خبرگزای شبستان، سرویس فرهنگی، مریم داوری: «حجت الاسلام محمد حسن راستگو» در سال 1322 در مشهد مقدس به دنیا آمد. این پژوهشگر مبتکر شیوه ای خاص از آموزش مباحث اخلاقی و دینی توام با تفریح برای کودکان بود.حجت الاسلام راستگو سالها مدیریت مرکز تربیت مربی کودک و نوجوان دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم را بر عهده داشت و 35 سال برنامه های مختلف تلویزیونی را اجرا کرد. وی که در بین بچه ها به عمو راستگو معروف بود به برگزاری کلاسهای ویژه کودکان و برپایی اردو پرداخت و در ده ها کشور آسیایی، آفریقایی و اروپایی برنامه اجرا کرد. شیوه اجرای این روحانی خوش اخلاق به گونه ای بود که کودکان و نوجوانان در فضایی شاد و صمیمی با آموزه های دینی و قصه های قرآنی آشنا می شدند. حجت الاسلام راستگو در دوم آذر بر اثر سکته مغری در سن 67 سالگی درگذشت. پیکر وی در روز دوشنبه سوم آذر در قم تشییع و در چهارم آذر در آرامگاه خواجه ربیع در مشهد مقدس به خاک سپرده شد. به مناسبت چهلمین روز از در گذشت این مبلغ دینی گفتگویی با «حجت الاسلام محمود خیری» از شاگردان و همکاران حجت الاسلام راستگو ترتیب دادیم که قسمت آخر آن بدین شرح است:
روحانیون چقدر با آقای راستگو در اوایل کار همکاری داشتند؟
بافت سنتی حوزه ابتدا با روش آقای راستگو موافق نبود اما ایشان با سرسختی و پایداری روش خود را جا انداخت؛ بدین ترتیب کم کم روحانیون آمدند شاگرد ایشان شدند و به مرور به مکتب راستگو پیوستند در حال حاضر هر روحانی در ایران و کشورهای همسایه یا شاگرد مستقیم آقای راستگو است یا جزو شاگرد شاگردهای ایشان. به نظر بنده و بسیاری از دوستان آقای راستگو یک فرد نیست بلکه یک اندیشه و مکتب است. بر این اساس راه ایشان باید دنبال شود.
چگونه باید راه حجت الاسلام راستگو را ادامه داد؟
با توجه به اینکه آقای راستگو یک سری مبانی و اصول را یاد شاگردان خود داد و ابداعاتی داشت می توان گفت که راستگو یک فرد نیست، یک تفکر، اندیشه و مکتب است. ایشان 50 شاگرد نزدیک، 500 شاگرد معمولی و هزاران طرفدار دارد؛ بدین ترتیب پتانسیل قوی ای برای دنبال کردن راه ایشان وجود دارد. در دنیا فردی به نام آیزاک آسیموف دانشمند آمریکایی روسی تبار 50 کتاب برای آسان کردن علوم مختلف از جمله فیزیک و شیمی به زبان کودک و نوجوان دارد. کتاب های این فرد به فارسی نیز ترجمه شده است و به خاطر این کار به وی جایزه ای اهدا شده است. آقای راستگو در تعلیم و تربیت دینی چنین کاری کرده است و مفاهیم دینی را به شکل با استفاده از ابزارهای مختلف هنر برای کودکان و نوجوانان تبیین کرده است. حیف است که روشهای آقای راستگو به کار گرفته نشود. از این رو روش های مکتب راستگو باید توسط شاگردان و دوستان آقای راستگو و موسسات فرهنگی و هنری تبیین و بازنویسی شود.
چه سازمان هایی می توانند در تبیین و گسترش مکتب راستگو مشارکت کنند؟
سازمان هایی همچون دفتر تبلیغات اسلامی و کانون های فرهنگی هنری مساجد می توانند در این زمینه سرمایه گذاری کنند، حلقه ای از شاگردان ایشان را تشکیل دهند تا اندیشه ها و روش های ایشان تبیین و توسعه یابد. فیلم، صوت و خاطرات ایشان باید ساماندهی شود. تمام اینها کار تحقیقاتی می خواهد که به مرور زمان به شکل مکتب درآید. مرکز تربیت مربی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه زیر نظر آموزش های کاربردی است و بسیار کوچک شده است، این دفتر باید بال و پر بگیرد و روش های آقای راستگو را گسترش دهد. آقای راستگو معتقد به سیستم جزیره ای بود و ما نیز باید این سیستم را برای ترویج و گسترش مکتب راستگو مدنظر داشته باشیم.
سیستم جزیره ای که مد نظر حجت الاسلام راستگو بود، چگونه است؟
آقای راستگو معتقد بود که که اول طلبه آموزش ببیند، کتابخانه در کنار آموزش باشد و در کنار آموزش، اعزام تخصصی برای مبلغان کودک و نوجوان باشد. ما برای ترویج مکتب راستگو باید گروه های تحقیقاتی تشکیل دهیم. ما نیز باید یک سیستم آموزشی جزیره ای را با اندیشه های راستگو راه بیندازیم. خوشبختانه ایشان 50 شاگرد دارند که تمام مبانی آقای راستگو را بلد هستند. شاگردهای ایشان در زمینه های مختلف قصه نویسی، فیلم، تاریخ اسلام، احکام و اسباب بازی فعالیت می کنند.
شکل گیری مکتب راستگو چه تاثیراتی بر روی کودکان و نوجوانان خواهد داشت؟
معتقد هستم همان گونه که باید مکتب سلیمانی شکل گیرد، مکتب راستگو نیز باید شکل گیرد. راستگو و تفکر راستگویی می تواند حتی به شکل گیری مکتب سلیمانی کمک کند زیرا برای شکل گیری مکتب سلیمانی باید زیرساخت ها را آماده کرد و از کودکی، افراد را تحت تعلیم و تربیت قرار داد تا در آینده سلیمانی شوند. در فضایی به سر می بریم که غلبه فرهنگ بیگانه زیاد است، بچه ها تحت تاثیر فضای مجازی هستند؛ بدین ترتیب شدیدا نیازمند شکل گیری مکتب راستگو هستیم تا کودکان و نوجوانان خود را نجات دهیم. بچه ها دارند به سمت فضای نامناسب می روند، پدر و مادرها وقت کافی برای تربیت بچه ها ندارند، نظام آموزشی ما مشکلات زیادی دارد؛ در چنین شرایطی باید فکری به حال بچه ها کنیم تا آنها در مسیر درست و صحیح قرار گیرند. با راه اندازی مکتب راستگو می توان بچه ها را در مسیر درست قرار داد. اگر در این زمینه کاری نکنیم، ضربه سنگینی می خوریم. به قول امام خمینی (ره) دانشگاه دیر است زیرا شخصیتی که شکل گرفته است را نمی شود به راحتی تغییر داد. بر این اساس امام (ره) فرمودند« امید من به شما دبستانی ها است». الان باید بر روی کودکان سرمایه گذاری کنیم. تمام داشته های ما از بچگی است. ما حدیث و آیه را از مسجد و بزرگترها یاد گرفتیم و شخصیت ما شکل گرفت. اگر از تربیت کودکان و نوجوانان غافل شویم از فرهنگ اسلامی دور می شویم، بنابراین ناگریزیم که سراغ مکتب راستگو رویم، آن را ساماندهی کنیم و قوت ببخشیم.
اگر نکته ای مد نظر دارید به عنوان حسن ختام بفرمایید.
آموزش دو قسم است؛ مستقیم و غیر مستقیم. عموم آموزش باید غیر مستقیم با استفاده از بازی و سرگرمی باشد. آقای راستگو معتقد بودند که آموزش ها نباید مستقیم و حتی در قالب کلاس باشد بلکه بچه ها باید در قالب بازی مفاهیم اخلاقی و دینی را یاد بگیرند، آقای راستگو راز دایره ها، جدول رمزی، معماگویی و قصه گویی را ابداع کردند و اینها جزو آموزش های غیر مستقیم ایشان بود. آقای راستگو می گفت اینکه به بچه ها بگویی دزدی بد است به آنها آمار دهیم، فایده ای ندارد. باید در قالب داستان به بچه بگوییم دزدی بد است. آقای راستگو معتقد بود که اساس آموزش باید غیر مستقیم باشد و خودش با استفاده از مسابقه، سوال و جواب، قصه گویی و معما اخلاق و مفاهیم دینی را به بچه ها آموزش می داد. حجت الاسلام راستگو معتقد بود اخلاق و آداب غذا خوردن طبق روایات باید در قالب مسابقات آشپزی برای بچه ها تبیین شود تا هم برایشان جذاب باشد و هم قابل درک. اساس آموزش باید غیر مستقیم باشد و شیوه های آقای راستگو همه غیر مستقیم بود. روش غیر مستقیم بسیار تاثیرگذار است به همین دلیل برنامه های آقای راستگو هم جذاب بود و هم اثر گذار. امیدوارم که مکتب راستگو تبیین و ترویج داده شود تا بچه ها که آینده سازان مملکت هستند با استفاده از روشهای راستگویی در مسیر درست قرار گیرند و از هجمه های دشمن در امان باشند.
نظر شما