دودهایی که قانون را دور می زند

خبرگزاری شبستان: استعمال دخانیات و عوارض سوء مصرف آن بر هیچ شخصی پوشیده نیست، اما با آنکه همگان بر پیامدهای سوء مصرف دخانیات بر سلامت جامعه اذعان دارند، مصرف مواد دخانی در جامعه همچنان رو به گسترش است و بیش از پیش سلامت جوانان جامعه را تهدید می کند.

دایره دخانیات و مصرف آن این روزها بیشتر حول محور مصرف قلیان می گردد. استعمالی که به غلط در جامعه به صورت یک تفنن به حساب می آید، اما مصرف آن به طور مستقیم سلامت و بهداشت جامعه را به بازی گرفته است. سلامت جوانان ایران اسلامی این روزها در پیچ و خم لوله های قلیان می چرخد و آرام آرام و در سکوت متولیان بهداشت و سلامت جامعه به مسیر خود ادامه می دهد و به پیش می رود.
تهدید سلامت جامعه در حالی صورت می گیرد که قوانین ممنوعیت استعمال در راهروهای پر پیچ و خم دولت و دیوان عدالت اداری می چرخد و قهوه خانه ها و قلیان سراها همچنان در سکوت دستگاه های اداری به فعالیت های خود ادامه می دهند.  

قانون ممنوعیت استعمال قلیان در چایخانه ها، قهوه خانه ها و سفره خانه های سنتی ماجرایی مربوط به یک ماه و دو ماه و یک سال نیست. سریال پرقسمت و پربیننده ممنوعیت یا استعمال قلیان پنج سال در حال پخش و تکرار است و هر روز سناریوی جدیدی برای آن نگاشته می شود و داستان تا قسمت بعد همچنان ادامه خواهد داشت. همچنین قلیان به شکل توپی شده است که بین دولت و دیوان عدالت ادرای در حال پاس کاری است. 

داستان ممنوعیت یا استعمال قلیان از سال 1385 کلید خورد. ابتدا وزیر کشور در سال 1385 در نامه ای استعمال قلیان بدون اسانس را مجاز دانست و نیروی انتظامی را موظف کرد تا از استعمال قلیان های طعم دار و اسانس دار در قهوه خانه ها جلوگیری نماید. این نامه با رای دیوان عدالت اداری به استناد قانون کنترل و مبارزه ملی با دخانیات مصوب 15 شهریور 1385 مبتنی بر عدم عرضه مواد دخانی در مکان های عمومی، رد شد و استعمال قلیان در قهوه خانه ها ممنوع اعلام شد. همچنین دیوان عدالت اداری به موجب ماده 18 قانون جامع کنترل و مبارزه با دخانیات، اجرای این آیین نامه را به دولت محول کرد و هئیت دولت در اقدامی به موجب بند هشت ماده یک آئین نامه اجرایی این قانون پس از آن تا مدتی از عرضه قلیان در قهوه خانه ها ممانعت به عمل آمد و قهوه خانه ها را در زمره اماکن عمومی به حساب آورد، اما پس از مدتی به دلیل اعتراضات صنفی در بخش فعالیت های این حوزه، استعمال قلیان در سفره خانه ها و قهوه خانه ها آرام آرام و بی صدا دوباره آغاز گشت و قلیان دوباره به میز سفره خانه ها برگشت و دود آن فضای این اماکن را مملو کرد. 

یکی از دلایل آزاد شدن استعمال و عرضه استعمال قلیان در قهوه خانه ها خروج این اماکن از لیست اماکن عمومی بود. اما آخرین خبرها و اخبار منتشر شده در طول پنج سال گذشته در ارتباط با استعمال و عرضه قلیان در چایخانه ها و قلیان سراها مربوط به آبان ماه سال جاری است. طبق ابلاغیه جدید دیوان عدالت اداری، نامه اشاره شده سال 86 وزارت کشور باطل اعلام شده و ارائه قلیان با هر نوع تنباکو در قهوه خانه ها ممنوع شد.

متن رای شماره ‌311 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری در این زمینه به شرح زیر اعلام شد:
«نظر به اینکه مطابق قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات مصوب 15/6/1385 و آیین‎نامه اجرایی قانون مذکور، عرضه مواد دخانی در اماکن عمومی ممنوع اعلام شده و به موجب ماده ‌18 قانون مزبور، تصویب آیین‎نامه اجرایی قانون به عهده هیئت وزیران محول شده و هیئت وزیران نیز به موجب بند ‌8 ماده ‌1 آیین‎نامه اجرایی قانون، قهوه‎خانه‎ها را در زمره اماکن عمومی قلمداد کرده است و در قانون و آیین‎نامه اجرایی آن بین توتون و تنباکوی اسانس‌دار و فاقد اسانس تفاوت و تفکیکی لحاظ نشده است. لذا نامه شماره 11/1/160101 مورخ 7/12/1386 وزیر وقت کشور مبنی بر مجاز بودن ارائه قلیان در قهوه‎خانه‎ها و ممنوعیت عرضه‌ قلیان صرفا با توتون های اسانس‌دار به دلیل اینکه عرضه قلیان در قهوه‎خانه‎ها با هر نوع توتون و تنباکو توسط قانونگذار منع شده است، با استناد به بند 1 ماده ‌19 و ماده ‌42 قانون دیوان عدالت اداری، رای به ابطال آن حکم صادر و اعلام می‎شود.»

حال با ابلاغیه جدید دیوان عدالت اداری پیش بینی می شد، قاتل سلامت جامعه برای همیشه از سفره خانه ها و قلیان سراها و هر مکانی که برای عرضه این ماده دخانی در نظرگرفته می شد، جمع آوری شود و جایگزینی مفرح به صورت واقعی برای آن در نظر گرفته شود.

این داستان ها و رفت و آمد قانون ممنوعیت قلیان در حالی ابلاغ شده است که به گزارش شبستان عرضه قلیان در قهوه خانه و چایخانه ها و سفره خانه ها همچنان ادامه دارد و کسی برای جمع آوری آنها اقدام جدی انجام نداده است.

براساس مشاهدات صورت گرفته از سطح شهر تهران عرضه قلیان بدون محدودیت در مکان هایی با نام قهوه خانه و سفره خانه همچنان ادامه دارد و به نظر می رسد ابلاغیه دیوان عدالت اداری یا روی زمین مانده است یا به دستان مسئولان قهوه خانه ها نرسیده و یا مسئولان و صاحبان این اماکن از اجرای این قانون سرباز می زنند. هر چه هست مشاهدات عینی نشان می دهد دودهای قلیان همچنان به کام می رود و بی درنگ در هوا و محیط های عمومی و اماکن تفریحی چون قهوه خانه ها منتشر می شود.

بنابرگزارش شبستان، در روز دوشنبه 3 / 11 / 1390 سفره خانه های محله فرحزاد تهران همچنان پذیرای جوانان و خانواده هایی بود که سلامت خود را به دست قلیان سپرده بودند و در غفلت اجرای قانون ممنوعیت قلیان بهداشت جامعه را با دود قلیان ادغام کرده بودند. 

همچنین در همین روز قهو خانه ها و قلیان سراهای محدوده چهارراه ولیعصر( عج) و میدان فردوسی، به عرضه قلیان در این روز اقدام کرده اند. حال در دو راهی عرضه قلیان و ممنوعیت آن مشخص نیست این اماکن اماکن عمومی نیستند یا قهوه خانه به حساب نمی آیند یا به این اماکن ابلاغی صورت نگرفته است و یا از اجرای قوانین سرباز می زنند. هر چه هست، دود قلیان این روزها ملعبه ای شده است که سلامت و بهداشت جامعه را تهدید می کند و نمی توان از کنار آن به سادگی عبور کرد. تهدید سلامت جامعه توسط قلیان تنها یک بخش از تهدید این ماده دخانی است که در کنار آن هزینه های اقتصادی نیز برای جامعه به همراه دارد.

بسیاری از افرادی که در این اماکن حضور دارند استعمال قلیان را به عنوان یک تفریح به حساب می آورند و استفاده از آن را به عنوان عاملی برای پر کردن اوقات فراغت خود اعلام می کنند. این در حالی است که مفهوم تفریح و اوقات فراغت و پر کردن آن در مبحث استعمال قلیان مفهومی اشتباه به حساب می آید.

می توان برای پر کردن زمان های فراغت جوانان راهکارهای بهتری در نظر گرفت تا حضور جوانان در اماکنی چون قهوه خانه ها و قلیان سراها کاهش یابد. ایجاد فضاهایی برای ورزش و تفریح برای جوانان و در نظرگرفتن مشوق هایی برای حضور آنها می تواند علاوه بر پرکردن اوقات فراغت جوانان، ضمانت سلامت روانی و جسمی جامعه را به همراه داشته باشد.

پایان پیام/