خبرگزاری شبستان-خراسان جنوبی؛ زینب روحانی مقدم-یکی از سنت های قدیمی و پسندیده ای که در سالیان گذشته رواج داشت بحث واسطه گری برای امر مبارک ازدواج بود. واسطه گری ازدواج یک روش سنتی در بسیاری از فرهنگ‌ها است که به افراد کمک می‌کند تا همسر مناسب خود را پیدا کنند. در این روش، واسطه‌ها یا مشاوران مخصوص، بر اساس اطلاعاتی که از دو طرف دریافت می‌کنند، افراد را به یکدیگر معرفی می‌کنند.
این روش می‌تواند مزایای زیادی داشته باشد، مانند کاهش نگرانی‌ها و استرس‌های مرتبط با جستجوی همسر و همچنین اطمینان از همخوانی ارزش‌ها و اهداف زندگی دو طرف. البته واسطه گری ازدواج باید با دقت و به احترام به حقوق و احساسات افراد انجام شود. اطمینان از رضایت و موافقت هر دو طرف برای این معرفی‌ها بسیار مهم است.
به طور کلی، واسطه گری ازدواج می‌تواند به عنوان یک گزینه برای افرادی که به دنبال همسر مناسب هستند و نمی‌خواهند خودشان به تنهایی این مسیر را طی کنند، مفید باشد.
واسطه گری در امر ازدواج؛ سنتی فراموش شده که نیاز به احیا دارد
سنتی که این روزها به فراموشی سپرده شده و یا کمرنگ تر در جامعه دیده می شود و کمتر کسی برای واسطه گری در امر ازدواج بین دو نفر و پیوند دو خانواده به یکدیگر قدم بر می دارد.
همان واسطه گرانی که در دهه‌های گذشته، دختر و پسر همسایه را به یکدیگر معرفی می‌کردند و عامل ازدواج بسیاری از مادر و پدرهای خودمان هم شده‌اند؛ هرچند که این روزها نقش این واسطه گران و معرفی افراد به یکدیگر برای ازدواج کمتر شده است اما اقتضای جامعه، احیای دوباره این سنت را حتی به شیوه‌های نوین می‌طلبد.
این سنت نیکو و پسندیده در ترویج امر ازدواج در جامعه بسیار پر برکت بود و سبب می شد تا جوانان در همان سن مناسب ازدواج کنند و سن ازدواج در جامعه بالا نرود.
اما چند سالیست که این امر واسطه گری در جامعه کمتر دیده می شود و کمتر کسی قدم پا پیش می گذارد تا دو نفر را به یکدیگر و یا خانواده ها را با هم برای امر ازدواج فرزندانشان معرفی کنند و شاید وضعیت کنونی جامعه و یا بالا رفتن سن ازدواج و پرتوقع شدن برخی از جوانان علت این موضوع باشد.
ازدواج در اسلام یک سنت پسندیده و ارزشمند است. درخصوص اهمیت این سنت در روایتی از پیامبر(ص) مشهود است که فرمودند: «ازدواج سنت من است و هر کس از سنتم روی‌گردان باشد، از من نیست».
با توجه به اینکه کشور عزیزمان ایران با بحران جمعیت رو برو شده است و اقدام به امر ازدواج و تشکیل خانواده بیش از پیش نیاز است که مورد توجه قرار گیرد، قطعا بحث احیای امر واسطه گری در ازدواج می تواند به حل این بحران کمک کند.
احیای امر واسطه گری در ازدواج می تواند به حل بحران جمعیت کمک کند.
البته برخی از خانواده ها نیز باید در این شرایط اقتصادی از توقعات خود بکاهند و بگذارند تا جوانان آسان تر و ساده تر به آغاز زندگی جدید تن بدهند و واسطه گران ازدواج هم برای برای معرفی و آشنایی خانواده ها پیشقدم شوند.
تاکیدات رهبر معظم انقلاب بر احیای امر واسطه گری در ازدواج
مقام معظم رهبری در دیدار با جمع کثیری از بانوان در دی ماه ۱۳۶۸ فرمودند که «ازدواج‌ها در دوران انقلاب و به برکت آن آسان شد؛ چون تشریفات و سخت‌گیری‌ها کم شد. نگذارید دوباره به خانه اول برگردیم. پدران و مادران، نسبت به مقدّمات غیر لازمِ ازدواج سخت‌گیری نکنند؛ جوانان که سخت‌گیری‌ای ندارند. بگذارند ازدواج اسلامی انجام بگیرد. بگذارند ازدواج برای دختر مسلمان و زن جوانی که در محیط اسلامی است، مثل ازدواج فاطمه زهرا (س) باشد»
رهبر معظم انقلاب در دیدار دانشجویی ماه رمضان سال ۱۳۹۳ با اشاره به اهمیت مسأله‌ی ازدواج جوانان، درباره‌ی عواقب بی‌تفاوتی در جامعه نسبت به این مسأله و تبعات سخت آن برای کشور هشدار دادند.
ایشان خود جوان‌ها، خانواده‌ها و مسئولان مربوط را به اقدامات عملی برای حل این مشکل دعوت کردند و یکی از راهکارها را احیای سنت واسطه‌گری در ازدواج دانستند و فرمودند که «در گذشته معمول بود که برای ازدواج، افراد خیّر و مؤمنی پیدا می‌شدند، واسطه‌گری می‌کردند، دخترهای مناسب را، پسرهای مناسب را، معرفی می‌کردند، ازدواج‌ها را راه می‌انداختند؛ این کارها باید انجام بگیرد؛ باید واقعاً در جامعه یک حرکتی در این زمینه به‌وجود بیاید.»
مقام معظم رهبری در دیدار با مداحان اهل بیت علیهم‌السلام در بهمن ۱۳۹۸ فرمودند که «اگر این جامعه محروم بماند از یک جمعیّت قابلِ جوان، دشمن بر این جامعه مسلّط خواهد شد. خب این فرهنگ‌سازی لازم دارد؛ فرهنگ‌سازی دست شما است. تشکیل خانواده فرهنگ‌سازی میخواهد، ازدواج آسان فرهنگ‌سازی میخواهد، سخت‌گیری نکردن در امر ازدواج فرهنگ‌سازی لازم دارد.»
ازدواج آسان همراه با تحقیقات
با توجه به اینکه ماه های شعبان و رجب فرصت خوبی برای پا پیش گذاشتن و واسطه گری در امر ازدواج است به سراغ یکی از کارشناسان حوزه دین رفتیم. حجت الاسلام احمد خوشخو، امام جمعه آیسک در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان از خراسان جنوبی درخصوص بحث احیای واسطه گری در امر ازدواج اظهار داشت: در اهمیت ازدواج، خداوند متعال در قرآن کریم سوره مبارکه نور می فرماید که «وَأَنکِحُوا الْأَیَامَی مِنکُمْ وَالصَّالِحِینَ مِنْ عِبَادِکُمْ وَإِمَائِکُمْ إِن یَکُونُوا فُقَرَاء یُغْنِهِمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیم» در این آیه اصل ازدواج را به عنوان کلید رزق و روزی مطرح می‌فرماید و به این معنی که نگران روزی نباشید و خداوند از فضل خودش عنایت خواهد کرد و پیامبر اکرم(ص) نیز فرمودند که «الرزق مع النساء والعیال؛ روزی با زن و فرزند است».
وی با اشاره به اینکه ازدواج آسان به معنی ازدواج بدون تحقیق و مطالعه نیست، افزود: البته که باید تحقیقات هم انجام شود ولی آنچه مهم است نوع نگاه به معیار ها است.
حجت الاسلام خوشخو در ادامه بیان کرد: گاهی می شود پدر دختر آنچه که خودش در سال بیستم زندگی به آن رسیده است را در سال اول زندگی از داماد طلب می کند و بالعکس؛ گاهی مرد آنچه که بعد از چندین سال زندگی کردن پدر و مادر خود دیده است به عنوان جهیزیه از دختر طلب می کند و این قابل قبول نیست.
وی در ادامه تاکید داشت: به تأخیر انداختن ازدواج بسیاری از جوانان را گرفتار ناراحتی های روانی، اضطراب، کج خلقی، پراکندگی فکر و بی اعتنایی به زندگی و ناامیدی و بدبینی کرده است.
به تأخیر انداختن ازدواج بسیاری از جوانان را گرفتار ناراحتی های روانی و اضطراب و کج خلقی و پراکندگی فکر و بی اعتنایی به زندگی و ناامیدی و بدبینی کرده است.
*کثرت توقعات؛ مشکل اصلی بر سر راه ازدواج جوانان
امام جمعه آیسک با بیان اینکه ازدواج قرآنی آن ازدواجی است که منجر به آرامش شود، افزود: در سوره مبارکه روم از عبارت «لتسکنو الیها» استفاده شده به این معنی که اگر ازدواج منجر به آرامش نشود قطعا ازدواج قرآنی نیست.
حجت الاسلام خوشخو ادامه داد: یکی از مشکلات اصلی بر سر راه ازدواج کثرت انتظارات و توقعات است و دوران عقد را طولانی کرده و باعث ایجاد مشکلات عدیده ای می شود.
وی در ادامه تاکید کرد: در اسلام بسیار تاکید به ازدواج به موقع و آسان شده است که ازدواج حضرت زهرا سلام الله علیها و حضرت علی علیه السلام از همین نوع است و در سیره علما هم بوده است و ما با خواسته خداوند بسیار فاصله داریم که باید این فاصله ها کم شود.
امام جمعه آیسک به جریان ازدواج دختر آیت الله کاشف الغطاء اشاره کرد و افزود: ایشان یکی از مراجع بزرگ زمان خودشان بوده اند و صاحب جواهر ایشان را استاد الاساتید معرفی می کند، روزی سر درسشان برای طلبه ها می گویند، من دختری دارم که وقت ازدواجش رسیده است، اگر یک طلبه متدین و درس خوان برای خواستگاری او آماده باشد، حاضر هستم دخترم را به ازدواج با او در بیاورم، یکی از طلبه ها جلو می آید و از دختر ایشان خواستگاری می کند، آیت الله کاشف الغطاء به آن طلبه می گویند، از دار دنیا چه چیزی داری، آن طلبه می گوید، تنها یک حجره دارم که آن هم مال امام زمان(عج) است، آیت الله کاشف الغطاء به او می گویند، من در خانه ام اتاقی دارم که خالی است، آن را به تو می دهم و جهیزیه مختصری فراهم می کنم، سپس به خانه می روند و همان شب برای دخترشان و آن طلبه یک عروسی مختصری می گیرند و آن ها را به ازدواج با یکدیگر درمی آورند.
غافل شدن نهادهای سیاستگذار و مجری در حوزه خانواده از سنت واسطه گری ازدواج
حجت الاسلام خوشخو با اشاره به سنت واسطه گری در امر ازدواج عنوان داشت: قطعا از جمله مسائل بسیار مهم در بحث ازدواج و از جمله سنت های مهم در تسهیل و فراهم آوردن مقدمات ازدواج جوانان، بحث وساطت و میانجی گری است که به فرآیند شناسایی و معرفی دختران و پسران کمک می کند.
وی ادامه داد: یکی از مشکلات این است که گاهی به خاطر عدم رفت و آمد خانواده ها با یکدیگر اصلا ممکن است که جوان از بودن دختر مناسب در خانواده دیگر مطلع نباشد و گاهی به خاطر بودن مشکلات احتمالی در زندگی آینده اصلا خانواده ها میل به معرفی ندارند و با تغییر سبک زندگی؛ شیوه همسرگزینی تغییر کرده و الگوهای قدیمی و سنتی به تدریج کارآیی و کارآمدی خود را از دست داده اند.
امام جمعه آیسک تاکید کرد: احیا و تقویت فرآیندهای سنتی ازدواج در مقابل روش های مدرن است و واسطه گری ازدواج یکی از این سنت های ارزشمند است که مورد غفلت نهادهای سیاستگذار و مجری در حوزه خانواده قرار گرفته است.
واسطه گری ازدواج یکی از سنت های ارزشمندی است که مورد غفلت قرار گرفته است.
حجت الاسلام خوشخو در ادامه گفت: پیامبر(ص) وساطت در ازدواج را از اسباب خوشبختی فرد می دانند و فرمودند که «تَزَوَّجوا وزَوَّجوا، ألا فَمِن حَط امرِئَ مُسلِمٍ إنفاقُ قِیمَۀِ أیمۀ، وما مِن شَیْءٍ أَحَبَّ إِلَی اللِه عَزَّوجَلَّ مِن بَیْتِ یُعْمَرُ فِی الاسلام بالنکاح ...؛ ازدواج کنید و تزویج نمایید؛ بدانید که از خوشبختی مرد مسلمان، این است که نفقه و مخارج زن بی همسری را اتفاق نماید و بدانید که هیچ چیز نزد خداوند عزوجل در اسلام دوست داشتنی تر از خانه ای نیست که با ازدواج آباد شود» البته قطعا در ادامه معرفی تحقیقات هم لازم است.
نقش مسجدی ها در واسطه گری ازدواج
وی در خصوص نقش مسجدی ها در امر ازدواج اظهار داشت: در روایتی که از حضرت علی علیه السلام به ما رسیده جهت برکت حضور در مساجد که ۸ فایده برای آن برشمرده شده است و فرمودند: «مَنِ اخْتَلَفَ إِلَی الْمَسْجِدِ أَصَابَ إِحْدَی الثَّمَانِ :أَخاً مُسْتَفَاداً فِی اللَّهِ، أَوْ عِلْماً مُسْتَطْرَفاً، أَوْ آیَةً مُحْکَمَةً، أَوْ رَحْمَةً مُنْتَظَرَةً، أَوْ کَلِمَةً تَرُدُّهُ عَنْ رَدًی، أَوْ یَسْمَعَ کَلِمَةً تَدُلُّهُ عَلَی هُدًی، أَوْ یَتْرُکَ ذَنْباً خَشْیَةً، أَوْ حَیَاءً. ؛ هر کس به مسجد رفت و آمد کند، یکی از آثار و فواید هشت گانه نصیب او خواهد شد: با برادر و دوستی برای رسیدن به امور خدایی سودمند و مفید است آشنا می شود، دانش و علمی تازه و نو می آموزد، دلیل محکمی برای تقویت و اعتقاد به مسائل دینی به دست می‌آورد، رحمتی که مورد انتظار بود، شامل او می شود، سخنی که او را از هلاکت نجات می دهد فرا می گیرد، سخنی می شنود که او را به سوی هدایت دعوت می‌کند، از ترس خدا گناهی را ترک می کند و به واسطه حیا گناهی را انجام نمی دهد.»
امام جمعه آیسک افزود: شاهد مثال و کلامم قسمت اول حدیث است که قطعا نقش مساجد و مسجدی ها در اموری که مورد عنایت و رضایت خداوند هست بسیار مهم است و یکی از این امور می تواند بحث واسطه گری و معرفی برای ازدواج باشد و حتی خواندن خطبه عقد و شروع زندگی و تشویق جوانان به ازدواج از نقش های کلیدی مسجد است.
حجت الاسلام خوشخو در ادامه گفت: قطعا شرایط را خودمان ایجاد می کنیم و می تواند سهل و یا سخت باشد اما آنچه که مد نظر اسلام است قطعا باید رعایت شود ما باید ببینیم پاسخ اسلام و یا موضع اسلام نسبت به این کاری که ما انجام می دهیم چیست و اگر موافق با فرامین و دستورات اسلام است که خب و گرنه باید نسبت به اصلاح و تغییر آن اقدام کنیم.
وی با بیان اینکه یکی از دلایل افزایش سن جوانان برای ازدواج همین قوانین دست و پا گیری است که خودمان درست کرده ایم، عنوان کرد: البته باید ذکر کنم که وظیفه دست اندرکاران نظام و مجموعه دولت هم جای خودش محفوظ و باید نسبت به تسهیل گری ازدواج جوانان از جمله پرداخت به موقع وام ازدواج و واگذاری زمین به زوج های جوان هم از اقداماتی است که باید انجام شود.
نظر شما