت به دین، انسانیت و اخلاق استفاده کنند، در حقیقت دنیا را در خدمت آخرت قرار داده‌اند و به سوی نجات و سعادت قدم برداشته‌اند.
او همچنین سخن زیبایی از امام علی (ع) نقل می کند که فرمودند: «مَنْ أَبْصَرَ بِهَا بَصَّرَتْهُ وَ مَنْ أَبْصَرَ إِلَیْهَا أَعْمَتْهُ». دنیا همانند خورشید است؛ اگر به آن نگاه کنیم، همه چیز را روشن می‌بینیم، اما اگر به خود دنیا خیره شویم، کور خواهیم شد.
پیشنهادات برای جامعه امروز
در این شرایط که بسیاری از افراد در تلاش برای کسب مال و ثروت هستند، مهم است که به یاد داشته باشیم که دنیا به عنوان وسیله‌ای برای رسیدن به سعادت و تقوا باید در نظر گرفته شود، نه هدفی برای به دست آوردن لذت‌های مادی که هیچ‌گاه پایان نخواهند داشت.
این آموزه‌ها می‌توانند الهام‌بخش تغییراتی در رفتار فردی و اجتماعی ما باشند تا دنیای امروز را با نگاه معنوی و هدفمندتری بسازیم.
نظر شما