به گزارش خبرگزاری شبستان از فارس، مسجد تاریخی شهدا (مسجد نو) شیراز، یکی از آثار شاخص معماری اسلامی در این شهر تاریخی، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بناهای مذهبی و اجتماعی شیراز، نقش ویژه‌ای در تاریخ مذهبی و سیاسی منطقه ایفا کرده است. این مسجد که در فاصله‌ای نزدیک به بارگاه حضرت شاهچراغ (علیه‌السلام) قرار دارد، در طول تاریخ، کانونی برای تجمعات سیاسی و اجتماعی مردم شیراز بوده است. تاریخ ساخت این مسجد به قرن ششم هجری قمری برمی‌گردد، زمانی که ساخت آن آغاز شد و در سال ۶۱۵ هجری قمری به پایان رسید. از آن زمان تاکنون، این مسجد به‌عنوان یک نقطه عطف فرهنگی و دینی در شهر شیراز شناخته شده و در بسیاری از رخدادهای مذهبی و اجتماعی مردم این دیار سهم بسزایی داشته است.
با گذشت قرون، این مسجد همواره مورد توجه مردم و مسئولان فرهنگی و مذهبی بوده و در طول سال‌ها به‌دلیل قدمت و استفاده مکرر از آن، دچار آسیب‌هایی شده است. ازاین‌رو، مرمت و بازسازی آن به‌عنوان یکی از اولویت‌های مهم برای مسئولان میراث فرهنگی استان فارس قرار گرفته است. در همین راستا، عملیات مرمت مسجد تاریخی شهدا (نو) به‌زودی آغاز خواهد شد تا این اثر باستانی و مذهبی دوباره به یکی از پایگاه‌های عبادی و فرهنگی پربازدید شیراز تبدیل شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس، در پی بازدید از این مسجد، به اهمیت احیاء و مرمت آن اشاره کرد و گفت: «این مسجد تاریخی با توجه به ارزش‌های معماری و مذهبی آن، باید در شرایطی مناسب برای حضور نمازگزاران و زائران قرار گیرد.»
با توجه به این‌که مسجد شهدا (نو) در نزدیکی آرامگاه حضرت شاهچراغ (علیه‌السلام) قرار دارد، اهمیت فرهنگی و اجتماعی آن دوچندان می‌شود.
بازسازی مسجدی با قدمت ۸۰۰ ساله
محمد ثابت اقلیدی، افزود: «در همین راستا، مبلغ ۲۵ میلیارد ریال برای مرمت بخش‌های مختلف این مسجد اختصاص داده شده است که شامل پروژه‌هایی همچون سبک‌سازی بام، تعمیر آجرکاری پیرامونی، و مرمت طاق و تویزه‌ها خواهد بود.»
این مرمت گسترده، به‌منظور حفاظت از میراث فرهنگی و تاریخی این مسجد و برای فراهم‌کردن شرایط مناسب‌تر برای نمازگزاران و علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ اسلامی در شیراز انجام خواهد شد. با توجه به این‌که مسجد شهدا (نو) در نزدیکی آرامگاه حضرت شاهچراغ (علیه‌السلام) قرار دارد، اهمیت فرهنگی و اجتماعی آن دوچندان می‌شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس گفت: «با توجه به ارزش‌های تاریخی و معماری مسجد شهدا (نو)، این بنای تاریخی به‌عنوان یکی از پایگاه‌های مهم مذهبی مردم شیراز در دستور کار مرمت قرار گرفته است.»
اهمیت مسجد نو در احیای میراث فرهنگی شیراز
مسجد شهدا به‌عنوان یک نماد سیاسی و اجتماعی در شیراز نیز شناخته می‌شود و تأثیرات زیادی در تاریخ معاصر این شهر داشته است.
از زمان تأسیس این مسجد در سال ۵۹۸ هجری قمری، این بنا همواره محل حضور نمازگزاران و مردم بوده است. مسجد شهدا به‌عنوان یک نماد سیاسی و اجتماعی در شیراز نیز شناخته می‌شود و تأثیرات زیادی در تاریخ معاصر این شهر داشته است.
ثابت اقلیدی اشاره کرد: «این مسجد از دیرباز یک پایگاه عبادی و سیاسی بوده است و به‌منظور فراهم کردن شرایط بهتر برای حضور نمازگزاران، مرمت و بهسازی آن در دستور کار قرار گرفته است.»
تخصیص ۲۵ میلیارد ریال برای مرمت مسجد شهدا
چالش‌های مرمت مسجد نو، همواره با اهمیت ویژه‌ای مواجه بوده است. با توجه به قدمت بالا و وضعیت آسیب‌دیدگی برخی بخش‌ها، عملیات مرمت این مسجد نیازمند تخصص ویژه و دقت فراوان است.
به گفته مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس، «با اختصاص مبلغ ۲۵ میلیارد ریال به مرمت بخش‌هایی از این اثر تاریخی، از جمله بام، آجرکاری پیرامونی، طاق و تویزه‌ها، روند بازسازی آغاز خواهد شد.»
مردم شیراز و نمازگزاران همیشه از این مسجد به‌عنوان مکانی برای عبادت، اجتماع و همچنین فعالیت‌های سیاسی استفاده کرده‌اند. از این‌رو، این اقدام به‌عنوان گامی اساسی در حفظ هویت مذهبی و تاریخی شیراز و فراهم کردن شرایط مناسب‌تر برای نمازگزاران در نظر گرفته می‌شود.
در این عملیات، پروژه‌های سبک‌سازی بام، تعمیر و مرمت آجرکاری پیرامونی، تعمیر و مرمت اضطراری طاق و تویزه‌ها و تزئینات بنا در اولویت قرار دارند.
مرمت مسجد؛ گامی برای حفاظت از بناهای تاریخی
یکی از اقدامات قابل توجه در مرمت مسجد، پروژه‌های سبک‌سازی بام است که به‌منظور کاهش بار ساختمان و جلوگیری از آسیب‌های احتمالی به‌ویژه در مواقع بارندگی‌های شدید انجام خواهد شد. ثابت اقلیدی در این‌باره بیان کرد: «در این عملیات، پروژه‌های سبک‌سازی بام، تعمیر و مرمت آجرکاری پیرامونی، تعمیر و مرمت اضطراری طاق و تویزه‌ها و تزئینات بنا در اولویت قرار دارند.»
عملیات مرمت مسجد شهدا، در ادامه مرمت‌های گذشته این مسجد صورت خواهد گرفت که در گذشته نیز به‌ویژه در دهه‌های اخیر مرمت‌هایی توسط اداره‌کل میراث فرهنگی استان فارس انجام‌گرفته بود. با این حال، به‌نظر می‌رسد این بار با توجه به اهمیت ویژه این پروژه و اختصاص بودجه کلان، مرمت‌ها به‌طور جامع و فراگیرتر انجام خواهند شد.
حضور مسجد شهدا در بافت تاریخی و فرهنگی شیراز و نزدیکی آن به آرامگاه حضرت شاهچراغ (علیه‌السلام)، به این بنا افزون بر کارکرد مذهبی، بُعد فرهنگی و اجتماعی ویژه‌ای نیز بخشیده است. این مسجد به‌عنوان نماد هویت شیراز و از مؤلفه‌های اصلی فرهنگی این شهر شناخته می‌شود. این پروژه مرمتی، فرصتی دوباره برای احیای میراث فرهنگی استان فارس است که باید به‌دقت و با برنامه‌ریزی مناسب به انجام برسد.
تاریخچه مسجد شهدا؛ از قرن ششم تا امروز
ساخت این مسجد عظیم در سال ۵۹۸ هجری قمری آغاز و در سال ۶۱۵ هجری قمری به پایان رسید. از آن زمان تاکنون، این بنا به‌عنوان یک پایگاه مذهبی و فرهنگی مهم در شیراز شناخته می‌شود.
مسجد شهدا (نو) به‌عنوان یکی از بناهای برجسته اسلامی در شیراز، در قرن ۶ هجری قمری ساخته شد. ساخت این مسجد عظیم در سال ۵۹۸ هجری قمری آغاز و در سال ۶۱۵ هجری قمری به پایان رسید. از آن زمان تاکنون، این بنا به‌عنوان یک پایگاه مذهبی و فرهنگی مهم در شیراز شناخته می‌شود.
این مسجد تاریخی در گذشته از همان ابتدا علاوه بر جایگاه مذهبی، به‌عنوان یک کانون سیاسی و اجتماعی نیز مطرح بوده است. همچنان که ثابت اقلیدی اظهار کرد: «این مسجد از دیرباز هم یک پایگاه عبادی و هم یک پایگاه سیاسی بوده است، بنابراین باید شرایط آن در شأن حضور نمازگزاران و مردم باشد.»
این مسجد، در کنار دیگر آثار تاریخی و مذهبی شیراز، نمادهایی از تاریخ و فرهنگ ایرانی اسلامی را در خود جای داده است. مرمت و احیای آن علاوه بر حفظ هویت فرهنگی و مذهبی این شهر به حفظ تاریخی‌ترین بخش‌های معماری اسلامی شیراز نیز کمک خواهد کرد.
مرمت مسجد نو؛ الگویی برای احیای بناهای تاریخی ایران
پروژه مرمت مسجد شهدا (نو) می‌تواند الگویی باشد برای حفاظت و احیای دیگر بناهای تاریخی و مذهبی که در سراسر کشور با تهدیداتی چون فرسودگی و بی‌توجهی روبه‌رو هستند. احیای این مسجد نه فقط مسئولیت میراث فرهنگی شیراز که مسئولیت تک‌تک کسانی است که به‌دنبال حفظ هویت و تاریخ کشورشان هستند.
با آغاز به‌کار عملیات مرمت، این مسجد به‌زودی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مقاصد مذهبی و گردشگری شهر شیراز، به وضعیت مطلوبی خواهد رسید.
گزارش: مهدی رحمانیان
نظر شما