«سیدجمال ساداتیان» کارشناس مسائل سیاست خارجی در گفتگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری شبستان در مورد سفرهای هیات های خارجی کشورمان به کشورهای همسایه با اشاره به سفر عراقچی به مسقط اظهار کرد: دیپلماسی یک اصل پذیرفته شده در سطح بین المللی و گفت و گوهای دوجانبه و چندجانبه با پشتوانه های موجود است که بخش عمده ای از آن را در قالب ژئوپولوتیک هر کشور تعریف می کنند. لازمه دنیای امروز نیز مبتنی بر گفت و گوهای مستقیم است. هرچه شما از جهت پشتوانه های این کار قوی تر باشید یا به عبارتی کارت های بیشتری برای پشتوانه مذاکرات خود داشته باشید، طبیعتا قوی تر و بهتر مذاکره می کنید؛ پس اصل مذاکره امر پذیرفته شده ای است.
وی تاکید کرد: ما به جز اسرائیل که موجودیت آن را قبول نداریم باید با همه کشورها از جمله آمریکا مذاکره مستقیم داشته باشیم البته مذاکره مستقیم با هر کشوری به معنای پذیرفتن سخنان آنها نیست؛ بلکه معنای آن این است که شما مطالب خود را به درستی بتوانید انتقال بدهید و مطالب آن را نیز به درستی بتوانید بفهمید و اگر هر جای آن تفاهمی به وجود آمد، بتوانید آن را انجام دهید. اگر در مقطعی تفاهم حاصل نشد به راه حل ها و گفت وگو ها ادامه دهید، شاید راه حل های بهتری را نیز بعدا بتوانید پیدا کنید که به تفاهم رسید. معنای دیپلماسی همین است.
مذاکره با آمریکا به معنای تسلیم شدن نیست
کارشناس مسائل خارجی ادامه داد: برخی مذاکره با کشورهایی چون آمریکا را به معنای تسلیم شدن می بینند در صورتی که چنین نیست. مذاکره مستقیم به معنای تفاهم مشترک است و شما می توانید سخنان طرف مقابل را بشنوید و پس از برگزاری چندین جلسه می توانید به راه حلی برای دستیابی به تفاهم برسید. گاهی اوقات نیز دیپلماسی از طریق حقوق اتفاق می افتد یعنی از طریق مصاحبه، پیام دادن و صدور بیانیه و امثالهم این امر اتفاق می افتد.
وی اضافه کرد: پشتوانه کشور به معنای آن است که آیا مردم از کشور خود دفاع می کنند و آیا با حاکمیت هستند؟ این امر می تواند خودش یک نقطه قوت باشد، اینکه شما چقدر در حوزه های نظامی، صنعتی، اقتصادی و تکنولوژی توانمند هستید و چقدر مردم کارآزموده، تحصیلکرده و کارآشنا در کشور شما وجود دارند، این عوامل همه می تواند یک نقطه قوت باشد. عناصر مختلف در شکلگیری قدرت موثر هستند. مردم، تکنولوژی، صنعت، سواحل و دریا، عمق سرزمینی، قدرت نظامی، معادن، انرژی، کشاورزی و همه اینها قدرت مذاکراتی را افزایش می دهند. همه اینها مقدمه ای برای اصل دیپلماسی هستند.
سفرهای وزیر خارجه با هدف نقش آفرینی در منطقه ایران است
وی در ادامه گفت: بدین منظور وزیر خارجه با سفر به کشورهای مختلف نظیر قطر و عمان به دنبال ایجاد زمینه های نقش آفرینی آنها در کشورمان است زیرا این کشورها در امور تجاری، اقتصادی، نقل و انتقال مالی و تسریع و تسهیل در مسئله تجارت خارجی از جمله فروش نفت می توانند ایفای نقش کنند. همچنین با توجه به ادعای برخی مبنی بر عدم فایده مذاکره مستقیم با آمریکا این امر از طریق واسطه گری با این کشورها صورت می پذیرد. قاعدتا وزارت خارجه با گفت و گو با این کشورها به دنبال تسهیل در امور تجاری و اقتصادی و هم در روابط ما با غرب است.
ساداتیان تصریح کرد: بخشی از قضیه از طریق سازمان های بین المللی همچون سازمان ملل و زیرمجموعه های آن همچون بهداشت جهانی، هواپیمایی جهانی، کشتیرانی جهانی و ... دنبال می شود. بخش دیگر همکاری های منطقه ای همانند بریکس یا نشست کشورهای حاشیه اقیانوس هند در عمان است. گاهی اوقات در منطقه ما شورای همکاری خلیج فارس نشست هایی را داشتند که ما نیز در خصوص برگزاری نشست با آنها اعلام آمادگی کرده ایم. در مقاطعی درخواست ما پذیرفته شد اما در مقاطعی این امر صورت نگرفت. همچنین زمانی کشورهای عضو اکو شامل ترکیه، پاکستان و ایران بود اما بعدها تعداد کشورهای عضو افزایش یافت. متاسفانه پس از تحریم های آمریکا رنگ همکاری های منطقه ای ضعیف تر شد و شاید جمهوری اسلامی بتواند از طریق همکاری های منطقه ای مختلف بخشی از تحریم های آمریکا را بتواند جبران کند.
مسئله فشار حداکثری ترامپ علیه ایران مسئله جدیدی نیست
وی با بیان اینکه در حال حاضر که آقای ترامپ آمده و مسئله فشار حداکثری علیه ایران را مطرح کند که مسئله جدیدی نیست، در مورد ارتباط با امریکا از طریق کشورهای واسطه گفت: کشورهای واسطه هر چقدر حسن نیت داشته باشند اما مسایل خاص خود را نیز دنبال می کنند. ما هیچ گاه با آمریکا نتوانستیم به تفاهم برسیم حال این آمریکای ترامپ باشد یا قبل و بعد از او. اگر کشور بخواهد به توسعه دست یابد باید آن قدر گفت و گو کند تا بتواند راهکاری را برای بهبود شرایط خود پیدا کند. این گونه نیست که ما با صحبت با آنها تسلیم شان شویم و هیچ قدرت چانه زنی نداشته باشیم کما اینکه در مسئله برجام نیز توانستیم بنشینیم و گفت و گو کنیم و بدون واهمه با ۵+۱ به تفاهم رسیدیم و بر اساس این تفاهم، قطعنامه ۲۹۳۱ نوشته شد.
ساداتیان اظهار داشت: معتقدم وقتی جمهوری اسلامی به خود و امکانات خویش متکی است، افرادی را دارد که بتواند با آمریکا به تفاهم دست یابند؛ از جمله آقای ظریف که با توانمندی خود و با در جریان گذاشتن مقامات عالی کشور و تاییدیه های آنها در برجام به توافق رسید و این امر می تواند مجددا صورت پذیرد. اینکه عده ای با فحاشی مذاکره کنندگان را بی شرف بخوانند، حرف های صد من یه غازی است که هیچ ارزشی در دنیای امروز که دنیای ارتباطات، گفت و گو و دیپلماسی است، ندارد؛ دیپلماسی وجوه مختلفی دارد. بخشی از آن مستقیم و توجه دادن به افکار عمومی جهانیان است. اگر به این امور توجه شود، می توانیم در جهت منافع ملی خود با شرط استفاده از افراد ذی صلاح در این امر به موفقیت دست یابیم.
خروج ترامپ از برجام تقصیر تیم مذاکره کننده نبود
کارشناس مسائل خارجی یادآور شد : اینکه فردی به نام ترامپ که همه او را دیوانه می دانستند از برجام خارج شد، تقصیر تیم مذاکره کننده نبود. امروز نیز آقای ترامپ سخنان مضخرفی را مطرح می کند که اروپاییان نیز در مقابل او موضع گیری کردند که از آن جمله می توان به سخنان او درباره کانادا، مکزیک و ... اشاره کرد. این گونه نیست که چون آمریکاست هر مضخرفی بگوید همه آن را بپذیرند و قبول کنند. همه کشورها هم از طریق دیپلماسی عمومی و هم گفت و گوهای هیئت های مختلف به دنبال تامین منافع کشور و مردم خود هستند. ما نیز می توانیم از همین رویه و روش استفاده کنیم.
نظر شما