خبرگزاری شبستان؛ شمال استان اصفهان/روح اله باقری؛ اسلام یک دین و مکتب تمدن‌ساز است که همه ابعاد و سطوح و مستویات زندگی بشر را پوشش می‌دهد و هیچ بعدی از ابعاد زندگی بشر را نادیده نمی‌گیرد و برای همه ابعاد زندگی بشر برنامه‌ای منسجم و هماهنگ و منظومه‌ای متناسب با مقتضیات زمان و مکان دارد.
امروز در حالی سالروز میلاد حضرت ولی‌عصر (عج) را گرامی می‌داریم که جهان بیش از هر زمان دیگری با بحران‌های معنوی، اخلاقی و اجتماعی روبه‌روست. گسترش جنگ‌ها و بی‌عدالتی، افزایش فقر، فساد و فاصله طبقاتی، بحران هویت در جوامع مدرن و رشد افسردگی و ناامیدی، همه و همه نشانه‌هایی از سرگردانی انسان در مسیر دستیابی به عدالت و معنویت است. در چنین شرایطی، اندیشه مهدویت و انتظار نه‌تنها به‌عنوان یک باور دینی، بلکه به مثابه راهبردی برای نجات بشر و تحقق آرمان‌شهری عادلانه مطرح می‌شود.
به همین بهانه با حجت الاسلام «مهدی بصیرتی» کارشناس مذهبی، رسانه و رئیس اداره تبلیغات اسلامی کاشان به گفت و گو نشسته ایم؛
آیا موضوع انتظار و فرج، یک اعتقاد مذهبی صرف است یا جنبه های دیگری را برای آن متصورید؟
انتظار فرج امام زمان(عج) در اصطلاح «مهدویّت»، به معنای چشم‌به‌راه بودن ظهور واپسین ذخیرۀ الهی و آماده شدن برای یاری او در برپایی حکومت عدل و قسط در سراسر گیتی است. این انتظار، صرفاً یک آرزوی فردی یا یک اعتقاد مذهبی و یک تکلیف دینی نیست؛ بلکه گفتمانی تمدنی است که الگویی برای ایجاد جامعه‌ای عادلانه و الهی ارائه می‌دهد.
در این اندیشه، منجی آخرالزمان، پایان‌بخش تمام ظلم‌ها و بی‌عدالتی‌هاست و حکومتی را بنا خواهد نهاد که بر پایه عدالت، معنویت، علم و اخلاق استوار است.انتظار، صرفاً یک آرزوی فردی یا یک اعتقاد مذهبی و یک تکلیف دینی نیست؛ بلکه «گفتمانی تمدنی» است که الگویی برای ایجاد جامعه‌ای عادلانه و الهی ارائه می‌دهد.
مهدویت، تنها به آینده‌ای نامعلوم اشاره ندارد، بلکه نقشه راهی برای زندگی امروز ماست. شیعه، «انتظار» را نه در بی‌عملی و انفعال، بلکه در «آمادگی» و «مقاومت» تعریف می‌کند؛ آمادگی برای زمینه‌سازی حکومت عدل جهانی و مقابله با جبهه باطل که همواره تلاش داشته است ملت‌ها را در اسارت ظلم، استکبار و انحطاط اخلاقی نگه دارد.
پیروزی انقلاب اسلامی در مسیر تحقق تمدن مهدوی چه نقشی داشت؟
انقلاب اسلامی ایران، نقطه عطفی در تاریخ معاصر بود که با الهام از آموزه‌های مهدوی، توانست گفتمان جدیدی را در سطح جهانی مطرح کند؛ گفتمانی که در آن، ملت‌ها نه تنها باید به انتظار ظهور بسنده نکنند، بلکه موظف‌اند در مسیر تحقق جامعه مهدوی گام بردارند.
امام خمینی (ره) و پس از ایشان، مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی)، همواره تأکید داشته‌اند که انقلاب اسلامی، مقدمه‌ای برای تمدن نوین اسلامی و در نهایت، حکومت جهانی امام عصر (عج) است.
رهبر معظم انقلاب انتظار را به‌معنای سکون و انفعال نمی دانند؛ بلکه همیشه انتظار را به‌معنای مجاهدت، ایستادگی و ساختن جهانی بیان میکنند و می فرمایند: «انقلاب اسلامی ایران، آغازگر حرکتی است که به تمدن نوین اسلامی و در نهایت، به ظهور حضرت بقیةالله الاعظم (ارواحنا فداه) منتهی خواهد شد.»
چه ارتباطی بین دو کلیدواژه «مهدویت» و «مقاومت» می توان متصور شد؟
یکی از ارکان مهم تفکر مهدوی، مفهوم مقاومت است. امام زمان (عج) در هنگامه ظهور، با جبهه ظلم و استکبار جهانی مقابله خواهد کرد و زمینه‌ساز گسترش عدالت در سراسر زمین خواهد شد. از همین رو، «مقاومت» نه‌تنها یک اقدام نظامی یا سیاسی، بلکه یک راهبرد تمدنی و معنوی در مسیر ظهور است.
جبهه مقاومت، در حقیقت یک نمونه عملی از تفکر انتظار فعال است؛ تفکری که اجازه نمی‌دهد ملت‌های مسلمان در برابر ظلم، تسلیم شوند و تلاش می‌کند زمینه‌ساز ظهور حکومت جهانی عدالت باشد.
انقلاب اسلامی ایران، با الهام از همین تفکر، جبهه مقاومت را در برابر نظام سلطه تشکیل داده است. این جبهه، از فلسطین و لبنان تا سوریه، عراق، یمن و سایر نقاط جهان اسلام امتداد یافته و به الگویی از ایستادگی در برابر استکبار جهانی تبدیل شده است.
جبهه مقاومت، در حقیقت یک نمونه عملی از تفکر انتظار فعال است؛ تفکری که اجازه نمی‌دهد ملت‌های مسلمان در برابر ظلم، تسلیم شوند و تلاش می‌کند زمینه‌ساز ظهور حکومت جهانی عدالت باشد. امروز، محور مقاومت، فراتر از مرزهای جغرافیایی، به نماد ایستادگی در برابر استبداد و تلاش برای تحقق ارزش‌های مهدوی تبدیل شده است.
تمدن مهدوی چه ویژگی هایی دارد؟
در روایات اهل‌بیت (ع)، تمدن مهدوی به‌عنوان عالی‌ترین شکل از حکومت الهی توصیف شده است؛ تمدنی که در آن عدالت مطلق در تمام ابعاد اجتماعی و اقتصادی برقرار خواهد شد؛ علم و دانش به اوج خود خواهد رسید و جهل و نادانی از بین خواهد رفت؛ امنیت و آرامش بر تمام جهان حاکم خواهد شد؛ اخلاق و معنویت در تمام ابعاد زندگی بشر نهادینه خواهد شد و فقر و فساد و تبعیض ریشه‌کن شده و کرامت انسانی در بالاترین سطح خود خواهد بود.
وظایف امروز منتظران ظهور چیست؟
وظیفه امروز ما به‌عنوان منتظران ظهور حضرت مهدی(عج) این است که از ظهور اول معصومین(ع) دانش و بینش و معرفت اخذ کنیم و از ظهور دوم که ظهور حضرت مهدی(عج) است، نیز روحیه، انگیزه و امید بگیریم. با دانش و بینش و معرفت و این روحیه و انگیزه و امید حرکت را آغاز کنیم و تمدنی متناسب با ظرفیت‌ها و امکانات عصر غیبت برپا کنیم.
معتقدین به ظهور حضرت مهدی(عج) امیدوارند، شرایط ظهور ایشان را درک کرده و در شرایط آرمانی آن دوره زندگی کنند و نسبت به آینده دید مثبتی دارند. معتقدان حضرت مهدی(عج) گذشته را چراغ راه آینده می‌دانند و با اینکه در زمان حال زنگی میکنند، توشه‌ای پربار از تراث گذشته و معارف قرآن و اهل‌بیت(ع) دارند و همچنین نگاهی رو به جلو و امیدوار به آینده درخشان و در اوج کمال دارند و امروز خود را بر این اساس می سازند.
وظیفه رسانه‌ها در راستای تبیین گفتمان مهدوی و مقاومت چیست؟
اساساً اشتباه است اگر بنگاریم که رسانه در وضعیت کنونی «تنها وسیله ساده و بی آلایش پخش اطلاعات و ارتباط جمعی است»؛ این تنها محتوا نیست که توسط رسانه مبادله می شود، بلکه نوعی نگرش و ارتباط اجتماعی را نیز در لفافه و به طور ضمنی القا می کند. رسانه نه تنها از ابتدای تأسیس خود، بلکه در تمامی موقعیت ها و حالت های خود به دنبال مفهومی بی اساس و خنثی و یا بدون ایدئولوژی نبوده است. تلقی ابزاری از رسانه، گونه ای از تقلیل ماهیت رسانه است.
تحقق انتظار کارکردی ناظر به نوآوری و شکوفایی از رسانه ها، اصلاح اساسی این باور را که «رسانه، تقویت کننده گرایش های دینی می باشد» می طلبد. نیل به چنین مقصود والایی، اقتضای آن دارد که از حالت نمادین و اطلاع رسانی و سرگرمی، خارج شود و مذهب و دین در کانون توجه قرار گیرد که این خود، تحوّل بنیادی نظام ارزشگذاری را در حوزه تولید برنامه های مهدوی با تحمّل همه هزینه های احتمالی ایجاب می کند.
اساساً اشتباه است اگر بنگاریم که رسانه در وضعیت کنونی «تنها وسیله ساده و بی آلایش پخش اطلاعات و ارتباط جمعی است»؛ این تنها محتوا نیست که توسط رسانه مبادله می شود، بلکه نوعی نگرش و ارتباط اجتماعی را نیز در لفافه و به طور ضمنی القا می کند.
بر همین اساس، رسانه‌ها و خبرنگاران، نقش مهمی در تبیین صحیح مفهوم مهدویت و مقاومت اسلامی دارند. امروز، جنگ اصلی در میدان روایت‌ها و گفتمان‌هاست؛ دشمنان، با تحریف مفاهیم انتظار و مقاومت، تلاش دارند آن را به انفعال یا خشونت پیوند بزنند، در حالی که مهدویت، گفتمان امید، سازندگی و عدالت است.
اصحاب رسانه باید بیش از پیش باور کنند که به برکت پیروزی انقلاب اسلامی، دنیای اسلام و به ویژه جامعه شیعی پا در عرصه نوین و دشواری گذارده است. این عرصه جدید ادعای تمدن سازی جهانی بر مبنای اندیشه ناب اسلامی در عصری است که دنیای کفر و نفاق نیز داعیه تمدن سازی جهانی بر مبنای اندیشه لیبرال و دموکراسی را دارد. غفلت امروز باعث انزوای ما در میان الگوهای منجی باوری است و توفیق در انجام این مأموریت تاریخی، فتحی جهانی و گامی بلند به سمت جامعه جهانی مهدوی است.
رسانه‌ها باید با انتشار معارف صحیح، پاسخ به شبهات و ترویج سبک زندگی منتظرانه، زمینه تقویت این فرهنگ را فراهم کنند.
سخن پایانی؟
نیمه‌شعبان، تنها یک جشن مذهبی نیست؛ بلکه فرصتی است برای تأمل و بازخوانی مسیر تمدنی که ما را به ظهور نزدیک‌تر می‌کند. انقلاب اسلامی در دنیاری امروز این مسیر را آغاز کرده و همه ما در امتداد آن مسئولیم تا با عمل به آموزه‌های مهدوی، زمینه تحقق تمدن جهانی امام عصر (عج) را فراهم کنیم.
نظر شما