خبرگزاری شبستان، گروه بین‌الملل: با نزدیک شدن به تاریخ انتقال به مرحله دوم توافق آتش بس در نوار غزه، اسرائیل حداقل های مورد نیاز از نظر الزامات مرحله اول به ویژه در خصوص اجرای پروتکل بشردوستانه و رساندن نیازهای امدادی فوری به نوار غزه را فراهم نکرده است.
با توجه به تداوم عقب نشینی رژیم اشغالگر، یک سوال مهم در مورد گزینه‌های پیش روی جنبش حماس در صورت خروج اسرائیل از اجرای مرحله دوم توافق آتش بس مطرح می‌شود که اهمیت این سوال با با تزلزل در مذاکرات و ادامه فشار میانجی ها، قطر، ایالات متحده و مصر برای یافتن راه حلی پایدار برای بحران افزایش می یابد.
از زمان اجرایی شدن آتش بس، اسرائیل مرتکب تخلفات زیادی شده است که مهم‌ترین آنها ادامه کشتار غیرنظامیان، تاخیر در بازگشت آوارگان به شمال غزه، ممانعت از ورود ملزومات سرپناه از جمله چادر، خانه های پیش ساخته، سوخت و ماشین آلات آواربرداری برای بازیابی اجساد و تاخیر در ورود داروها و الزامات احیای بیمارستان‌ها و بخش بهداشت است.
گزینه‌های حماس
تشدید تنش نظامی و توقف تحویل اسرا از جمله گزینه های پیش روی حماس است، به ویژه اگر مطمئن باشد که اشغالگران در اجرای تعهدات خود جدی نیست. ممکن است با پرتاب موشک یا انجام عملیات ویژه در داخل سرزمین های اشغالی به از سرگیری عملیات نظامی خود متوسل شود.
این گزینه عواقب بزرگی خواهد داشت، زیرا ممکن است منجر به دور جدیدی از جنگ شود. ارتش اشغالگر کشتارهای بیشتری را علیه غیرنظامیان انجام می‌دهد و از گرسنگی به عنوان سلاح استفاده کند که ممکن است بر موازنه های منطقه ای تأثیر بگذارد و فشار جدیدی را بر طرف های بین المللی برای مداخله وارد کند.
یکی از گزینه هایی که حماس ممکن است به غیر از تشدید تنش نظامی به آن متوسل شود، تقویت تلاش های دیپلماتیک خود از طریق برقراری ارتباط با میانجی ها است تا اشغالگران را به پایبندی به آنچه توافق شده است، ترغیب کند و به آرامی به مرحله دوم حرکت کند.
انتخاب حماس برای مقابله با هرگونه عقب نشینی اسرائیل به توانایی آن برای دستیابی به دستاوردهای سیاسی و نظامی بدون از دست دادن حمایت مردمی یا وارد شدن به رویارویی با پیامدهای پیش بینی نشده بستگی دارد. همچنین صحنه برای همه سناریوها نیز باز است، به طوری که تصمیم نهایی به تحولات میدانی و سیاسی در روزهای آینده بستگی دارد.
انتقال به مرحله دوم
بر اساس مفاد توافقنامه آتش بس، مذاکرات در مورد مرحله دوم توافق حداکثر تا شانزدهمین روز از مرحله اول آغاز می شد، این تاریخ دقیقاً رخ نداد، اما شبکه ۱۲ عبری گزارش داد که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، گابریل ویتکف، نماینده آمریکا در خاورمیانه و مقامات مصری، مرحله دوم مذاکرات را آغاز کردند.
این شبکه روز جمعه ۱۴ فوریه به نقل از مقامات ناشناس نوشت: هدف از این مذاکرات، گسترش دامنه توافق، علاوه بر امکان تمدید مرحله اول توافق با افزودن گروه‌های جدید از زندانیان آزاد شده برای تضمین آزادی بیشتر زندانیان زنده اسرائیلی است.
حسن نافعه، استاد علوم سیاسی دانشگاه قاهره، توضیح می‌دهد که یکی از مهم‌ترین شروط توافق آتش‌بس این بود که حماس و اسرائیل در روز شانزدهم مرحله اول، یعنی سه‌شنبه دوم فوریه، برای مرحله دوم وارد مذاکره غیرمستقیم شوند. اما اشغالگران التزام نداشتند و هیئت خود را تا ۹ فوریه به قطر نفرستاد و اختیاراتی به آن داده نشد.
نافعه می‌گوید که نتانیاهو، رئیس رژیم صهیونیستی پس از بازگشت از سفر خود از کاخ سفید و دیدار با دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا که گزینه هایی را برای جابجایی فلسطینیان ارائه کرد، احساس بهبودی کرد.
این استاد علوم سیاسی تاکید کرد که حماس باید برای همه احتمالات از جمله احتمال از سرگیری جنگ در پایان مرحله اول که در اوایل ماه مارس آینده به پایان می رسد، آماده باشد. بنابراین طبیعی است که سوالات زیادی در مورد گزینه هایی که اکنون در مذاکرات مرحله دوم در اختیار آن قرار دارد، مطرح شود.
او می‌گوید که به نظر می رسد حماس در مذاکره در موقعیت بهتری نسبت به اسرائیل قرار دارد، زیرا نتایج اجرای مرحله اول توافق آتش بس به ویژه در صورت رعایت کامل تمام الزامات آن، در نهایت به نفع طرف فلسطینی خواهد بود نه طرف اسرائیلی.
نافعه توضیح داد که حماس می تواند شرط کند که اسرائیل به تمام تعهدات خود در مرحله اول، به ویژه تعهدات مربوط به پروتکل بشردوستانه، که مستلزم ورود حداقل ۶۰۰ کامیون کمک روزانه از جمله ۳۰۰ کامیون به شمال نوار غزه، علاوه بر ۶۰ هزار ماشین کاروان و ۲۰۰ هزار خیمه و چادر و همچنین ورود تجهیزات دفاعی غیرنظامی و نگهداری از زیرساخت، قبل از ورود به مرحله دوم مذاکرات است، عمل کند.
این استاد دانشگاه می‌گوید: جنبش فلسطین می‌تواند به شرط تضمین آتش‌بس دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد قبل از شروع به اجرای آنچه در این مرحله توافق شده است، پافشاری کند، به‌ویژه که پس از ویرانی‌های عظیمی که در نوار غزه رخ داد و پس از فداکاری‌های بزرگ مردم فلسطین در مقابل ماشین‌های جنگی اسرائیل، چیزی برای از دست دادن ندارد.
نظر شما