حضرت فاطمه (س) یک فقیه و عالم واقعی بودند / زن آینده، زهرایی و زینبی است

به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، عملکرد سیاسی حضرت زهرا (س) در دفاع از حریم ولایت پس از دوران رحلت پیامبر اکرم تا زمان شهادت ایشان از فرازهای تاریخ اسلام است که نحوه مبارزات و برخوردهای حضرت زهرا (س) با غاصبان خلافت و شیوه‌های سیاسی اتخاذ شده برای رسیدن به هدف با محور دفاع از ولایت و امامت قابل بررسی است. مبارزه‌ای که ریحانه نبی در حساسترین دوران آغاز کرد از زمان آغازین انحراف جامعه بعد از رحلت نبی اکرم بعنوان مهم‌ترین و محوری‌ترین حرکت سیاسی جامعه محسوب می‌شود. هنگامی که او تعدی غاصبان خلافت را به حریم ولایت و امامت دید با تمام قوا و با روش‌های خاص خودش برای دفاع از این حریم وارد عرصه فعالیت‌های سیاسی شد و در طول 95 روز همچون پروانه وجود خودش را برای تثبیت امامت فدای ولایت کردند لذا  در این خصوص با آیت الله «سید محمد قائم مقامی» استاد سطوح عالی حوزه گفت و گویی انجام دادیم که مشروح آن در ادامه تقدیم حضورتان می شود.

چگونه می توانیم سبک زندگی اسلامی ایرانی را بر مبنای سیره حضرت فاطمه (س) الگوسازی، ترویج و نهادینه سازی کنیم؟

وجود مقدس 14 معصوم (ع) منبع حقیقت، نور، معرفت، الگوها و نمونه های تاسی پذیر برای همه جوامع و آیندگان هستند. این گونه نیست که نتوان از آنها تبعیت و پیروی کرد، بلکه مقام تبعیت و تشیع، عرصه بسیار وسیع و گسترده ای مانند دریای بیکران است که حدی ندارند و برای همه تاسی پذیر می باشند، هرچند قطعا هیچ کس نمی تواند، عینا همانند این بزرگواران باشد. موضوع دیگر این است که مسئله تبعیت زمان مند نیست که این گونه تصور کنیم در برخی زمان ها می شود از آنها تبعیت کرد و در زمان دیگری نمی شود؛ به عنوان نمونه در حوزه بانوان چگونه یک زن در اوج عقلانیت، علم و تعقل هم می تواند در عرصه اجتماعی و سیاسی حضور فعال داشته باشد و هم می تواند عفاف و حجاب خود را رعایت کند، این نکته قابل تامل است. خوشبختانه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ما شاهد نمونه های عملی در این حوزه بودیم. بانوان مومن، ولایی و انقلابی که از یک طرف کاملا در صحنه اجتماع حضور داشتند و از سوی دیگر حجاب و عفاف خود را کاملا رعایت کردند، کم نبوده؛ منظور بنده این است که این الگوها قابل تاسی بوده و مربوط به زمان خاصی نمی شوند؛ در همه زمان ها قابل تبعیت می باشند.

حضرت فاطمه (س) دارای یک سری ویژگی های عمومی و یک سری ویژگی هایی هستند که خاص بانوان است. در ویژگی های عمومی همگان می توانند از آن الگوبرداری و تاسی کنند، مانند دفاع از حق و ولایت. حضرت فاطمه (س) را می بینیم که از حریم ولایت همراه با تعصب حق دفاع می کنند. این بانوی بزرگوار منشاء تعصب حق هستند. امیرالمومنین (ع) فرمودند در دفاع از زیبایی ها، خوبی ها و حقوق تعصب داشته باشید، محکم و جدی برخورد کنید، مرکز و مرجع همه اینها حضرت فاطمه (س) است. بعد از رحلت رسول اکرم (ص) انحرافی که در اسلام ایجاد شد و می رفت که نه تنها دین بلکه تمام جهان را نابود کند، تنها فردی که ایستاد و مردانه جنگید، حضرت فاطمه (س) بودند؛ چرا می گوییم زهرای اطهر(س)، چون حضرت علی (ع) در این مورد مامور به سکوت اما فاطمه (س) مامور به مقابله، فریاد، اعتراض و درگیری بودند که به جهان اعلام کنند راهی که آنها رفتند، انحراف و خطا بود؛ این بانوی بزرگوار برای اینکه از حق دفاع کنند، ایستادند، هزینه کردند و حتی جان و آبروی خود را نیز در این راه فدا کردند. اکنون در عصر ما نیز مادران شهدای ما یک نمونه از بانوانی هستند که از فاطمه (س) تاسی گرفتند، آنها به یقین زنان فاطمی ما در این دوران هستند که در عین رعایت حجاب و عفاف، یک مادر نمونه در تربیت فرزندان و یک بانوی مومن در حفظ و تحکیم بنیان خانواده خود بودند.

ما چگونه می توانیم الگوهای فرهنگ فاطمی متناسب با نیاز امروز جامعه را بازنمایی کنیم؟

عرض کردم بعد از انقلاب و جنگ تحمیلی تا حدودی این الگوهای عملی در جامعه ما وجود داشته است، ولی باید تداوم پیدا کنند. مسئله مهم این است که بانوان باید در حوزه های فکری، عقلی و معرفتی همانند رسیدن به درجه اجتهاد و فقه ورود بیشتری داشته باشند. وقتی زنی فقیه باشد، می تواند حقوق بانوان را استیفا کند وگرنه ادعاهای فمنیستی و غرب گرایانه هیچ دردی از دردهای بانوان را درمان نخواهد کرد. حضرت فاطمه (س) چون یک فقیه و عالم واقعی بودند، توانستند در عرصه سیاست نه فقط در یک منطقه و زمان بلکه برای همه عالم بشریت و در تمام زمان ها موثر و نقش آفرینی کنند؛ به همین دلیل زنان ما هم باید امروزه فقیه تر و عالم تر از گذشته باشند تا بتوانند از حقوق یکدیگر دفاع کنند.با وجود اینکه زنان جامعه ما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در عرصه های مختلف علمی نقش آفرینی کرده و توفیقات زیادی کسب نمودند ولی در حد انتظاری که از آنها می رفت، ظاهر نشدند. انتظار ما داشتن زنان فقیه و مجتهد در عرصه اجتماع است.

ضرورت احیای هویت اسلامی زن مسلمان با تکیه بر فرهنگ فاطمی چیست؟

جامعه ما در برابر دو الگوی انقلابی و انحطاطی قرار دارد که آثارش همچنان هویدا است. یک الگوی انقلابی غربی (نگاه فمنیستی) که بر محور تبرج و خودنمایی زن استوار است و دیگری نگاه الگوی منفی که ادیان ناقص و تحریف شده مانند داعشی ها و وهابیت عربستان سعودی نسبت به زنان دارند که بسیار هم خطرناک و انحرافی است؛ این یک نگاه تهجر قدیمی است که در دنیای مدرن امروزی بازسازی شده لذا ما می گوییم نه آن و نه این (نه نگاه قدیمی و نه فمنیستی) هر دو غلط است؛ بنابراین می طلبد که عملا بر روی دو الگوی زهرایی و زینبی که یک حرف جدید و نو در جهان است، کار کرد. در ادوار گذشته زنان توفیق دست یابی به این الگوها را نداشتند، ولی به اعتقاد بنده زن آینده، می تواند زهرایی و زینبی باشد، یعنی در عین حال که دارای تعقل، حکمت، معرفت و گرایش سیاسی است، هم می تواند حجاب و عفاف خود را حفظ کند و هم در زندگی زناشویی، خانوادگی و فرزندداری نمونه و موفق باشد؛ این الگویی برای آینده جهان است که باید بر روی آن کار کرد.

به نظر شما چه جنبه ای از زندگی حضرت فاطمه (س) کم تر مورد توجه قرار گرفته  است؟

آنچه در سیره حضرت فاطمه زهرا (س) بسیار مهم است و در این باره کم کاری شده، توجه به دوگانگی و تفاوت رویکرد دو حجت خداوند در یک زمان در برابر یک حادثه واحد است. منظور از حادثه واحد موضوع واقعه بعد از رحلت حضرت رسول (ص) و ماجرای تحریف رهبری و ولایت و اسلام است. سنگ بنای انحرافی است که بعد از رحلت پیامبر (ص) گذاشته می شود و قرن ها جلو می آید. حال به این امر توجه کنید که در برابر این امر واقع ما شاهد دو واکنش و دو برخورد هستیم که از جانب حضرت امیرالمومنین علی (ع) و حضرت فاطمه (س) صورت می گیرد در حالی که هر دو آن بزرگواران حجت خداوند بودند به این معنا که عمل و رفتار هر دو این بزرگواران قابل تأسی و تبعیت بود اما این دو بزرگوار در برابر یک حادثه دو نوع رفتار و واکنش نشان می دهند.