به گزارش خبرگزاری شبستان از مشهد؛ یکی از سیاست‌های کلان کشور در حوزه جمعیت مبحث جوانی جمعیت و فرزندآوری است که رهبر انقلاب نیز بارها تاکیدات و توصیه‌های فراوانی را در این خصوص به مساجد و فعالان فرهنگی و اجتماعی داشته اند.
بحران سالمندی و پیامدهای آن برای جامعه ایران
بی‌شک تبعات پیری جمعیت در ایران به گونه‌ای است که در آینده نزدیک، کشور با چالش‌های جدی در حوزه‌های مختلف از جمله کاهش نیروی انسانی برای مشاغل حیاتی، کمبود منابع مالی برای حمایت از بازنشستگان و افزایش نابرابری‌های اجتماعی روبه‌رو خواهد شد. همچنین، کاهش نرخ تولد و فرزندآوری می‌تواند به مرور زمان تعادل جمعیتی را به هم زده و بر کیفیت زندگی نسل‌های آینده تاثیر منفی بگذارد. سالمندی جمعیت نه تنها بر اقتصاد کشور بلکه بر انسجام اجتماعی و امنیت ملی نیز تأثیرگذار است.
بی‌شک مساجد و به خصوص کانون‌های فرهنگی هنری با عنایت به توانمندی ها و دامنه مخاطبین خود می‌توانند نقش مهمی در ترویج این مساله داشته و بتوانند گامی در راستای احیای کشور بردارند. در این بین برخی کانون های فرهنگی و مساجد نیز این مهم را به عنوان یکی از رویکردهای فرهنگی اجتماعی خود در دستور کار قرار داده و برنامه های خوبی را نیز در این حوزه اجرا کرده اند.
تشکیل شبکه ملی تسهیل‌گران جوانی جمعیت
علی اکبر روحی گل خطمی، دبیر کارگروه جوانی جمعیت بنیاد کرامت رضوی در این خصوص به خبرنگار خبرگزاری شبستان در مشهد گفت: فقدان شبکه ملی تسهیل‌گر جوانی جمعیت در کشور یکی از دلایلی بود که باعث راه اندازی پویش ملی «حسنه ماندگار» توسط آستان قدس رضوی با همکاری مساجد شد. این پویش به عنوان یکی از فعالیت‌های ملی در حوزه تسهیل‌گری و شبکه‌سازی فعالان حوزه جمعیت، با هدف تشکیل شبکه‌ای از تسهیل‌گران جوانی جمعیت در سراسر کشور به اجرا درآمد.
وی افزود: این پویش که در بهار ۱۴۰۳ و به محوریت کانون‌های خدمت رضوی برگزار شد، به دنبال ترویج و فرهنگ‌سازی فرزندآوری مطابق با منویات مقام معظم رهبری و تأکید تولیت آستان قدس رضوی بود. در این پویش، بیش از ۴ هزار نفر شرکت کرده و آموزش‌هایی درباره مسائل مهمی چون ضرورت و اهمیت جمعیت، سیر تحولات جمعیتی در ایران، و فنون تسهیل‌گری دریافت کردند. این دوره‌ها به‌صورت حضوری با حضور اساتید برجسته در استان‌ها و شهرهای مختلف برگزار شد و شرکت‌کنندگان پس از ارزیابی نهایی، به دوره‌های تکمیلی دعوت شدند.
روحی گل خطمی بیان کرد: این پویش علاوه بر ارائه آموزش‌های تخصصی به تسهیل‌گران، به دنبال ایجاد شبکه‌ای پایدار از فعالان جمعیتی در کشور بود که بتوانند با آگاهی‌بخشی به جامعه، به ترویج فرزندآوری و مقابله با چالش‌های مرتبط با کاهش جمعیت کمک کنند. تسهیل‌گران پس از پایان دوره مقدماتی، در فعالیت‌های مختلفی مانند روش‌های اغنا سازی، مشاوره سقط‌جنین، برگزاری نمایشگاه‌ها و جلسات تبیینی، و اقدامات رسانه‌ای برای ترویج جوانی جمعیت مشارکت خواهند کرد. این پویش با تربیت و آموزش تسهیل‌گران، نقش مهمی در تقویت ساختارهای اجتماعی و فرهنگی برای افزایش نرخ فرزندآوری و رفع موانع پیش روی آن ایفا می‌کند.
اعزام ۷۰۰ مبلغ تسهیل‌گر جوانی جمعیت در کشور
دبیر کارگروه جوانی جمعیت بنیاد کرامت رضوی، ضمن ارایه گزارشی از اعزام مبلغین تسهیل‌گر جوانی جمعیت به مساجد گفت: این پویش برای آموزش موضوعات مرتبط با جمعیت و خانواده در ماه مبارک رمضان با همکاری کانون های خدمت رضوی و ستاد کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور برگزار و برنامه ویژه اعزام مبلغین تسهیل‌گر جوانی جمعیت در ایام ماه مبارک رمضان ۱۴۰۳ اجرا شد. هدف از برگزاری این طرح تبیین و آموزش موضوعات مرتبط با جمعیت، خانواده و فرزندآوری در مشهد مقدس و مراکز استان‌های کشور بود.
ستاد کانون های فرهنگی مساجد با همکاری آستان قدس با هدف تشکیل شبکه ملی تسهیل‌گر جوانی جمعیت برنامه‌های مختلفی را از جمله پویش ملی «حسنه ماندگار» اجرا کرده اند. این پویش برای آموزش موضوعات مرتبط با جمعیت و خانواده در ماه مبارک رمضان برگزار و ۷۰۰ مبلغ تسهیل‌گر جوانی جمعیت نیزدر ایام ماه مبارک رمضان ۱۴۰۳ به مساجد کشور اعزام شدند.
وی در ادامه افزود: این برنامه شامل موضوعات مهم و حیاتی است که به نیازهای جامعه و چالش‌های پیش‌رو در زمینه جمعیت می‌پردازد. از جمله این موضوعات می‌توان به ارزش و جایگاه مادری و پدری، تاریخچه و جریان‌شناسی مسئله جمعیت، آسیب‌شناسی تک‌فرزندی، آینده سالمندی در ایران و چالش‌های پیش‌رو، ابعاد پزشکی و سلامت فرزندآوری و احکام شرعی مرتبط با سقط جنین اشاره کرد.
وی گفت تابحال بیش از ۷۰۰ اعزام در سطح کشور برگزار داشتیم که از ظرفیت ۴۰۰۰ نفره تسهیل گران جوانی جمعیت آموزش دیده آستان قدس رضوی بهره برداری گردیده است.
مبلغان جوان، سفیران زندگی؛ گام‌های نوین در ترویج فرزندآوری
دکتر فاطمه خباز، مربی تسهیل‌گر جوانی جمعیت، در گفتگو با خبرنگار شبستان در مشهد به تبیین موضوع «ترویج فرهنگ فرزندآوری و بررسی چالش‌های مربوط به جمعیت، به اعزام مبلغانی در این زمینه» پرداخت و گفت: در سال‌های اخیر، کاهش بی‌سابقه جمعیت در جهان و به‌ویژه در ایران به یک چالش جدی تبدیل شده است. ما باید با آگاهی‌بخشی و فرهنگ‌سازی در این زمینه، نگاه مثبت‌تری نسبت به فرزندآوری ایجاد کنیم.
وی تأکید کرد: این فعالیت‌ها عمدتاً بر مبنای پژوهش‌های علمی استوار است و به بررسی دلایل منطقی برای محدود کردن فرزندآوری می‌پردازد. بسیاری از افراد به دلیل مشکلات اقتصادی و هزینه‌های تحصیل از فرزندآوری دوری می‌کنند، اما این دلایل تنها بخشی از واقعیت هستند. باید به خانواده‌ها کمک کنیم تا بتوانند با مدیریت بهتر، فرزندان خود را تربیت کنند.
خباز در ادامه گفت: فضای فرهنگی و دینی ما بهبود یافته و گروه‌های مختلفی برای آموزش و فرهنگ‌سازی در زمینه نوجوانان فعال هستند. ما باید از این فضا بهره‌برداری کنیم و خانواده‌ها را به فرزندآوری بیشتر تشویق نماییم.
نقش خانواده‌های پر فرزند مذهبی در تربیت نسل‌های آینده
این مربی تسهیل‌گر جوانی جمعیت، همچنین به نقش خانواده‌های پر فرزند مذهبی در تربیت نسل‌های آینده اشاره کرده و خاطرنشان کرد: تربیت فرزندان یکی از چالش‌های اصلی خانواده‌هاست و باید به نسل‌های گذشته نگاه کنیم که چگونه با وجود مشکلات اجتماعی، توانستند فرزندان خود را به خوبی تربیت کنند.
وی در پایان با اشاره به تأکید رهبر انقلاب بر اهمیت فضاهای فرهنگی مانند اعتکاف و مساجد، ابراز امیدواری کرد: این اقدامات بتواند به ایجاد یک جامعه پویا و با نشاط کمک کند. فرزندآوری نه تنها برای خانواده‌ها بلکه برای آینده کشورمان اهمیت دارد و هر تولدی فرصتی برای شروعی نو و پاک شدن از گناهان است.
تغییر رویکرد ۸۰ درصدی مخاطبان
حجت‌الاسلام‌والمسلمین وحید وزیری‌مقدم نیز یکی ازاستادان مبلغ حوزه جوانی جمعیت است که‌دراین طرح مشارکت کرده است. وی‌درگفت‌وگو باخبرنگار شبستان، به‌روایت مشارکتش دراجرای طرح اعزام مبلغان وتسهیلگران حوزه جوانی جمعیت پرداخته و تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب سال‌هاست دراین‌باره اعلام دغدغه رسمی کرده‌اند، اما تاپیش ازاجرای این طرح، برای ما منبری‌ها فقط این فرصت فراهم بود که‌جسته‌وگریخته براساس اقتضائات مناسبتی، درباره این موضوع درمنبرها وجلسات سخنرانی صحبت کنیم. دراین وضعیت، ازحدود سه سال قبل که‌بنیاد کرامت رضوی مصمم شد یک طرح متمرکز رادرحوزه جوانی جمعیت اجرا کند، جمعی ازاستادان وکارشناسان این موضوع نیز فراخوانده شدند تامتقاضیان دغدغه‌مند آموزش دراین‌باره رادردوره‌های فشرده وتخصصی آموزش دهند.
مشکلات اقتصادی و چالش فرزندآوری
بدون شک یکی ازموانع مهم فرزندآوری درشرایط کنونی، همین مباحث اقتصادی ونگرانی‌های معیشتی است. این موضوع راکه‌از حجت‌الاسلام‌والمسلمین وزیری‌مقدم سؤال کردیم، درپاسخ به‌ما تأکید می‌کند که‌دغدغه‌های تأمین مالی فرزندان جدید، بیش ازآن که‌مبنای دقیق اقتصادی داشته باشد، درون‌مایه اعتقادی دارد.
هجمه فرهنگی وتبلیغی گسترده‌ای که‌امروز درجامعه ما درجریان است، اجازه نمی‌دهد نگاه عمومی به‌فرزندآوری تغییر کند، اما بازهم تکلیف ازعهده متولیان امر ساقط نمی‌شود، باید بازهم فرهنگ‌سازی کرد.
وی ادامه داد: نظر من، این است که‌ما امروز دچار سستی‌هایی دراعتقادات هستیم. اگر دقت کرده باشید، هستند بسیاری ازخانواده‌های متدین که‌تعداد فرزندان آن‌ها بیشتر ازمیانگین مرسوم است، درحالی‌که ازخانواده‌های ثروتمند وبرخوردار نیز نیستند، اما باهرکدامشان که‌صحبت کنید، هیچ‌کدام ازتأمین معیشت خانواده‌های پرجمعیت خود گلایه نمی‌کنند، بنابراین این مطلب خیلی مهمی است که‌به‌موازات تلاش‌های مسئولان برای حل‌وفصل مشکلات اقتصادی، باید برای تقویت زیربنای اعتقادی زوج‌های جوان نیز اقدام شود.
این مربی طرح اعزام مبلغان جوانی جمعیت بابیان این مطلب عنوان کرد: برپایه تجربه‌ای که‌دراین سال‌ها کسب کرده‌ام، به‌صراحت به‌شما می‌گویم که‌بیش از۸۰ درصد ازجمعیت مخاطبان ما دراین طرح، نظرشان درباره فرزندآوری تغییر کرده است ومتأثر ازحضور دردوره‌های آموزشی وکسب آگاهی‌های ضروری، به‌طور آشکار شاهد تولد فرزند جدیدی دراین خانواده‌ها بوده‌ایم. ما بحث‌های بسیار درباره رزق‌وروزی داریم. مردم باید این مسائل رابدانند. توجه به‌اعتقادات اثرگذار است وما دراثنای همین طرح، ثمرات وبرکات آن رافراوان دیده‌ایم.
گزارش: علی رنگ‌آمیز طوسی
نظر شما