به گزارش خبرگزاری شبستان از استان قم، بدیهی است که هدف اصلی از تشکیل خانواده بقای نسل تشکیل جامعه سالم و تامین سلامت روانی افراد است در مرحله بعد یکی از اهداف زندگی خانوادگی تامین نیازهای افراد خانواده در سایه زندگی مشترک است و هر کاری به نسبت مقدار تاثیری که در بر آوردن این هدف داشته باشد ارزشمند خواهد بود. در زمینه امر مقدس ازدواج و تشکیل خانواده و آسیبهایی که گاهی در دنیای امروز به این کانون گرم وارد میشود؛ گفتگویی انجام دادیم با سرکار خانم دکتر سیده زینب رضوانی، مدیرگروه روانشناسی مجتمع آموزش عالی بنت الهدی(بین الملل)، استاد دانشگاه و حوزه ، دکتر روانشناس و مشاور خانواده که در پی می آید:
دکتر سیده زینب رضوانی مدیر گروه روانشناسی مجتمع آموزش عالی بنت الهدی با اشاره به زندگی با رویکرد حیات طیبه گفت : زندگی با رویکرد حیات طیبه یعنی فرد بر روی self خود کار کرده و فراروی از خود داشته باشد، از خود عبور کرده و بعد از کسب هویت به مرحله صمیمیت و جای دادن فرد در خود برسد براساس الگوهای مشهود دینی می بینیم که در زندگی با رویکرد حیات طیبه افراد از خود فراتر رفته و نه تنها خود را گسترش داده اند بلکه در فکر کمک به گسترش، آرامش و فراروی طرف مقابل نیز هستند. بنابراین لازمه این زندگی خود آگاهی و خودشناسی همچنین خودسازی است.
مدیرگروه روانشناسی مجتمع آموزش عالی بنت الهدی ادامه داد : علاوه بر گام های قبل فرد دغدغه دارد تا به خدا و خود متعهد گردد و برای طرف مقابل و خود زمینه آرامش ، تعالی را فراهم کند علاوه بر این نکته به فکر تعالی اجتماع نیز باشد.
بایدها و نبایدهای زندگی با رویکرد حیات طیبه
وی با اشاره به بایدها و نبایدهای زندگی با رویکرد حیات طیبه افزود : بنابراین باید هایی برای چنین زندگی وجود دارد از جمله: خود آگاهی، خود شناسی ، هویت یابی، خودسازی، گسترش خود ، به صلاح سیستم خانواده از خود گذشتن و نبایدهایی نیز موجود هست که باید به آن توجه کرد از جمله عدم تعهد، عدم خودمحوری، عدم فردگرایی.
این استاد حوزه و دانشگاه عوامل متعددی را از جمله موانع سر راه ازدواج برای تشکیل خانواده برشمرد و گفت : امروزه عوامل متعددی بعنوان مانع بر سرراه ازدواج تاثیر گذاشتند از جمله عوامل فرهنگی ، فاصله بسیار بین سن بلوغ به ویژه بلوغ زودرس با سن ازدواج، تلقی با کلاس بودن از ازدواج با سن بالا، ساختار فرهنگی از اینکه والدین تا فرزندانشان جوان هستند خدمات می دهند و فرزندان در ضمن دریافت همه خدمات تنها مسئولیت مطالعه و درس خواندن را برعهده می گیرند در حالی که در نظام تربیتی باید فرزند را چند بعدی تربیت نمود، نوع تفکر مادی و ایده آل پردازی های زندگی زوجی در حقیقت کار را بجایی رسانده که در حال حاضر با بررسی های علمی ازدواج زیر ۲۰ سال را حتی پر ریسک محسوب می کنند.
وی ادامه داد: به لحاظ شرعی نیز مسلما وقتی نیاز به جنس مخالف در سنی در انسانها شکل می گیرد اگر پاسخ داده نشود ، رفع این نیاز در زمان متفاوت منجر به اتفاقاتی می شود که به لحاظ روانشناختی نیز بسیار مسئله ساز می باشد.
توجه به تفاوت های زن و مرد در نقش آفرینی های اجتماعی
رضوانی توجه به تفاوت های مرد و زن را در امر ازدواج بسیار با اهمیت دانست و گفت: توجه به تفاوت ها و مسئولیت ها آنقدر اهمیت دارد که در رویکردهای مشاوره ای یکی از این رویکردها به این مهم اختصاص داده شده و بر محور نیازها و وظایف مبتنی بر نیازها تکیه دارد در واقع این تفاوتها سیستمی به نام سیستم عشق و قدرت را ایجاد کرده است . بنابراین توجه به مسئولیت بر مبنای تفاوت های جنسیتی بسیار اهمیت دارد و این نکته ای است که پیش از ازدواج باید بر روی آن کار شده و جوانان آماده ازدواج را آگاه نمود.
نقش آفرینی اجتماعی مسئله ای است که گزینش آن در تعالی یک جامعه اثرگذار است و همانطور که در زندگی با رویکرد حیات طیبه مطرح شد زوجین متعالی به تعالی اجتماع نیز کمک می کنند
رضوانی با اشاره به نقش آفرینی اجتماعی زنان و مردان افزود: نقش آفرینی اجتماعی مسئله ای است که گزینش آن در تعالی یک جامعه اثرگذار است و همانطور که در زندگی با رویکرد حیات طیبه مطرح شد زوجین متعالی به تعالی اجتماع نیز کمک می کنند بنابراین نقش آفرینی اجتماعی بسیار مناسب است به شرطی که مراتب و اولویت خانواده متعالی رعایت گردد و گام اول را درست برداشته باشیم مطمئنا در چنینی شرایطی برای گام دوم نیز آماده خواهیم شد و این نقش آفرینی حتی در شرایطی برای برخی نقش ها الزام آور هم است اما نکته مهم که امروزه به عنوان آسیب می توان به آن نگریست رقابت در عرصه های اجتماعی است که یک جنس خود را بخواهد به رخ جنس مخالف دیگر بکشد و ادعا کند که ما نیز مثلا با جنسیت زنانه یامردانه این توانمندی را داریم در حالی که با توجه به توضیحات در خصوص تفاوت های زنانه و مردانه هر چقدر انتخاب نقشها به ویژه نقش های اجتماعی مبتنی بر نیازها و فیزیولوژیک بدن باشد رضایت شغلی بالاتر می رود و آسایش روان را نیز بیشتر خواهد کرد به ویژه با نگاهی به نوشته های بسیاری از زنان که خودشان نگرش فمنیست داشتند با انجام آزمایش هایی در عرصه شناخت تفاوت ها در دو جنس متفاوت، متوجه بسیاری از نیازهای متفاوت از همان دوران کودکی شدند و برای خودشان عجیب بود مثلا نقش مادر شدن در کودکان دختر که از ابتدای بازی ها ناخواسته به اینگونه نقش ها گرایش دارند .
مشاور خانواده در خصوص جوانی جمعیت گفت: محوریت دختر، زن، مادر، یک هویت است که نیازمند بازنگری در این هویت هستیم. همانگونه که مقام معظم رهبری از الگوی سوم زن صحبت می کنند دقیقا در این مسئله نیازمند تعریف هویت جدید متناسب با الگوی روزآمد و کارآمد هستیم که بتوانیم برای زنان جامعه امروزمان جایگاه ویژه قائل شویم. نمونه آن را در گفتمان اخیر مقام معظم رهبری می بینیم که ایشان حتی برای زن جایگاه اجتهاد و تقلید در عرصه مسائل زنان را گوشزد می کنند بنابراین بحث نقش و اثرات زنان در جوانی جمعیت مسئله خطیری است که به نظرمی آید با تعریف هویت کارآمد به روز برای زن قابل حل است که در آن صورت با وجود فرزندآوری خود را منزوی و دور افتاده از اجتماع نبیند بلکه با وجود فرزندآوری درخشش را بالاتر ببیند و فرزند را مانع پیشرفت و تعالی ننگرد.
استاد حوزه به زنان موفق در تاریخ ایران اسلامی اشاره کرد و گفت : زن های موفق در جامعه ایران بسیار زیادند چه در زمان انقلاب اسلامی ایران و برگرداندن ورق انقلاب، چه در جامعه امروز که فعالانه با بروز کردن خود در عرصه های مختلف معنوی،علمی، اقتصادی، فرهنگی و... فعالیت می کنند از جمله این زنان خانم دباغ است که حتی در پیش از انقلاب چه شکنجه هایی را متحمل شد. در زمان کنونی از زنانی که بتوان بعنوان الگو ازآنها یاد کرد کم نیستند که در عرصه علم و فرهنگ تحولات زیادی را به وجود آوردند و با ایده پردازی هایشان تحولات و طرح هایی رابرای مسجد و مسجدی ها جهت جذب مخاطب به مسجد ارائه دادند.
تاثیر فضای مجازی و سبک زندگی غربی بر هویت خانواده
مدیرگروه روانشناسی مجتمع آموزش عالی بنت الهدی افزود: فضای مجازی از جمله بسترهایی است که می تواند بر سبک زندگی، فرهنگ، ارتباط زوجی، هویت فردی و همسری و روابط والد فرزندی اثرات متعددی بگذارد.
رضوانی ادامه داد: امروزه عرصه مد و مد گرایی، تغییرات نگرشی و تحولات فکری، چشم و هم چشمی و تبلیغات ویرانگر معضلی برای خانواده ها شده که با کمک بلاگرها و ... تنوع طلبی و ایده پردازی را افزایش داده و منجر به انتظارات و توقعات نامناسب و نابجای زوجی و والد فرزندی و حتی در عرصه فردی تعارضات درون فردی را به وجود آورده است . بنابراین خانواده که منبع سلامت اجتماع است با تاثیر گرفتن از این فضا نه تنها افرادش نمی تواند خود را سرپا نگهدارند و آرامش روانشان را تامین کنند بلکه تعالی جامعه نیز با شکست مواجه می شود . زمانی که ارضای نیازهای افراد در فضای آرامش بخش خانواده رفع نگردد موجب فساد و تباهی آن جامعه است.
محوریت دختر، زن، مادر، یک هویت است که نیازمند بازنگری در این هویت هستیم. همانگونه که مقام معظم رهبری از الگوی سوم زن صحبت می کنند دقیقا در این مسئله نیازمند تعریف هویت جدید متناسب با الگوی روزآمد و کارآمد هستیم
این مشاور خانواده به ازدواج آسان نیز اشاره کرد و افزود: ازدواج آسان ازدواجی است که تحت چارچوب ها و ایده آل پردازی های خاص افراد قرار نگیرد بلکه متناسب با چارچوب دین بدون نگرش مادی و ابزاری اجرا شود. ازدواج آسان در شرایط کرونا محسوس بود و بسیاری از خانواده ها در شرایط بحرانی آن را تجربه کرده اند بنابراین می توان با جریان سازی به واسطه دستگاه های اجرایی، مساجد، آموزش و پرورش، آموزش عالی و کمک از دستگاه های فرهنگی این مسیر و راه رسیدن به ازدواج آسان را محقق کرد. در مواردی این نمونه ها در حال حاضر با کمک برخی خیرین در حال تحقق است اما برای تحقق اکثریتی آن نیازمند هماهنگی بیشتر بین دستگاه های اجرایی و هماهنگی مراکز فرهنگی هستیم.اقداماتی نظیر توجیه مسئولان و خانواده هایشان به عنوان الگوهای جامعه در برگزاری ازدواج های آسان در خانواده هایشان، همچنین سینما و الگوهای سینمایی و سریالی در این امر، ترویج این فرهنگ در آموزش و پرورش از سنین مرتبط تا آموزش عالی و مطالب مرتبط درسی یا کارگاه های اختصاص داده شده به این موضوع در این مقاطع تحصیلی و خیرین حمایتگر بر مبنای ازدواج آسان و ...
رضوانی با بیان اینکه واسطه گری در امر ازدواج یک ضرورت است، افزود :امروزه با وجود گستردگی بیش ازاندازه شهرها و کاهش شناخت و سخت شدنش مسلما ضرورت واسطه گری های ازدواجی روشن است اما این واسطه گری ها باید طبق اصول و ضوابطی پیش بروند که زمینه سوء استفاده و آسیب های اجتماعی بیشتر نگردد. اگر بستر آن از مساجد هم شروع شود اثر گذاراست اما باید طبق یک برنامه علمی با مجوز رسمی و به صورت فرایند روانشناختی درست پیش رود کما اینکه امروز مراکز همسان گزینی متعددی در سراسر کشور هست که اگر این مراکز را وابسته به مساجد کنیم و اصول درست علمی-عملی را پیاده کند چه بسا امن ترین فضا برای جوانان شناخته شود که تهیه اینگونه مراکز حتما نیازمند هماهنگی با سازمان نظام روانشناسی و مشاوران استانی است تا با مبنای درست پیش رود.
این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به راهکارهایی در جهت ترویج فرزند آوری گفت : تعریف هویت دخترانه، تعریف هویت درست همسرانه، تعریف درست هویت زنانه و مادرانه، مجهز کردن مادران به شناخت از نقش مادری و جایگاه آن و همچنین ارائه خدمات مادی ویژه اختصاصی به مادران و خانواده های فرزنددار، تعریف نقش های اجتماعی متناسب زنان همراه با امکانات لازم و برداشتن قوانین دست و پا گیر با در نظر گرفتن اقتضائات بانوان مقوله هایی هستند که جهت ترویج فرزند آوری باید مورد توجه قرار بگیرد.
نظر شما