به گزارش خبرگزاری شبستان، مراسم یادبود دومین سالگرد درگذشت عماد افروغ، استاد فقید جامعه‌شناسی دانشگاه تهران، دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۴، به همت پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، با همکاری انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، در سالن شهید آوینی پژوهشگاه برگزار شد.
در ابتدای مراسم، مهدی شقاقی، معاون پژوهشی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، ضمن خوشامدگویی به حاضران، گفت: پژوهشگاه از سال گذشته حرکتی جدی برای تجلیل از مفاخر علمی و فرهنگی کشور آغاز کرده است. نخستین گام این مسیر، با دیدار و تکریم از مقام علمی دکتر محسنیان‌راد، استاد برجسته علوم ارتباطات، برداشته شد.
وی افزود: در ادامه این مسیر، امروز برای بزرگداشت استاد فقید، دکتر عماد افروغ، گرد هم آمده‌ایم تا ضمن گرامیداشت یاد و نام ایشان، اندیشه‌ها و آثار ارزشمندشان را بار دیگر مرور کنیم.
شقاقی همچنین از تأسیس «هسته فکری دکتر عماد افروغ» در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات خبر داد و هدف از این اقدام را بازنشر و معرفی میراث علمی و فرهنگی این متفکر برجسته به جامعه عنوان کرد.
در ادامه، پدرام جوادزاده، عضو هیئت علمی پژوهشگاه و دبیر هسته فکری دکتر عماد افروغ، گزارشی از فعالیت‌های علمی و فرهنگی این هسته ارائه داد.
فروغِ نظریه، فروغِ منش
علی ربیعی، مشاور و دستیار اجتماعی رئیس‌جمهور، دیگر سخنرانان این مراسم بود. وی ضمن قدردانی از برگزارکنندگان آیین بزرگداشت، اظهار کرد: عماد افروغ، هم در عرصه نظریه‌پردازی درخشید و هم در منش و شخصیت فردی خود نمونه بود.
او ادامه داد: برخی استادان تنها به تدریس و انتقال دانش اکتفا می‌کنند؛ گروهی دیگر دغدغه حل مسئله دارند و بعضی صرفاً به توصیف و نقد وضعیت موجود می‌پردازند. اما دکتر افروغ در عین آن‌که منتقد بود و به مسئله‌شناسی می‌پرداخت، عمق مسائل را با بصیرتی دقیق درک می‌کرد.
ربیعی با تأکید بر تأثیرگذاری گسترده افروغ در حوزه علوم اجتماعی گفت: او این حوزه را از انزوا خارج کرد و افقی نو بر آن گشود. مرحوم افروغ هرگز در چارچوب‌های تنگ نظریه‌ها محدود نماند و با رویکردی درون‌گفتمانی، به نقد سازنده و عمیق پرداخت.
شجاعت افزوغ در نقد اندیشه خویش
علیرضا شجاعی‌زند، دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس نیز در این مراسم به سخنرانی پرداخت. وی با انتقاد از کم‌توجهی به دستگاه فکری دکتر افروغ اظهار کرد: اندیشه‌های ایشان، به‌ویژه آنچه درباره معضلات و چالش‌های امروز جامعه بیان کرده‌اند، کمتر از آنچه شایسته‌اش بود مورد توجه قرار گرفته است.
او با اشاره به تأسیس هسته فکری دکتر افروغ در پژوهشگاه، آن را روزنه‌ای برای بازخوانی منظومه فکری وی دانست و گفت: افروغ از «ابژه» کردنِ موضوعات و چهره‌های تأثیرگذار ابایی نداشت. حتی اندیشه‌های خودش را نیز در معرض نقد قرار می‌داد، چرا که اهل تأمل و گفت‌وگو بود.
دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس تأکید کرد: «دین» در اندیشهِ افروغ، دینِ زندگی بود، از نظر این استاد فقید، دین در متن زندگی بود نه امری در حاشیه؛ حتی نواندیشی و دینداری را نیز در کنار هم می دید. لذا دوگانه‌ها را در کنار هم قرار می داد و نگاه او جنبه تعاملی میان دوگانه‌ها، داشت.
در ادامه زهرا کاظم پورفرد، همسرِ عمادافروغ؛ طی سخنانی به ذکر خاطرات و بخشی از سلوک فردی و اجتماعی و علمیِ این استاد فقید پرداخت.
ترکیبی از دکتر شریعتی و امام خمینی(ره)
مسعود کوثری، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، دیگر سخنرانان این مراسم بود. وی در سخنانی به شخصیت و اندیشه د عماد افروغ پرداخت و گفت: دکتر افروغ علاقه‌ای عمیق به مرحوم دکتر علی شریعتی داشت و به‌گمان من، اگر شریعتی در قید حیات بود، شاید از افروغ به‌عنوان ابوذر زمانه یاد می‌کرد.
وی با اشاره به ویژگی‌های فکری و رفتاری افروغ افزود: او چهره‌ای انقلابی بود، اما هرگز به ورطه افراط و تفریط نیفتاد. در نگاه من، سلوک و اندیشه دکتر افروغ، آمیزه‌ای از تعالیم دکتر شریعتی و امام خمینی(ره) بود. همین پیوند میان تفکر اجتماعی و معنویت انقلابی، او را به‌سوی جامعه‌شناسی و مسیر پژوهش و تحصیل در این حوزه سوق داد.
کوثری در پایان سخنان خود تصریح کرد: افروغ، شخصیتی بود که میان اندیشه و عمل پیوندی آشکار برقرار کرد و به آنچه می‌اندیشید، در رفتار و کنش اجتماعی‌اش نیز منعکس می‌شد.
در پایان این رویداد، مانی کلانی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، به ذکر خاطراتی از فعالیت های مشترک علمی و پزوهشی خود با دکتر عماد افروغ و بیان سلوک فرهنگی و پژوهشی این استاد فقید پرداخت.
نظر شما