«سهیل احمدی» در گفتگو با خبرنگار فرهنگ خبرگزاری شبستان با اشاره به ضرورت «امید و امیدآفرینی در رسانه»، اظهار کرد: امیدآفرینی در رسانه صرفا یک کار ساده نیست که فکر کنیم با ابزارها و برنامه های شادی آور و نشاط انگیز لزوما امید تولید می شود. امید یک موضوع پنهان و پیچیده است همچنان که ناامیدی مسئله‌ای پیچیده است.
مدرس و عضو هیئت علمی دانشگاه جامع امام حسین (ع) با بیان اینکه برنامه سازی یک کار حکیمانه است، پیچیدگی های خاصی دارد و آدم خاص خودش را می خواهد، تصریح کرد: امروز شما در ساخت بسیاری از برنامه های تلویزیونی یا حتی فیلم های سینمایی ظاهرا شادی می بینید اما آنچه در ناخودآگاه مخاطب پمپاژ می کنند، ناامیدی است. به همین دلیل می گویم که برنامه سازی کار حکیمانه و پیچیده ای است.
این مدرس دانشگاه با تشبیه برنامه سازی به فیلم نامه نویسی، گفت: برنامه سازی دقیقاً شبیه به فیلمنامه نویسی است باید بتوانی پیچیده فکر کنی، مخاطب، شرایط ، فرهنگ و .. را درک کنی تا به یک برنامه مطبوع و مناسب برای آن دوره برسی. بنابراین باید دقت کنیم که خیلی ساده نمی شود از کنار این مسئله عبور کرد.
نگاه فلسفی برنامه‌ساز مهم است
احمدی ابراز کرد: برخی تصور می کنند امیدآفرینی در تلویزیون یعنی تولید برنامه های شاد که منجر به امیدآفرینی می شود اما لزوما اینگونه نیست. اگر بخواهیم به شکل خاص درباره حوزه امیدآفرینی صحبت کنیم یک بحث تخصصی است. اینکه برنامه با چه زاویه دیدی باید تولید شود؟ مهم است. شخص برنامه ساز بسیار مهم است. نگاه فلسفی فردی که برنامه را می سازد مهم است. ما گاهی برنامه را به لحاظ تکنیکی، هنری، رسانه ای و ..نقد و گاهی نقد فلسفی می کنیم. نقد فلسفی یعنی می خواهیم ببینیم هدف برنامه ساز از این کار چه بوده است؟ خودش چگونه فکر می کند؟
رنگ باختن امید در بسیاری از برنامه‌سازان
عضو هیئت علمی دانشگاه جامع امام حسین (ع) با بیان این که مسئله برنامه سازی در کشور ما چه در رسانه ملی و چه در سایر رسانه ها، مبتنی بر انسان هایی است که زاویه دید آنها هنوز زاویه دید مبتنی بر« امید » نیست تصریح کرد: من با برنامه سازان، تهیه کننده، مجری، گوینده، عوامل برنامه ساز هنرمندان و... بسیاری نشست و برخاست کردم. نکته ای که در این میان وجود دارد این است افرادی که نگاه آنها به انقلاب اسلامی و به اتفاقات و رویدادهای پیش رو، یک نگاه ناقد، نافذ و دقیق و نسبت به آینده یک نگاه کاملا امیدوارانه باشد بسیار اندک هستند.
وی افزود: البته این فقط در عرصه رسانه و هنر و این قشر نیست در همه اقشار وجود دارد در اساتید دانشگاه ها، در نخبگان، در مدیران و ...
این فعال و پژوهشگر فرهنگی در بخشی از سخنان خود با اشاره به نوع نگاه رهبری نسبت به مسائل و سخنان ایشان و مقایسه آن با دیگران، خاطرنشان کرد: وقتی مقام معظم رهبری می فرمایند ما نزدیک قله هستیم شما لسان (زبان) جامعه شناسان، اساتید، نخبگان و ...را ببینید، اگر در همین شرایط از آنها در رابطه با اوضاع کشور سوال کنید آنها می گویند ما در حال فروپاشی هستیم یا در بهترین حالت معتقدند در حال فروپاشی اجتماعی هستیم.
احمدی تأکید کرد: بسیاری از جامعه شناسان ما معتقد بودند که آشوب «زن، زندگی، آزادی» آغاز یک انقلاب در ایران است. انقلابی که حتی منجر به از بین رفتن حکومت خواهد شد. این افراد اتفاقا از جریانات سیاسی موافق انقلاب هم بودند. یعنی برخی از افرادی که اتفاقا در ذیل جریانات سیاسی موافق با نظام تعریف می شوند اما ناخودآگاه‌شان، تصور فروپاشی کشور است. و این در حالی است که حضرت آقا می گویند ما در شرایط بدر و خیبر هستیم؛ ما در اوج هستیم.
برداشت اشتباه از دینداری دهه هشتادی ها و دهه نودی ها
وی ادامه داد: یک برنامه ساز الان وضعیت را اینگونه می ببیند که دهه هشتادی ها و دهه نودی ها اهل دین نیستند یعنی اگر با او صحبت کنید واقعا این جمله را می شنوید که مگر دهه هشتادی ها و نودی ها هم اهل دین هستند؟ بنابراین هیچ رفتار دینی از یک دهه هشتادی را نمی تواند نشان دهد یا اساسا برنامه ای با این موضوع نمی تواند بسازد. چون حس می کند جوانان از مسائل دینی بسیار دور هستند. بعد شما ناگهان می بینید تعداد جمعیتی که از همین رده های سنی در اعتکاف تجمع می کنند بی نظیر است. گویا به شکل تساعدی هم افزایش پیدا کرده است و می کند.
این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: حالا یک برنامه ساز چگونه باید به این مسئله رجوع کند؟ زاویه دید او باید چگونه باشد؟ آیا بر ترک دین و دینداری در جوانان و نوجوانان اصرار کند یا روی آوردن و اقبال جوانان به دین را بپذیرد؟
احمدی تاکید کرد: مهم ترین مسئله ما در حوزه برنامه سازی همین زاویه دیدهایی است که اغلب ناامید هستند، فضای ابهام دارند، عصر خود را عصر حیرت می دانند و نمی توانند کار کنند. آنها هم که پروژه بگیر هستند و پول می آورند و برنامه می سازند که رضایت مدیران و مسئولان رسانه را بگیرند اما عمیقا به این مسائل معتقد نیستند و فقط بر مبنای پروژه جلو می روند. اینها مشکلات ما در برنامه سازی و ساخت برنامه است.
اشتباهات «جعبه سیاه»
عضو هیئت علمی دانشگاه جامع امام حسین (ع) در پاسخ به سوالی در رابطه با برنامه «جعبه سیاه» و حواشی ایجاد شده آن هم، گفت: من معتقدم اصل کار، کادر درستی است اما جای آن، مخاطب آن و فضای برنامه اشتباه است. یاد مرگ تولید امید می کند اما نه وقتی که شما کسی را دعوت می کنید که به شدت اصرار می کند که من نمی خواهم بمیرم، این دقیقا در جامعه ناامیدی تولید می کند.
وی ادامه داد: ابتدا موضوع و محتوای برنامه باید کاملا جا بیفتد هم برای مخاطبی که می بیند، هم برای مهمانی که دعوت می شود. هیچ برنامه ای نیست که سناریو نداشته باشد. چگونه می شود مهمان شما خبر از سناریو نداشته باشد؟! این رسانه است. کار رسانه ای بی ارزش و اهمیت نیست. شما حتی باید در پخش آن هم دقت کنید. داشتن قصه در برنامه بسیار مهم است و برنامه سازان ما (برنامه سازان گفتگو محور) قصه ندارند، این اشتباه است. سناریو ندارند که منجر به تولید قصه شود که آن قصه در ذهن مخاطب بخوابد، ماندگار شود و پذیرش را بالا ببرد.
عضو هیأت علمی دانشگاه خاطرنشان کرد: وقتی شما برنامه ای می سازید که ابتدا و انتهای آن با هم سازگار نیست، برنامه ای می سازید که مشخص نیست در آن به دنبال چه چیزی هستید، فقط گفتگوی زرد می کنید و می خواهید از لابلای این گفتگوها خدا و قیامت و یاد مرگ را بیرون بکشید این غیرهنرمندانه ترین کار است که انجام می دهید. حتی خدا هم در قرآن اینگونه سخن نگفته است. او قصه گفته بعد از درون قصه، مرگ را به ما یادآوری کرده است. یعنی ابتدا اعتمادسازی کرده است.
احمدی مسئله در برنامه سازی را «کمبود هنر» دانست و گفت: رسانه با هنر متفاوت است. یک فرد می تواند رسانه ای باشد، صحبت هایش رسانه ای شود، تولید داشته باشد و این تولیدات، توزیع یا به اصطلاح (وایرال) شود اما لزوما این فرد هنرمند هم نیست. هنرمند کسی است که کاری را انجام می دهد و آن کار، خودش، خود را بالا می کِشد. اینها نشانه آن است که ما اصولاً در عرصه «هنر» معضل داریم.
وی در پایان خاطرنشان کرد: نقد من به رسانه و فضای رسانه ای جمهوری اسلامی- به عنوان شخصی که جانم را هم برای این انقلاب و نظام می دهم و دغدغه دارم - این است که هنوز نسبت ما با تربیت هنرمندی که انقلاب را کاملا باور کرده مشخص نیست. اگر نسبت ها مشخص باشد ما در برنامه شاهد تحول خواهیم بود.
نظر شما