خبرگزاری شبستان_خراسان جنوبی؛ یکی از مهم‌ترین رویدادهای تاریخ معاصر ایران پیروزی انقلاب اسلامی ایران در بهمن‌ماه ۱۳۵۷ است. این انقلاب پس از سال‌ها مبارزه مردم ایران علیه حکومت پهلوی و به ویژه محمدرضا شاه پهلوی به پیروزی رسید. اعتراضات مردمی که از سال‌های قبل آغاز شده بود، در سال‌های ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ به اوج خود رسید. تظاهرات گسترده، اعتصابات سراسری و مشارکت اقشار مختلف جامعه از جمله کارگران، دانشجویان، بازاریان و روحانیون، بانوان باعث تضعیف پایه‌های حکومت شاه شد.
امام راحل پس از بازگشت از تبعید به ایران به نماد مبارزه علیه حکومت شاه تبدیل شد. روحانیت، مردم و مساجد به عنوان سه ضلع قیام در برابر استبداد نقش مهمی در پیروزی انقلاب ایفا کردند و سرانجام در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، انقلاب اسلامی به پیروزی رسید. این انقلاب نه تنها ساختار سیاسی ایران را دگرگون کرد، بلکه تأثیرات عمیقی بر منطقه و جهان گذاشت.
مبارزات مردم از مرکز کشور آغاز و کم کم به اقصی نقاط کشور رسید و خراسان جنوبی هم در زمینه مبارزات مردمی مستثنی نبود و مردم این دیار، خرد و کلان، زن و مرد در مبارزات انقلاب سهم شایانی داشتند.
تقدیم ۲ شهید در روز پنجم بهمن، ۲ شهید در روز هفتم بهمن گواه بر این ادعا است و خون شهدای پنجم بهمن بیرجند زمینه ساز تحرک و حضور گسترده مردم بیرجند و روستاها در هفتم بهمن ماه شد و این روزها را در تاریخ مبارزات مردم ماندگار کرد و به این ترتیب شهیدان پرویز حسینی، محمود میری در روز پنجم بهمن، علی سندروس، محمود سورگی در هفتم بهمن به دوستان خود، شهید محمدتقی خاکشور، محمدعلی راستگو مقدم، حسینی و سید هاشم کوشه‌ای پیوستند.
در پیروزی انقلاب اسلامی، مساجد به عنوان کانون‌های فرهنگی، مذهبی و اجتماعی، نقش بی‌بدیلی در شکل‌گیری و گسترش نخستین جرقه‌های انقلاب اسلامی ایفا کرده و بیرجند هم از این قاعده مستثنی نبوده است. مساجد آیتی، مسجد جامع بیرجند و دیگر مساجد نه تنها محل عبادت، بلکه پایگاهی برای روشنگری، تجمع مردم، آگاهی‌بخشی و سازماندهی مبارزات مردمی علیه رژیم پهلوی بود و سخنرانی‌های آتشین روحانیون مبارز، توزیع اعلامیه‌ها و برگزاری جلسات مخفی در این مساجد، مردم بیرجند را به سوی اهداف والای انقلاب اسلامی سوق داد.
حضور پرشور مردم بیرجند در تظاهرات، نشان‌دهنده تأثیر عمیق مساجد در بسیج توده‌ها و همبستگی آنان برای تحقق آرمان‌های انقلاب بود و مساجد بیرجند به عنوان نماد مقاومت و پایگاه نخستین جنبش‌های انقلابی در شرق کشور، جایگاه ویژه‌ای در تاریخ انقلاب اسلامی ایران دارند.
دهه فجر و قرار گرفتن در آستانه ۲۲ بهمن بهانه ای شد تا با روایتگری یکی از دانش‌آموزان انقلابی آن‌زمان (سال ۱۳۵۷) رشادت و پایمردی مردم این مرز و بوم، در جای جای شهر بازگو شده و به تصویر کشیده شود مردمی که با دست خالی اما عزمی بالا جان برکف اخلاص نهاده و اعتراض خود را با مشتی گره کرده از رژیم پهلوی اعلام داشتند.
سید حسین اصغری، یکی از مبارزان دوران انقلاب در گشت رسانه‌ای انقلاب که با حضور خبرنگاران بیرجند برگزار شد، گریزی به وقایع سال ۵۷ می‌زند و می‌گوید: هر روز و ساعت نشان از رشادت، پایمردی و غیرت مردمان این سرزمین دارد. در پنجم بهمن ماه سال ۵۷ دانش آموزان انقلابی در محل مسجد برای برنامه ریزی‌های لازم گرد هم جمع آمدند در همان روز عده‌ای چماق به دست با سر دادن شعارهایی همچون جاوید شاه به سمت مسجد آیتی حمله کرده و قرآن‌های نمازخانه مسجد را به آتش کشیدند. این افراد چماق به دست هنگام بازگشت به روستاها در طول مسیر با فردی موتور سوار مواجه می‌شوند که عکس امام راحل را بر طلق موتور خود چسبانده بود از او می‌خواهند که به امام، توهین کند که با سرپیچی او مواجه شده و با پیچ‌گوشتی بر سر و گوش او ضربه می‌زنند و به این ترتیب شهید پرویز حسینی در پنجم بهمن ماه به دست این افراد چماق به دست به شهادت می‌رسد.
وی از دیگر خاطرات پنجم بهمن به ضرب و شتم شهید محمود میری توسط همین افراد چماق به دست اشاره می‌کند و می‌افزاید: این شهید به علت جراحات و ضربه‌های وارده در پنجم بهمن ماه سال ۵۷ به شهادت رسید.
وی حمل آجر به بام مسجد آیتی توسط بچه‌های مسجدی را دیگر اقدامات مبارزان انقلابی برشمرده و می‌گوید: در در زمان تظاهرات بچه‌های مسجدی به پشت بام رفته و با آجری که از قبل در آنجا دپو شده بود به نیروهای انتظامی حمله می‌کردند.
وی گریزی به شروع حرکت‌های انقلابی از دبیرستان شهرستانی می‌زند و یادآور می‌شود: تحرک اولیه از این دبیرستان آغاز شد و دیگر مدارس مانند مدرسه خزیمه عَلم پسرانه، عبدالعلی بیرجندی، خدیجه عَلم، چهارم آبان دخترانه و ... به جمع این دانش‌آموزان پیوسته و در تظاهرات‌های ضد رژیم شرکت می‌کردند.
اصغری اندکی تحمل می‌کند، گویا در خاطرات گذشته خود غرق شده است و به یاد دوستان همرزم انقلابی خود با بغض ادامه می‌دهد: هفتم بهمن ماه جمعیت کثیری از میدان ابوذر به سمت میدان شهدای فعلی در حرکت بودند و پرچمدار جمعیت روحانیونی از جمله آیت الله عارفی، آیت الله ربانی، آیت‌الله آیتی، حجت‌الاسلام عندلیب و ... بوده و بانوان نیز پشت جمعیت همراه و هم‌قدم با مشتی گره کرده نفرت خود را از رژیم شاهنشاهی اعلام می‌کردند.
وی ادامه می‌دهد: در هنگام تظاهرات با توجه به برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته قرار بود در مناطقی مانند حوالی ژاندارمری شعارها مدیریت شود اما وقتی جمعیت به نزدیکی شهربانی رسید یک صدا پای بر زمین می‌کوبیدند و شعار مرگ بر شاه سر می‌دادند در این بین یکی از سرگردهای ژاندارمری مرا خطاب قرار داد و گفت: تعدادی از پایین می‌آیند و حرف زشت می‌زنند از کوچه پس کوچه به سمت جمعیت رفتم و اشاره کردم که شعار آخر را نگویید اما جمعیت به محض رسیدن به روبروی ژاندارمری قدیم، باز هم یک صدا شعار مرگ بر شاه سر دادند نیروهای انتظامی اقدام به شلیک تیر هوایی کردند در این بین یکی از سرگردهای ژاندارمری کلت کمری خود را درآورد و رو به جمعیت شلیک کرد و باعث شهادت شهید سندروس شد. تیراندازی دیگر نیروهای ژاندارمری شهادت شهید محمود سورگی را در روز هفتم بهمن رقم زد و جمع کثیری که در تظاهرات شرکت داشتند روز هشتم بهمن در روستای سورگ در مراسم تشییع این شهید شرکت کردند.
وی با اشاره به این مهم که از پنجم بهمن روز به روز تحرکات مردم بیشتر و بیشتر شد و در روز ۲۲ بهمن به اوج خود رسید، می‌گوید: روز ۲۲ بهمن مردم از هر گوشه و کنار به سمت میدان امام خمینی فعلی و کلانتری رفتند شهید راشدی پس از رسیدن به میدان به پیروزی دیگر شهرها اشاره کرد و خطاب به دوستان همرزمش گفت: من رفتم تا کلانتری را از دست پاسبانان بگیرم و به این ترتیب گروهی متشکل از ۳۰، ۴۰ نفر همراه شهید راشدی وارد کلانتری شده و درب‌ها را برای عدم خروج پرسنل کلانتری بستند.
اصغری یادآور می‌شود: پس از تصرف کلانتری ماموریت دستگیری فرماندار وقت بیرجند به من سپرده شد و به سرعت خود را به منزل فرماندار رسانده و او راکه در حال فرار بود دستگیر و به منزل پیشاهنگ تحویل دادم.
وی با بیان اینکه در آن زمان زندان نسوان و مردان در بیرجند نبود و زندانیان در کلانتری میدان امام نگهداری می‌شدند، می‌افزاید: پس تصرف کلانتری درب سلول‌ها و زندان باز و زندانیان از زندان آزاد شدند.
نظر شما