«الهه محبوب» در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در مشهد ضمن تبریک سالروز ولادت حضرت زینب (س) و گرامیداشت روز پرستار از وجود ۱۲۰۰ برگ سند پرستاری از دورۀ صفویه، قاجار و پهلوی در این مرکز خبر داد و گفت: بیشتر این اسناد مربوط به پرداخت حقوق پرستاران دارالشفا است همچنین قدیمی‌ترین سند پرستاری موجود در مرکز اسناد آستان قدس رضوی متعلق به سال ۱۰۱۱ قمری و دورۀ شاه عباس اول صفوی است.
رئیس اداره اسناد آستان قدس رضوی با بیان اینکه برخی بیمارداران زن همسران بیمارداران مرد بوده‌اند، به نقش پرستاران زن در این اسناد پرداخت و اظهار داشت: مشاغل زنان در دوره صفوی در دارالشفاء، شامل خادم بیماران بود که این شغل بر اساس سندِ موجود، از مادر به دختر به صورت موروثی منتقل شده است.
وی با بیان اینکه در دورۀ افشاری، شغل‌های عزب و بیماردار دیده می‌شود که احتمالاً اولی با توجه به معنیِ عزب، امور اداری و دومی امور پرستاری را انجام می‌داده است، اظهارکرد:در دوره قاجار مشاغل دارالشفاء به لحاظ نوع شغل و تعداد افراد گسترش یافت و این شاید به دلیل توسعۀ دارالشفاء در این دوره و تعداد بیماران بوده است.
محبوب با بیان اینکه نخستین شغل زنان در دوره قاجار، بیمارداری است، قدیمی‌ترین سند از زنان شاغل در این سِمت را مربوط به سال ۱۲۵۱ قمری دانست که نام‌های خیرالنسا و زینب در آن ثبت شده است.
رئیس اداره اسناد آستان قدس رضوی اضافه کرد: از دوره قاجار، واژه «پرستار» و «پرستاره»در اسناد دارالشفا دیده می‌شود و این درحالی است که تعداد پرستاران به ویژه پرستاران خانم افزایش یافته است و در زمان عدم حضور پرستار، نایب پرستار به انجام وظایف او می‌پرداخت.
وی به وجود زنانی با وظیفۀ شیر دادن به اطفال بی‌سرپرست اشاره کرد و افزود: در آستان قدس رضوی زنانی به عنوان مرضعه حضور داشتند که کار شیر دادن به اطفال بی‌سرپرست را به عهده داشتند و مواجب آنان از طریق دارالشفاء تأمین می‌شد.
محبوب ادامه داد: در دوره قاجار، مکانی به نام «دارالرضاعه» برای نگهداری و شیردادن به اطفال بی‌سرپرست در دارالشفای آستان قدس رضوی وجود داشت و پس از آن در زمان نیابت تولیت محمد ولی‌خان اسدی در سال ۱۳۰۷ شمسی پرورشگاه به شکل جدید افتتاح شد که تعدادی از کارکنان آن از جمله مدیر، معاون و پرستاران آن زن بودند.
نظر شما