بانویی بادیه‌نشین که در خانه آفتاب جاودانه شد

به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، فاطمه بنت حِزام مشهور به‌ اُمّ‌الْبَنین (درگذشته ۶۴ق) همسرامام علی(ع) و مادر عباس(ع)، عبدالله، جعفر و عثمان بود که هر چهار تن در روز عاشورا به شهادت رسیدند. پس از واقعه کربلا، ام‌البنین(س) روزها به قبرستان بقیع می‌رفت و برای امام حسین(ع) و فرزندانش سوگواری می‌کرد. عالمان شیعه شجاعت، فصاحت و علاقه ام‌البنین به اهل‌بیت(ع) به‌ویژه امام حسین (ع) را ستوده و از او به نیکی یاد کرده‌اند. به‌گفته شهید ثانی و عبدالرزاق مُقَرَّم، ام‌البنین به خاندان پیامبر(ص) محبت شدیدی داشت و خود را وقف خدمت به آنان کرده بود؛ به‌همین دلیل اهل‌بیت(ع) نیز برای وی احترام ویژه قائل بودند و در روزهای عید، نزد ایشان می‌رفتند.

به مناسبت سالروز رحلت این بانوی بزرگوار گفتگویی انجام داده ایم با دکتر «معصومه ظهیری» دبیر ستاد راهبری زن وخانواده حوزه علمیه و استاد حوزه و دانشگاه که در پی می آید.

ظهیری با بیان اینکه روز رحلت ام البنین(س) درروز شمار تقویم جمهوری اسلامی روز تقدیر از مادران و همسران شهداء نامیده شده به همین مناسبت جا دارد که نگاهی دوباره به زندگی بانوی ویژه صدر اسلام داشته باشیم گفت: فاطمه کلابیه همانطور که از اسم شان پیداست؛ از قبیله بنی کلابه و حزام پدر ایشان از افراد سرشناس قبیله محسوب می شد.

 دبیر ستاد راهبری زن وخانواده حوزه علمیه ادامه داد: زمانی که  امام علی علیه السلام به برادرشان عقیل میفرمایند"همسری برای من انتخاب کن که از جهت نسب معروف به شجاعت باشد و برای من فرزندان شجاع و غیوری به دنیا بیاورد"؛ جناب عقیل به جستجو می پردازند و به  قبیله بنی کلابه می رسند. ۳ روز  مهمان پدرشان می شوند و به رسم عرب روز چهارم رییس قبیله  از ایشان سوال می کند که برای چه امری آمده ای؟ و ایشان می فرمایند: برای خواستگاری برای امام علی بن ابیطالب آمدم. بعد از مختصری پرس و جو این قضیه را به حضرت ام البنین واگذار می کند. حضرت ام البنین بعد از شناخت امیرالمومنین علیه السلام به این ازدواج رضایت می دهند و به خانه امیرالمومنین(ع) می آیند.

استاد حوزه با اشاره به شخصیت والای حضرت ام البنین گفت: ادب، احترام، خوش خلقی و ساده زیستی از جمله خصوصیات حضرت ام البنین بوده است. طبیعتا فرزندان زهرای مرضیه سلام الله علیها که دیگر بزرگ شده بودند؛ اما به هر حال انتصاب به خاندان نبوت و فرزندان زهرای مرضیه بودن باعث شد یک احترام ویژه ای برای این عزیزان قائل باشند. به همین دلیل ایشان قبل از حتی به دنیا آمدن فرزندانشان ام البنین نامیده شده اند.

 وی در ادامه به فرزندان شجاعی که حضرت ام البنین تقدیم اسلام کرد گفت: ایشان فرزندان غیوری به دنیا آورده اند که شاید سرآمد آنها عباس بن علی علیه السلام باشد. حضرت عباس یک انسان عالم بود و از محضر امیرالمومنین علیه السلام درس آموخته و اهل فضل و شجاع بود. شاید ما در اوج جریان کربلا نسبت به  فرزندان ام البنین شناخت  داشته باشیم در حالیکه در زمان حکومت امیرالمومنین علیه السلام این همراهی، همدلی، شجاعت و ماموریت پذیری از طرف امیرالمومنین برای این عزیزان بسیار مورد توجه بوده است.

ظهیری با بیان اینکه زندگی خوبان همیشه درس آموز است و محصور و محدود در جغرافیا و تاریخ نمی شود گفت: به همین دلیل در کنار امام بودن، ولایت پذیری و محب امام بودن باعث می شود فرزندانی با علم و آگاهی و صاحب بصیرت تربیت شود.   در زیارتنامه عباس ابن علی علیه السلام نیز اینگونه می خوانیم :" السلام علیک ایها العبد الصالح المطیع لله و لرسوله"خانم ام البنین  انسانی را تربیت کرد در خانه امیرالمومنین علیه السلام که اهل آگاهی، بصیرت و بنده صالح خدا بود، مطیع خدا و رسول بود. این خصوصیات را که معمولا مادران در روش، منش و سلوک تربیتی به فرزندان منتقل می کنند را در خانه امیرالمومنین علیه السلام از خانم ام البنین بسیار سراغ داریم.

حضرت ام البنین در خانه آفتاب ستارگانی را پرورش داد که در همه ادوار تاریخ از آنها به نیکی یاد می کنند. ایشان همدل و همراه قمرین خانه علی، امام حسن و امام حسین علیه السلام بوده است

این استاد حوزه با اشاره به احترام ویژه ای که حضرت زینب برای حضرت ام البنین قائل بودند گفت : حضرت زینب سلام الله علیها بسیار برای ایشان احترام قائل بود؛ وقتی از کربلا برگشتند به ایشان وارد شد و دیدار با ام البنین را بر سایر دیدارها مقدم داشت. ابتدا به دیدار خانم ام البنین رفتند. ام البنین هم در این دیدار از فرزندان خودش سوال نکرد. ابتدا از حسین بن علی علیه السلام، فرزند زهرای مرضیه سوال کردند و سپس به طریق روایت برای مردم از خاندان بنی امیه اظهار بیزاری می کردند با آنکه سنی ازایشان گذشته بود و روایت شجاعت فرزندانش را برای مردم بیان می کردند؛ از دین خدا دفاع می کردند.

وی با بیان اینکه تاسی و پیروی و الگوگرفتن از خوبان همیشه برای انسانها مسیر نور را روشن می کند افزود : حضرت ام البنین در خانه آفتاب ستارگانی را پرورش داد که در همه ادوار تاریخ از آنها به نیکی یاد می کنند. او همدل و همراه قمرین خانه علی، امام حسن و امام حسین علیه السلام بوده است. ام البنین نام خود را که یک بانوی بادیه نشین بود؛ با همسری و همدلی کردن در خانه آفتاب برای همیشه در تاریخ جاودانه کرد. تمام کسانی که امروز به بقیع مشرف می شوند از جمله قبوری که برایش زیارتنامه و فاتحه می خوانند قبر ام البنین علیه السلام است.

دبیر ستاد راهبردی زن و خانواده حوزه علمیه با اشاره به الگو گیری مادران شهداء از حضرت ام البنین گفت: مادران شهدای ما همانطور که به زینب کبری، به زهرای مرضیه سلام الله علیهما و خوبان تاریخ تاسی کردند و با ادامه دادن سیره و روش آنها در صبر و بردباری  توانستند بهترین ها و ثمره عمرشان را برای اعتلای اسلام تقدیم نمایند؛ خانم ام البنین را نیز برای خودشان به عنوان کسی که ۴ پسرشان را جهت آبیاری دین خدا و اعتلای دین خدا تقدیم درخت اسلام کرد؛ کلمه حق را به سراسر هستی رساند و حدیث مقاومت را باز خوانی کرد؛ همه خانواده های شهداء اعم از پدران، مادران، همسران و فرزندان همگی، خوبان را سرمشق شان قرار دادند که با صبر، سعه صدر، ولایت مداری، امام شناسی برای ظهور منجی آل محمد (ص) بستر سازی کنند. البته در دوره آخرالزمان نگهداشت ایمان و فداکاری کردن وبستر سازی زمینه های ظهور را فراهم کردن، تکلیف هر مسلمانی از آحاد جامعه اسلام است بنابراین سعی می کنند  این روش را در پیش بگیرند.

وی ادامه داد: همانطور که خانم ام البنین اهل شکایت، مویه و ناله به معنای بی صبری نبود؛ اینان همین راه را در پیش گرفتند. سلام ما بر مادران غزه. سلام بر شهید داده های لبنان. سلام بر آورگان سوری که از دین خدا دست نکشیدند و همچنان صبورند. سلام برمسلمانی که در زیر آوارها یارب یارب، خدا را به فریادصدا می کنند و معتقدند که فریادرسی خواهد آمد.

ظهیری با اشاره به اینکه با خدا و صبور بودن باعث می شود که خدا انسان را دوست داشتنی و واسطه فیض کند افزود : خانم ام البنین از جمله شخصیت هایی هستند که واسطه فیض می باشد. امام سجاد علیه السلام در خصوص  شخصیت بزرگ حضرت عباس فرمودند: عموجانمان عباس مقامی دارند که دیگر شهداء به مقام او غبطه می خورند. مسلمانان و شیعیان برای واسطه قرار دادن در مقابل پسرشان، قهرمان کربلا، عباس بن علی و همچنین به واسطه فیض قرار دادن نزد امام حسین علیه السلام به خانم ام البنین توسل می جویند و از او حاجت می خواهند. این آیه قرآن که در اواخر سوره مریم آمده اشاره دارد که " إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمٰنُ وُدًّا" کسانیکه اهل ایمان و عمل صالح باشند خدا آنها را دوست داشتنی قرار می دهد. مهر آنها در دل خوبان جا می گیرد و واسطه فیض بین بندگان خدا و خداوند تبارک و تعالی هستند.

دبیر ستاد راهبری زن وخانواده حوزه علمیه ادامه داد: به همین دلیل است که نذر و توسل و دعا از طریق خانم ام البنین دعاها را در مظان استجابت قرار می دهد. سلام بر همه مادرانی که دامان پاک و مطهرشان شهید پروراند. انسان های صالح و صالحه پروراند. انسانهایی که تقدیم جهان اسلام شدند و سلام بر همسران صبوری که فرزندان را بعد از پدرانشان با صبر، سعه صدر، همدلی و مهربانی پرورش دادند و بهترین ها را تقدیم جامعه اسلامی کردند. سلام بر همه آنانیکه برای آمدن منجی زمینه صلح و آرامش، خیرخواهی، دوستی و محبت را فراهم می کنند.