زیارت «جامعه کبیره»؛ نقشه راه عبور از مشکلات و لغزش‌ها

حجت‌الاسلام وحدانی نیا گفت: زیارت «جامعه کبیره» امام هادی علیه السلام یک راهنما و دایره المعارفی برای حل مشکلات و تبیین مسائل مختلف برای عبور از لغزش‌ها و فتنه ها است که جامعه امروزی نیاز توجه به آن دارد.

حجت الاسلام یدالله وحدانی نیا در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان از خراسان جنوبی به مناسبت فرارسیدن سالروز شهادت امام هادی علیه السلام اظهار داشت: امام هادی(ع) دارای صفات و سجایای اخلاقی هم فردی و هم اجتماعی بود.

کارشناس حوزه دین با بیان اینکه وجود حضرت هادی(ع) در تمام زمینه های فردی، اعم از ظاهری و اخلاقی، زبانزد خاص و عام بود، افزود: از جمله صفات اخلاقی حضرت می‌توان به ارتباط عاشقانه با معبود و معشوق ازلی و عبادت فراوان، صبر و شکیبایی، صداقت و راستگویی، امانتداری، خوشخویی و متانت در کلام و رفتار، ساده زیستی و دوری از دنیا، مهر و محبت و مهرورزی به دیگران، دانش و علم فراوان حضرت در پاسخگویی به شبهه های اعتقادی و تربیت شاگردان برجسته اشاره کرد.

نیاز جامعه امروزی به احیای خصوصیات و اخلاق هادوی

حجت‌الاسلام وحدانی نیا در ادامه گفت: نقل شده است که وجود مبارک حضرت هادی (ع) به تمامی زبان های عصر خود از جمله هندی، ترکی، فارسی و... مسلط بود و برای رفع مشکلات اطرافیان تلاش می کرد و به مردم به ویژه دانشمندان و اهل علم احترام فراوان می گذاشت و بذل و بخشش با خون و گوشت حضرت مثل پدر و اجداد بزرگوارشان آمیخته بود.

کارشناس حوزه دین بیان کرد: مهمترین خصائص حضرت هادی(ع) که امروز در جامعه ما بیشتر نیاز به پیاده سازی آن داریم بحث صداقت در زندگی، امانت داری، خوش رفتار بودن با دیگران و ساده زیستی و دوری از تجملات است.

وی ادامه داد: آنچه امروزه از اختلافات خانوادگی از جمله خیانت کردن، راستگو نبودن، عدم صداقت و رقابت در تجملات و دیگر آسیب ها و پرونده های قضایی مطرح در محاکم دادگستری که در اجتماع شاهد و ناظر هستیم، ریشه در دوری از سجایای اخلاقی دارد که ذکر شد و اگر به هر میزان خصوصیات و اخلاق هادوی که توصیه آموزه های دینی است را پیاده کنیم زندگی های خانوادگی و روابط اجتماعی ما سرو سامان خواهد گرفت.

جهاد تبیین سیره امام هادی(ع) در مقابله با جریان های انحرافی
حجت الاسلام وحدانی نیا به فعالیت های سیاسی امام هادی علیه السلام اشاره کرد و افزود: سیاست کلی اهل بیت علیهم السلام و از جمله امام هادی علیه السلام مبارزه سیاسی در برابر ظلم و اختناق بود، اما روش هر کدام از این بزرگواران به خصوص با منطق انسان ۲۵۰ ساله که رهبر معظم انقلاب به آن اشاره دارند با یکدیگر متفاوت است و هر کدام از امامان با روش خاصی این مبارزه را دنبال می‌کردند.


کارشناس حوزه دین در ادامه گفت: مبارزه حضرت هادی(ع) در یک‌ جبهه با حکام غاصب و ظلم و جور بود و در جبهه دیگر با جریان‌های انحرافی بود که در بستر این حکومت‌ها ریشه دوانده و رشد می کردند و تمام تلاش خلفای عباسی هم این بود که می‌خواستند از لحاظ فرهنگی در مسائل شیعیان و اهل بیت(ع) تحریف ایجاد کنند.


وی ادامه داد: حضرت هم با روش های مستقیم و هم غیرمستقیم در دو جبهه در حال مبارزه بود و امام هادی(ع) زمان شناس بود با اینکه شدیداً توسط حکومت عباسی تحت نظر بود اما در سنگر جهاد تبیین به شیوه‌ای مطابق اوضاع زمان خویش، از راه های گوناگون به مردم آگاهی  می داد.

حجت الاسلام وحدانی اظهار داشت: با اینکه جریان‌های فکری و کلامی مسموم و منحرف تلاش می کردند افکار مردم، اعتقادات و باورهایشان را از مسیر مستقیم الهی با التقاط و نشر عقاید و افکار انحرافی منحرف سازند اما حضرت هادی(ع) با تشکیل جلسات و مناظرات علمی و پرسش و پاسخ به شبهات، مبانی و کلامی شیعه را تبیین می کرد.


معاون قضایی و معاون حل اختلاف دادگستری خراسان جنوبی افزود: امام هادی (ع) گاهی خود مستقیماً در محافل و مجالسی که برخی سرکرده‌های جریانات انحرافی حضور داشتند، حضور یافته و به مقابله با آن ها می‌پرداختند و با بیانات صریح و روشنگرانه خود، تفکرات و عقاید انحرافی آنها را نقد و ابطال می‌کردند و گاه در قالب ادعیه و زیارات، مبانی دینی را تعلیم می داد و افکار و عقاید صحیح را به شیعیان می آموخت.

نقش امام هادی(ع) برای ورود به عصر غیبت

وی به مهمترین اقدامات امام هادی علیه السلام اشاره کرد و گفت: از جمله اقدامات مهمی که امام هادی (ع) به رغم در تنگنا بودن و تحت نظر قرار داشتن و در عصر خفقان حکومت عباسی انجام دادند می توان به موارد ذیل اشاره کرد.


حجت الاسلام وحدانی ادامه داد: اولین اقدام ایجاد آمادگی فکری شیعیان جهت ورود به عصر غیبت از طریق بیان روایات فراوان در مورد فرا رسیدن و نزدیک بودن عصر غیبت، بشارت به ولادت حضرت حجت(عج) و مخفی بودن ولادت، کم کردن تماس مستقیم شیعیان با حضرت بود.

این مولف و پژوهشگر آثار حقوقی و قضایی در ادامه عنوان کرد: در سامرا مسائل شیعیان از طریق نامه یا نمایندگان حضرت پاسخ داده می‌شد تا از قبل برای شرایط و تکالیف عصر غیبت و ارتباط غیر مستقیم با امام آمادگی داشته باشند و تأیید برخی از کتب فقهی و اصول روایی شیعه، ارجاع سؤالات شیعیان به وکلا و توجیه وکلا نسبت به پرسش‌های شیعیان با توجه به انحرافات و شبهات آن روز از دیگر اقدامات اما هادی(ع) بود.

وی ادامه داد: با توجه به پراکندگی شیعیان در مناطق مختلف و وجود شبهات و انحرافات، امام هادی(ع) نیروهایی را که استعدادهای لازم داشتند شناسایی کرده و آنان را جهت پیشبرد اهداف اسلامی تربیت می‌فرمودند و از جمله افراد شاخص می توان به عبدالعظیم حسنی (ره) اشاره کرد که از یاران امام عسکری علیه السلام بوده است.

زیارت جامعه کبیره خلاصه اعتقادات ولایی شیعیان
وی با اشاره به اینکه زیارت «جامعه کبیره» یادگار امام هادی (ع) است، گفت: در واقع این زیارت خلاصه اعتقادات ولایی شیعیان است به دیگر سخن این زیارت شناسنامه اهل‌بیت(ع) و منظومه فضائل انوار مقدسه معصومین (ع) است که از لسان شریف امام هادی(ع) بیان شده است.

حجت الاسلام وحدانی نیا در ادامه بیان کرد: در دورانی که شبهات کلامی زیادی راجع به جایگاه امامت وجود امام هادی(ع) مطرح می شد و افکار مردم مسموم و آلوده شده بود، در چنین شرایطی امام هادی (ع) زیارت جامعه کبیره را مطرح و نقش و جایگاه امام را در قالب زیارت ترسیم کردند و در یک کلام این زیارت واسطه فیض بودن امام را تبیین می کنند.


معاون قضایی و معاون حل اختلاف دادگستری خراسان جنوبی ادامه داد: اگر بخواهیم کل جامعه کبیره را در یک کلمه خلاصه کنیم، زیارت جامعه کبیره به معنای شرح واسطه فیض بودن امام در نزول و صعود است یعنی هم از طرف خدا بخواهد فیضی به بندگان برسد باید از طرف امام باشد و هم اگر که قرار باشد انسان به سمت خدا حرکت کند باز هم باید از طریق امام(ع) صورت گیرد.


وی با بیان اینکه در زیارت جامعه کبیره امام هادی (ع) از یک سو به جایگاه خداوند در نگاه ائمه اطهار(ع) اشاره دارند و از سوی دیگر رابطه اهل بیت (ع) با خداوند را بیان می‌کنند، افزود: از آنجا که شناخت امام یکی از مسلمات و ضروریات دین اسلام است و اگر مسلمانی، بدون شناخت امام از دنیا برود به مرگ جاهلیت از دنیا می رود، در جهت تبیین جایگاه امام می توان گفت که زیارت جامعه کبیره دائره‌المعارف کامل امام شناسی است چرا که امام‌شناسی یکی از معارف ناب است که هر کس توان رسیدن به آن را بدون راهنمای امام‌شناس ندارد.


حجت الاسلام وحدانی نیا در ادامه گفت: امام هادی (ع) این مهم را تبیین و در قالب زیارت تزیین کرد و به تمام آموزه‌ها و معارف شیعی اشاره دارند و در این زیارت از جمله به ارتباط ائمه با پیامبر اکرم (ص)، برشمردن مقامات علمی و اخلاقی و سیاسی ائمه (ع)، اسوه بودن آنان، ارتباط امامت و توحید، رابطه امام شناسی با خداشناسی، عصمت اهل بیت (ع)، یکپارچگی خلقت ایشان، تولی و تبری و رجعت و تسلیم و...اشاره شده است.


کارشناس حوزه دین با اشاره به اینکه نخستین موضوعی که در این زیارتنامه بدان پرداخته شده مبحث توحید و وحدانیت خداوند متعال است، گفت: مصداق بارز توحید را در این زیارت جامعه می‌توان در دعای بعد از زیارت حضرت علی بن موسی الرضا علیه‌السلام نیز یافت، که عنوان می‌شود«یا من لایعلم الغیب إلاّ هو، یا من لایصرف السوء إلاّ هو، یا من لا یدبّر الأمر إلاّ هو،و...».


 وی ادامه داد: در فراز دیگر از این زیارت از محبّت و توحید و شرک ستیزی انوار مقدسه معصومین (ع) و مطیع محض خدا بودنشان سخن گفته می شود «السَّلامُ عَلَی الدُّعاهِ الَی اللَّهِ، وَالْأَدِلّاءِ عَلی مَرْضاتِ اللَّهِ، ...».


 حجت‌الاسلام وحدانی در ادامه عنوان کرد: امکان ندارد کسی که با زیارت جامعه کبیره انس دارد در خطاب به آن بزرگواران از تقوا، راستگویی، محوریّت در یگانه پرستی، عصمت از لغزش‌ها و فتنه‌ها، طهارت از پلیدی‌ها و آلودگی‌های آنان سخن بگوید و اعلان بدارد که من گواهی می‌دهم شما امامان با تقوا، صادق، قیام کننده به امر پروردگار و عمل کننده به اراده او هستید، شما ارکان توحید خداوند و راهنمایان به صراط مستقیم او هستید و خداوند شماها را از لغزش‌ها دور داشته و از فتنه‌های دین امنیّت بخشیده و از هر گونه آلودگی گناه پاک ساخته است؛ در عین حال عزمش را بر پرهیزکاری و راستگویی و دوری از آلودگی‌ها و استقامت در صراط مستقیم توحید، جزم ننماید.


وی در پایان گفت: هرچه در جامعه معارف والای زیارت جامعه کبیره و سیره و روش زندگی معصومین علیهم السلام در زندگی فردی و خانوادگی و اجتماعی ما پیاده شود، نابسامانی‌ها، مشکلات و چالش های موجود در زندگی فردی و خانوادگی و اجتماعی که امروزه با آنها دست به گرییان هستیم، سامان خواهد یافت.

کد خبر 1797434

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha