خبرگزاری شبستان- لرستان، هر کدام از اقوام ایران‌زمین در شب یلدا آیین رسوم خاص خود را دارند و استان لرستان نیز به عنوان یکی از خواستگاه‌های لُر و لک زبانان ایران در این شب رسوم خاص خود را دارند.
شب یلدا، جشن باستانی ایرانیان به زبان دیار لرستان "شُوچله" گفته می‌شود که به هزاره سوم و چهارم پیش از میلاد برمی‌گردد.
نقطه اشتراک این شب در تمام نقاط ایران این است که در خانواده‌ها برای استقبال از فصل زمستان جشن می‌گیرند، شام و آجیل خاصی تدارک می‌بینند.
گندم، کنجد و شاهدانه که به اصطلاح عامیانه به آن “گندم شادونه” می گویند؛ همچنین نخود، کشمش، پسته، بادام، گردو و انواع شیرینی‌های محلی هم از جمله تنقلاتی است که مردم این دیار در شب یلدا از آنها استفاده می کنند.
در لرستان مردم در شب چله "گندم شیره" درست می کنند، گندمی است که در شیر می‌خیسانند و زردچوبه و نمک را با آن مخلوط می‌کنند؛ سپس آن را روی ساج برشته می‌کنند و همراه خلال بادام، گردو، کشمش، سیاه دانه و کنجد مخلوط کرده و می‌خورند.
به رسم دیریه در شب یلدا کوچکترهای خانواده مبزبان بزرگترها بوده و میزبان در این شب نیز با میوه‌هایی مثل انار و آجیل مخصوص از مهمانانش پذیرایی می‌کند.
در گذشته کدوی حلوایی را هم در آتش باقی مانده تنور می‌پختند و در شب یلدا در کنار سایر تنقلات استفاده می‌کردند.
غذای مخصوص مردم لرستان در این شب بوقلمون و گوسفند است. شب‌نشینی‌های دلنشین و خاطرات بیاد ماندنی از این شب به برخی آداب و رسوم مختلف هر استان اشاره می‌کنند و سنت کباب شب یلدای لرستان را کاملا متفاوت و جالب می‌دانند.
از دیربازها شب یلدا نوجوانان و جوانان لرستانی با تاریک شدن هوا به پشت‌بام منازل همسایه رفته و شالی را به حیاط منزل آویزان می‌کنند و با سر دادن شعار «اِمشو اول قاره، خِیر دِ هُونَت بَواره، نون و پنیره و شیره، کیخا حونَت نَمیره» از صاحب‌خانه می‌خواهند تا تنقلات شب یلدا را در شال آنها بریزد!
صاحب‌خانه نیز چند گردو، بادام، میوه یا مقداری نخودچی و کشمش و از این دست تنقلات را در چادرهای آویزان شده، قرار می‌دهد. برخی از این رسوم زیبا و قدیمی امروزه به فراموشی سپرده شده است.
گرفتن فال چهل سرور از آداب خاص مردم لرستان در شب یلدا
پس از صرف شام شب یلدا معمولا خانواده های لرستانی که بنا بر سنتی دیرینه معمولا در این شب دور بزرگترها جمع می شوند فال چهل سرور می گیرند. این فال سنتی با گویش لری برگزار می شود و مردمان لرستانی از پیر تا جوان به این آیین علاقه خاصی دارند.
در برخی موارد نیز تفال به دیوان حافظ مرسوم است، و شاهنامه فردوسی و داستان سرایی از دیگر آدابی است که در شب یلدا زینت بخش محافل گرم مردم استان لرستان است.
از دیگر سنت‌های زیبا به مناسبت شب یلدا هدیه بردن خانواده داماد برای نوعروس می‌باشد، در این ایام چند روز مانده به شب یلدا خانواده داماد با بردن آجیل و شیرینی پیشاپیش شب یلدا را به نوعروس تبریک می گویند.
مراسم کاسم‌سا از آیین‌های شب یلدا در لرستان
«کاسم سا» یک رسم شب یلدا در لرستان است که در آن همه افراد دور یک سفره می‌نشینند. آشنایان و فامیل، همسایگان هوای یکدیگر را داشتند و هرچه بود بین هم تقسیم می‌کردند.
مردم لرستان از سال‌های دور این رسم را به جای می‌آورند و در این مراسم سعی می‌کنند تا همه در کنار هم شاد باشند و از دور هم بودنشان لذت ببرند.
هرچند که امروزه بسیاری از این رسوم قدیمی در خانواده‌های مدرن اجرا نمی‌شوند و بسیاری از آیین‌های کهن در حال فراموشی هستند. به هر حال خیلی از خانواده‌ها سعی می‌کنند تا در شب یلدا با جمع شدن دور هم و به جا آوردن رسم شب یلدا در لرستان هر چند ساده؛ این سنت‌های زیبا را زنده نگاه دارند.
چند سالی است که سایه گرانی‌ها و فشارهای اقتصادی دورهمی‌های شب یلدا را کمرنگ‌تر کرده است، سفره شادی مردم در بزرگترین شب سال کوچکتر شده و خانواده‌ها توان خریدشان پایین آمده است.
مشاهدات میدانی نشان می‌دهد که چندروز باقی‌مانده تا طولانی‌ترین شب سال، شور و رغبت خرید در بازار خرم‌آباد مانند سال‌های قبل نیست در حالی که پیشتر شهروندان از ابتدای آذرماه در تکاپوی خرید مایحتاج و تدارک شب یلدا بودند.
آغاز فعالیت گشت‌های نظازتی بر بازار لرستان
مدیرکل بازرسی استان لرستان، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در خرم‌آباد اظهارداشت: تاکنون ۱۳۸ بازرسی با حضور ۲۲ گروه نظارتی بر بازار لرستان انجام شده است.
وی افزود: ۹۵ واحد متخلف شناسایی شده است که گرانفروشی بیشترین عامل تخلف بوده است.
مدیرکل بازرسی استان لرستان بیان‌کرد: مردم در صورت هرگونه تخلف می توانند شکایات خود را در سامانه تعزیرات ثبت و یا با شماره تماس۱۳۵ تعزیرات و۱۲۴ سازمان اداره‌کل ثبت گزارش دهند.
نظر شما