به گزارش خبرگزاری شبستان از استان قم، به مناسبت میلاد پر خیر و برکت حضرت امیرالمؤمنینعلیهالسلام، سومین نسخه از نرمافزار دانشنامه علوی توسط مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی رونمایی و به عاشقان کلام آن حضرت، عرضه شد. به همین مناسبت حجتالاسلام والمسلمین حجت باشتنی، مدیر گروه علمی حدیث و رجال، با ارائه توضیحاتی پیرامون این نرمافزار، به معرفی و تشریح تازههای این نسخه پرداخت:
نهج البلاغه، گنجینهای بیبدیل از خطبهها، نامهها و حکمتهای امیرالمؤمنین علیعلیهالسلام است که سید رضی در قرن چهارم هجری آن را گردآوری نمود. این کتاب شریف، فراتر از یک مجموعه ادبی، بازتابی از آموزهها، سیره و اندیشههای والای امام علیعلیهالسلام و اثری ماندگار در عرصه ادب و اندیشه اسلامی است. فصاحت و بلاغت بینظیر کلام امامعلیهالسلام ، در کنار عمق معانی و مضامین، آن را به اثری جاودانه و بیبدیل تبدیل کرده است.
نهج البلاغه، باوجود اینکه گزیدهای از سخنان و اندیشههای امام علیعلیهالسلام است، اما به دلیل عمق و غنای محتوا، دریچهای گسترده را بهسوی گنجینه معارف اسلامی میگشاید. این کتاب شریف، مباحث متنوعی در حوزههای عقاید، اخلاق، فقه، تفسیر، حکمرانی و مسائل اجتماعی را در بر میگیرد و امام علیعلیهالسلام در کلام خود، با استفاده از روشهای استدلالی متنوع و زبانی شیوا، به تبیین اصول و مبانی دین اسلام، ترویج ارزشهای اخلاقی و انسانی و ارائه راهکارهایی برای مسائل فردی و اجتماعی پرداخته است.
نرمافزار دانشنامه علوی ۳: مرجع جامع پژوهش در نهج البلاغه و حکمت علوی
نرمافزار دانشنامه علوی 3، با بهرهگیری از بهبودهای اساسی در بخشهای مختلف نسبت به نسخه قبل، به عنوان یک ابزار جامع و کارآمد در حوزه معارف علوی تولید شده است. این نسخه به پژوهشگران و علاقهمندان امکان میدهد تا به عمق کلام و آموزههای نهج البلاغه دست یابند و با استفاده از ابزارهای پیشرفته به بررسی دقیقتری از مفاهیم علوی بپردازند. از نظر محتوا و کتبی که در این نسخه آورده شده، میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
• تعداد کل منابع: این نسخه شامل 223 عنوان کتاب در قالب 492 جلد است که نسبت به نسخههای پیشین از نظر تعداد منابع رشد چشمگیری داشته است.
• دسترسی به نسخههای خطی: پنج نسخه خطی نفیس از نهج البلاغه از قرن 5، 6 و 7 هجری برای تحقیق و تطبیق با متن، به صورت تصویری در نرمافزار گنجانده شده است. (بهبود صحت و دقت در این بخش)
• ترجمههای موجود: امکان مشاهده 36 ترجمه به زبانهای مختلف، از جمله فارسی، انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی و ترکیهای، فراهم شده است که در این نسخه بصورت فراز به فراز به متن نهج البلاغه متصل شدهاند. در این نسخه از نرمافزار، ترجمهها با دقت و اعتبار بیشتری همراه هستند.
• شرحهای معتبر: ارائه شرحهای معتبر برای هر فراز از نهج البلاغه انجام گرفته که با اضافه شدن تحلیلهای عمیقتر و منبعشناسی دقیق، امکان درک جامعتری از معانی کلام امیرالمؤمنین(ع) را فراهم کرده است.
• واژهنامه نهج البلاغه: بالغ بر 30 هزار واژه غیرتکراری به همراه شرحهای معنایی و تحلیلهای واژهشناسی بهبود یافته، در این نسخه ارائه شده است.
• مستندات نهج البلاغه: این بخش شامل تطبیق ماشینی و کارشناسی منابع متقدم نهج البلاغه است که در این نسخه با دقت بیشتر و تطبیق دقیقتر، مرجعی دقیق برای پژوهشگران محسوب میشود.
• فهرست موضوعات: تمامی موضوعات نهج البلاغه به صورت طبقهبندیشده با امکان فیلترگذاری دقیقتر در این نسخه ارائه شده است.
• کارپوشه فهارس: فهارس تخصصی استخراجشده از متن نهج البلاغه شامل عناوین مختلف از احادیث نبوی تا علوم بلاغی، به پژوهشگران امکان میدهد تا بهسرعت به اطلاعات مورد نیاز دسترسی پیدا کنند.
• کارپوشه واژنامه: این بخش شامل شرح و تفاسیر تمامی واژگان نهج البلاغه با منبع اصلی «مفردات نهج البلاغه» بوده و بهبودهای زیادی در شرحهای این بخش اعمال شده است.
موارد ارتقاء یافته در نسخه ۳:
در نسخه سوم این نرمافزار شاهد ارتقاء و بهبودها و همچنین رفع مشکلاتی بودهایم که توسط کاربران عزیز به گروه پشتیبانی مرکز تذکر داده شده است. اهم نورآوریها و بهبودها از قرار زیر است:
• بهروزرسانی و بهبود رابط کاربری: ارتقاء و بهینهسازی رابط کاربری برای افزایش کارایی و سهولت در استفاده.
• بهروزرسانی محتوای کتابخانه: اضافه شدن 192 عنوان کتاب جدید در قالب 462 جلد و بهبود گسترده محتوای موجود.
• اضافه شدن چهار نسخه خطی دیگر: اضافه شدن چهار نسخه خطی جدید از نهج البلاغه به کتابخانه، که اکنون امکان مقایسه دقیقتری از متون را فراهم کرده است.
• اضافه شدن نسخه قیس عطار: گنجاندن نسخه قیس عطار در بخش دانشنامه نهج البلاغه جهت مقایسه متون.
• غنیسازی محتوای بخش مستندات: توسعه و غنیسازی بخش مستندات (مصادر) نهج البلاغه با استفاده از تحلیلهای جامعتر و تطبیقهای دقیق.
• ایجاد کارپوشه واژنامه: راهاندازی بخش واژنامه نهج البلاغه شامل شرح و تفسیر تمام واژگان و لغات نهج البلاغه با تفاسیر دقیق.
• ارائه تحلیل صرفی و نحوی: تحلیل صرفی و نحوی تمام کلمات و عبارات نهج البلاغه با استفاده از شروح معتبر و کتب اعراب نهج البلاغه، جهت بررسی دقیقتر ساختار زبان عربی.
دانشنامه علوی ۳، بهعنوان یک مرجع علمی معتبر، زمینهای نوین برای پژوهشهای اسلامی و ترویج معارف علوی فراهم کرده است و به پژوهشگران و دانشجویان این امکان را میدهد تا بهصورت دقیقتر و عمیقتر به مطالعه نهج البلاغه و آثار مرتبط بپردازند. این نسخه با بهرهگیری از بهروزرسانیهای محتوایی و فناوریهای پیشرفته، امکانات پژوهشی نوین از جمله دسترسی به متن کامل، ترجمهها، شروح و مستندات نهج البلاغه و ابزارهای تحلیل دقیق، بستری کارآمد را برای پژوهشگران و علاقهمندان به معارف اسلامی فراهم ساخته است. هدف از تولید این نسخه، تسهیل فرآیند مطالعه و پژوهش در نهج البلاغه و ایجاد زمینهای نوین برای بررسی عمیقتر اندیشههای امام علیعلیهالسلام و بهرهگیری از این میراث ارزشمند در پاسخ به نیازها و چالشهای امروز است.
لازم به ذکر اینکه مراسم رونمایی از نرمافزار دانشنامه علوی – نسخه 3 در شهر قم و در مؤسسه آلالبیت با حضور حجتالاسلام والمسلمین شهرستانی، و همزمان با میلاد حضرت امیرالمؤمنینعلیهالسلام در شهر نجف اشرف و در صحن حرم مطهر برگزار شد.
نظر شما