خودزنی اروپا در مسیر بی بازگشت!

خبرگزاری شبستان: ماجرا به قدری مضحک به‌نظر می‌رسد که یکی از معتبرترین نشریات اقتصادی جهان بدون درنظر گرفتن هیچ مصلحتی آن را "احمقانه" بخواند. طرح تحریم خرید نفت ایران ازسوی اتحادیه اروپا که با به‌اصطلاح "ابتکار" فرانسه کلید خورده، حتی آنقدر فکر شده و قابل استناد نبوده که در بین متحدان قدیمی سارکوزی و رفقا در اروپا هم هوادار آن‌چنانی پیدا کند. ماجرا این است که واردات نفتی اروپا از ایران تنها حدود 20 درصد از درآمد صادراتی نفت ایران را شکل می‌دهد، ولی وابستگی خود اروپایی‌ها به نفت ایران به‌قدری هست که قطع این جریان می‌تواند مصرف‌کنندگان مغرور اروپایی را با مشکلات جدی مواجه کند و اقتصاد بیمار قاره سیز را بیش از قبل به حال احتضار دربیاورد؛ به خصوص کشورهایی مانند یونان، اسپانیا و ایتالیا که بخش قابل توجهی از نفت‌خام خود را از تامین‌کننده‌ای به اسم ایران دریافت می‌کنند. حالا باید خود را برای پاسخگویی به اعتراضات مردمشان آماده کنند که همین الان هم وضعیت اقتصادی خوبی را تجربه نمی کنند و جرقه کوچکی می‌تواند انبار باروت نارضایتی‌هایشان را به مرز انفجار نزدیک کند. شاید به همین دلیل باشد که نشریه اقتصادی فوربس با "احمقانه" خواندن پیشنهاد فرانسه برای تحریم واردات نفت ایران ازسوی اتحادیه اروپا تاکید کرده است که "این طرح مشکلی برای ایران در زمینه فروش نفت خود ایجاد نخواهد کرد." این نشریه انتقاد خود از این طرح را تا آن‌جا پیش برده که اعلام کرده است "وقتی اتحادیه اروپا در جهت انجام کاری اقدام می‌کند که به لحاظ اقتصادی احمقانه است، فرانسوی‌‌ها را پشت آن می‌ بینیم." باوجود اینکه این کشور یکی از بزرگترین اقتصادهای جهان را پدید آورده است، اما مشکلی در این کشور وجود دارد که منجر به بیان اظهارات و طرح های احمقانه ازسوی مقامات آن می شود و طرح تحریم نفت ایران توسط اتحادیه اروپا از این جمله است.
 

عواقب یک طرح خام
باوجود اینکه فرانسه در ابتدای طرح پیشنهادی خود برای تحریم نفت ایران همان‌طور که انتظار می‌رفت، رفیق راهی پیدا نکرد، ولی لابی‌های سیاسی که حالا معلوم شده تاثیری کاملا بیشتر از منطق اقتصادی در غرب دارند، کار خود را کردند تا اعضای اتحادیه اروپا در نشست دوشنبه خود در بروکسل روی موضوع تحریم خرید نفت از ایران اجماع کنند. براساس آنچه دیپلمات‌های اروپایی توافق کرده‌اند، با تحریم نفت ایران موافقت شده و راه برای ممنوعیت فوری قراردهای جدید وارداتی با ایران به عنوان بخشی از تلاش‌ها برای تحت فشار گذاشتن ایران بر سر مساله هسته‌ای گشوده شده است. دیپلمات‌ها گفته‌اند که وزیران امورخارجه اتحادیه اروپا در نشت بروکسل همچنین توافق کرده‌اند که قراردادهای موجود در رابطه با واردات باید اول ژوییه (10 تیرماه 1391) پایان یابند. تصمیم اخیر اعضای اتحادیه اروپا که بسیاری از کارشناسان باسابقه صنعت نفت آن را برای قاره سبز خطرناک می‌دانند، خیلی زود با واکنش وزارت نفت ایران همراه شد که اعلام کرد "اتحادیه اروپا با تحریم نفت ایران عملا نفت، این ابزار غیرسیاسی را وارد بازی‌ها و مطامع سیاسی کرده و قطعا تبعات این تصمیم عجولانه به‌غیر از اروپا، کشورهای دیگر جهان را نیز متاثر خواهد ساخت." ایران صراحتا هشدار داده که اروپا را از لیست خریداران نفت خود حذف می کند و در صورت این اقدام، این اروپایی‌ها هستند که متضرر می‌شوند نه تولیدکننده‌ای که می تواند با استفاده از افزایش اجتناب‌ناپذیر قیمت طلای سیاه، سود بیشتری به جیب بزند.
درحالی که وزارت نفت ایران رسما اعلام کرده که "هیچ گونه نگرانی درخصوص جایگزینی فروش نفت ایران با مشتریان جدید وجود ندارد"، این بار این اروپایی‌ها هستند که پس از خودزنی که انجام‌داده‌اند باید به دنبال خون جایگزین برای پمپاژ در رگ‌های اقتصاد بیمارشان در صف نفت بی کیفیت عربستان بایستند تا برای مدتی صورتشان را با سیلی سرخ نگه دارند و سرشان را پیش رفقای آمریکایی و اسراییلی‌شان با غرور بالا بگیرند. ولی کیست که نداند عربستان به هیچ‌وجه توان جایگزینی نفت ایران در بازارهای جهانی را ندارد و حتی اگر در جلسات پشت پرده، دشداشه‌پوش‌ها قولی به کراواتی‌ها داده باشند، اصول عرضه و تقاضای بازار پیچیده نفت این اجازه را به عربستان نمی دهد که در درازمدت جایگزینی برای نفت ایران به بازار عرضه کند.

کدام طرف بیشتر ضرر می‌کند؟
سئوالی که طرح اتحادیه اروپا را از همان ابتدا به چالش می‌کشید با پاسخی تقریبا روشن همراه است. این سئوال که با اجرایی شدن این طرح ایران بیشتر ضرر می کند یا اروپا برای فعالان سابقه‌دار بازار نفت پاسخ مبهمی ندارد. از همان ابتدا بسیاری از کارشناسان و فعالان بازار جهانی نفت تاکید داشتند که ایران به هیچ وجه از این اقدام آسیب نمی بیند و بیش از آنکه ایران از این بازی متضرر شود، این اتحادیه اروپا خواهد بود که خود را برای یافتن جایگزین به دردسر خواهد انداخت. به گفته آن‌ها، ایران پس از این طرح، در جهت فروش نفت خود در بازارهای دیگر تلاش خواهد کرد و باتوجه به اینکه نفت خود را با نفت‌کش به بازار های خارجی صادر می کند، خیلی راحت می‌تواند با عوض کردن مسیر نفت‌کش‌ها، درآمد جایگزین خود را به دست بیاورد. صحت این موضوع را درخواست پالایشگاه‌های آسیایی برای افزایش واردات نفت از ایران تایید می‌کند و حتی چین کار را تاجایی پیش برده که مخازن جدیدی سفارش داده تا بتواند نفت مازاد وارداتی از ایران را ذخیره کند. بنابراین حداکثر ضرر طرح تحریم از سوی اتحادیه اروپا برای ایران، این خواهد بود که مسیر نفت‌کش‌هایش را تغییر دهد و با پرداخت هزینه‌ بیشتری نفتش را به مشتریان دیگری در سمت دیگر دنیا برساند. ولی از طرف دیگر، با تحریم نفت ایران قبل از هرچیز قیمت طلای سیاه در بازار افزایش می‌یابد که در این میان مصرف‌کنندگان غربی با اقتصاد بیمارشان بیش از هرچیز ضرر می‌کنند. اما ایران به راحتی می‌تواند از محل افزایش قیمت نفت، نه‌تنها هزینه های جابجایی مسیر ترانزیت نفتش را تامین کند، بلکه سود بیشتری را هم از محل قیمت‌های جدید به دست می‌آورد؛ یک حساب ساده که ثابت می‌کند تحریم واردات نفت ایران از سوی اتحادیه اروپا فقط یک اقدام نمادین و بلوف سیاسی است و نه چیز دیگر.
 

پایان پیام/