به گزارش خبرگزاری شبستان از فارس، زندگی انسان در این دنیا، صحنه‌ای پیچیده از آزمون و فرصت‌هاست. هر نعمت و هر موقعیتی که به ما عطا می‌شود، در حقیقت سرمایه‌ای است که باید با دقت و مسئولیت از آن بهره‌برداری کنیم. اما آیا تا به حال به این فکر کرده‌ایم که حتی استفاده از حلال‌های دنیا نیز در روز قیامت مورد محاسبه قرار می‌گیرد؟ آیا تصور کرده‌ایم که تنها گناهان و اشتباهات ماست که به محضر الهی عرضه خواهد شد؟ در حالی که قرآن و احادیث به‌صراحت می‌گویند که تمام اعمال، حتی به اندازه دانه‌ای خردل، در ترازوی الهی گذاشته می‌شود.
اندیشیدن به این حقیقت که هر لحظه از زندگی ما زیر ذره‌بین حسابرسی الهی است، می‌تواند نگاه ما به دنیا را دگرگون کند. دنیا سرزمینی برای بهره‌برداری از نعمت‌ها و میدان وسیعی از مسئولیت‌ها و آزمون‌ها نیز به شمار می‌رود. در این میدان، هر عمل کوچک و هر تصمیمی که می‌گیریم، اثری ماندگار بر جای می‌گذارد که روزی باید به آن پاسخ دهیم.
از سویی دیگر، داستان‌های حکمت‌آمیز و آموزه‌های اخلاقی پیامبران و اهل‌بیت (ع)، نشان‌دهنده عمق مسئولیت انسان در برابر نعمت‌ها و موقعیت‌های دنیوی است. از ثروتمندانی که حسابشان دشوارتر از فقراست گرفته تا مسئولانی که هر تصمیم و ترک فعلی از آنان مورد قضاوت قرار می‌گیرد، همه و همه با حقیقتی روبه‌رو هستند که به آن «یوم‌الحساب» می‌گویند.
پس دنیا را چگونه می‌بینیم؟ آیا آن را فرصتی برای لذت‌جویی بی‌حد و مرز می‌پنداریم یا سکوی پرتابی به سوی ابدیت؟ حقیقت این است که این جهان، به‌ظاهر گسترده و بی‌انتها، در قیاس با ابدیت بسیار کوچک و ناچیز است. بنابراین، هر عمل ما، هر کلام و هر تصمیم، نقشی در سرنوشت نهایی ما دارد. شاید این نگاه، بتواند ما را به تأملی عمیق‌تر درباره زندگی و مسئولیت‌های آن وادارد.
دنیا، عرصه آزمون و مسئولیت
«در حلال آن حساب، در حرام آن عقاب و در موارد مشتبه عتاب است». این جمله از امام حسن مجتبی (ع) که در سخنان حجت‌الاسلام محمدحسین مدبر مطرح شد، می‌تواند چشم‌اندازی تازه به زندگی ما ارائه دهد. دنیایی که با تمام زیبایی‌ها و نعمت‌هایش، میدان وسیعی برای آزمون انسان است. جایی که نه فقط گناه و معصیت، که بهره‌مندی از حلال‌های آن نیز در ترازوی حساب الهی قرار می‌گیرد.
افرادی که رزق و روزی بیشتری داشته‌اند، مسئولیت سنگین‌تری بر دوش دارند و حسابرسی آن‌ها سخت‌تر و طولانی‌تر خواهد بود.
این کارشناس حوزه دین، با استناد به کلام امام مجتبی (ع)، تأکید کرد که قیامت، روز حسابرسی دقیق و کامل است؛ جایی که به گفته قرآن، حتی اعمالی به اندازه دانه‌ای خردل نیز مورد محاسبه قرار می‌گیرد: «وَوُضِعَ الْکِتَابُ فَتَرَی الْمُجْرِمِینَ مُشْفِقِینَ مِمَّا فِیهِ وَیَقُولُونَ یَا وَیْلَتَنَا مَالِ هَذَا الْکِتَابِ لَا یُغَادِرُ صَغِیرَةً وَلَا کَبِیرَةً إِلَّا أَحْصَاهَا...» (کهف: ۴۹).
او با بیان اینکه در قیامت، حتی به حلال‌های دنیا نیز رسیدگی می‌شود، افزود: «افرادی که رزق و روزی بیشتری داشته‌اند، مسئولیت سنگین‌تری بر دوش دارند و حسابرسی آن‌ها سخت‌تر و طولانی‌تر خواهد بود».
مسئولیت در قبال نعمت‌ها
از نگاه حجت‌الاسلام مدبر، نعمت‌های دنیا موهبت الهی و البته مسئولیتی بزرگ‌اند. او با اشاره به حدیثی از پیامبر اکرم (ص) گفت: «فقرای مؤمن، ۵۰۰ سال پیش از ثروتمندان مؤمن وارد بهشت می‌شوند». این حدیث، به روشنی نشان می‌دهد که بهره‌مندی از نعمت‌ها، حتی اگر از راه حلال باشد، به دلیل حسابرسی دقیق‌تر، زمان‌برتر خواهد بود.
او در ادامه داستان حکیمانه‌ای نقل کرد: پادشاهی که در پی یافتن جانشین بود، شرط کرد که داوطلب باید یک شب در قبر بخوابد. مرد فقیری که داوطلب شده بود، در خواب به موقف حسابرسی رسید و تنها بابت رفتار با الاغش مواخذه شد. او پس از بیداری و اطلاع از انتخابش به عنوان پادشاه، از مسئولیت گریخت و فریاد زد: «من یک الاغ داشتم، این بلا سرم آمد؛ مگر دیوانه‌ام که یک مملکت را بپذیرم!»
حساب مسئولان؛ سخت‌تر و سنگین‌تر
مسئولیت، بار امانتی است که تنها انسان آن را پذیرفت. حجت‌الاسلام مدبر با اشاره به این موضوع، به سختی حسابرسی برای مسئولان پرداخت و تأکید کرد: «افرادی که به سبب امکانات و فرصت‌ها، توانایی پذیرش مسئولیت دارند، اما از آن شانه خالی می‌کنند، نیز در قیامت مورد پرسش و مواخذه قرار خواهند گرفت».
افرادی که به سبب امکانات و فرصت‌ها، توانایی پذیرش مسئولیت دارند، اما از آن شانه خالی می‌کنند، نیز در قیامت مورد پرسش و مواخذه قرار خواهند گرفت.
او با اشاره به مفاهیمی همچون ترک فعل، به وظیفه سنگین مسئولان در استفاده از ظرفیت‌های خود برای خدمت به مردم اشاره کرد.
نمونه‌ای از آموزه‌های پیامبر (ص)
برای درک عمق این مسئولیت‌ها، حجت‌الاسلام مدبر به ماجرایی از زندگی پیامبر اکرم (ص) اشاره کرد. پیامبر به سلمان و ابوذر، هرکدام یک درهم داد و از آن‌ها خواست تا هرطور می‌خواهند خرج کنند. روز بعد، هر دو را فراخواند و از آن‌ها خواست تا روی تخته‌سنگ داغی بایستند و توضیح دهند که چگونه پول خود را خرج کرده‌اند. سلمان به سرعت گفت: «در راه خدا خرج کردم» و پایین آمد. اما ابوذر که پول را برای خرید نیازهای شخصی تقسیم کرده بود، در مقابل حساب‌کشی دچار اضطراب شد. پیامبر فرمود: «همه بدانید که حسابرسی قیامت، از این نیز دشوارتر است».
حلال و حرام؛ مرزهایی که باید شناخت
دنیا عرصه‌ای است که مرز بین حلال و حرام و حتی موارد شبهه‌ناک، نیازمند دقت و مراقبت است. حجت‌الاسلام مدبر با اشاره به حکایت شیخ عباس قمی، یادآور شد که حتی یک شب مهمانی نزد کسی که اموالش شبهه داشت، سبب از دست رفتن نماز شب این عالم بزرگوار شد.
او تأکید کرد: «اگر می‌خواهید به قرب الهی برسید، کافی نیست که تنها به حلال و حرام توجه کنید؛ باید از موارد شبهه‌ناک نیز پرهیز کنید».
نگاهی به مسیر پیش رو
آنچه از این آموزه‌ها می‌توان دریافت، نگاه تازه‌ای به دنیا و مسئولیت‌های آن است. دنیایی که عرصه‌ای برای لذت‌جویی نیست، بلکه فرصتی برای عبور از آزمون‌هایی است که نتیجه آن، سرنوشت ابدی ما را رقم می‌زند. به‌راستی، آیا آماده‌ایم که روزی در محضر الهی به تمام اعمالمان، حتی به بهره‌مندی از حلال‌های دنیا، پاسخ دهیم؟
نظر شما