مسجد قبا؛ کانون‌ هدایت و روشنگری قبل از انقلاب و پایگاه حمایت از محرومان درگام دوم انقلاب

به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، مسجد قبا در خیابان شریعتی تهران و در نزدیکی حسینیه ارشاد قرار دارد. این مسجد در سال های دهه 50 توسط آیت الله شهید محمد مفتح بنیانگذاری شده است و از همان ابتدا به دلیل حضورشهید مفتح از پایگاه‌های مهم مبارزه علیه رژیم پهلوی محسوب می شده است و در سال‌های پس از پیروزی انقلاب نیز در یاری رزمندگان اسلام از پای ننشست و یکی از کانون های مهم پشتیبانی از جبهه های حق علیه باطل و نیز مراکز فعال در پشتیبانی از مردم محروم در بحران های مختلف بوده است. به منظور بررسی فعالیت های این مسجد فعال در قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی گفت و گویی با حجت الاسلام«سیدصدرالدین شریعتی»، امام جماعت مسجد قبا ترتیب دادیم که  در ادامه مشروح این گفت و گو را می خوانید:

مسجد قبا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی به عنوان یکی از کانون های مبارزه علیه رژیم شاهنشاهی محسوب می شد، نقش این مسجد در جذب مردم بویژه جوانان به این پایگاهی عبادی و نیز هدایت آنها چگونه بوده است؟

مسجد قبا یکی از مساجد محوری در قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی محسوب می شود، که در راستای تبلیغ و ترویج نهضت و آرمان های مقدس امام خمینی(ره) توسط علما و خطبایی که در خط و پیرو راه امام بودند و آرمان های آن حضرت را گسترش  می دادند، نقش مهمی ایفا می کرده است. در واقع می توان گفت که هم مسجد قبا، سنگر ویژه ای برای شکل گیری انقلاب اسلامی بود و هم امام جماعت این مسجد یعنی شهید مفتح نقش مهم و اثرگذاری در هدایت و راهبری مردم برای پیروزی انقلاب اسلامی داشته است.

شهید مفتح سعی می کرد در دوران خفقان شاهنشاهی در مناسبت های مختلف برنامه های مذهبی و سخنرانی در این مسجد برگزار کند، تا زمینه حضور جوانان را در این مسجد رونق ببخشد. از طرفی یکی از رویکردهای شهید مفتح در این مسجد این بود که تلاش کرد که مسجد قبا را از نمازخانه صرف و یا محلی برای برگزاری مناسک مذهبی به پایگاه خدمات اجتماعی مردم تبدیل کند، به طوری که با جلب توجه خیران بازاری اردوهای جهادی در مناطق محروم به منظور ارائه خدمات اجتماعی، بهداشتی و فرهنگی برگزار می‌ کرد.

در ایام منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی هم برنامه های سخنرانی مفصلی پیرامون مسائل سیاسی انقلاب و اسلام در این مسجد توسط شهیدان مطهری، شهید باهنر، مفتح، هاشمی نژاد و همچنین مقام معظم رهبری و حتی سخنرانان و نویسندگانی از کشور مصر در این مسجد پیرامون نهضت امام خمینی(ره) برپا می شد و سخنرانی های انجام شده توسط یاران امام(ره) در این مسجد که آن زمان فضای کوچگی داشت و مملو از جمعیت می شد و حتی سراسر کوچه و خیابان های اطراف نیز جمعیت حضور می یافت،انجام و به سرعت در سطح شهرهای دیگر منتشر می شد. همین جلسات سخنرانی در مسجد موجب عصبانیت ساواک و رژیم شاهنشاهی می شد و در بسیاری از مواقع با قدرت با این حرکت مقابله می کردند و اجازه نمی دادند، که در مسجد مراسم سخنرانی برگزار شود.

در دورانی که شهید مفتح توسط ساواک دستگیر می شد، هم چراغ فعالیت های انقلابی و نیز نشر معارف اسلامی در این مسجد خاموش نمی شد و اطلاعیه ها و اعلامیه های امام توسط دیگر مبارزانی انقلابی و فعالین مسجد، دانشجویان در مسجد منتشر و به سراسر کشور توزیع می شد. در واقع مسجد قبا از جمله مکان‌هایی بود که کمیته‌های انقلاب را در درون خود سازماندهی و تأسیس می‌کرد و خلاء حضور شهید مفتح توسط دیگر یاران امام(ره) پر می شد.

مسجد قبا در جریان پیروزی انقلاب اسلامی یکی از مهمترین کانون‌های هدایت و سازماندهی محسوب می‌شد، به طوری که نماز و راهپیمایی «عید فطر ۱۳۵۷» که جرقه‌ای برای براندازی رژیم پهلوی بود از این مسجد زده شد، در مورد دعوت شهید مفتح برای حضور مردم درآن راهپیمایی میلیونی برایمان توضیح دهید؟

قبل از عید سعید فطر ۵۷ شهید مفتح پس از اقامه نماز جماعت در مسجد قبا، در برنامه ریزی از مردم خواست که در نماز عید سعید فطر در منطقه قیطریه حضور یابند که پس از حضور مردم برای اقامه نماز این روز در این منطقه شهید مفتح در خطبه های نماز عید سعید فطر از مردم دعوت برای حضور در راهپیمایی کرد، که پس از اقامه نماز، سیلی از جمعیت برای راهپیمایی به راه افتاد و آن راهپیمایی راه را برای راهپیمایی‌های بعدی آماده کرد، به طوری که شاهد راهپیمایی گسترده در میدان ژاله( میدان شهدا) شدیم که این تظاهرات منجر به درگیری مردم با نیروهای مسلح رژیم شاهنشاهی شد و عده ای زیادی از مردم در این تظاهرات به شهادت رسیدند و موجب خشم و عصبانیت مردم شد و زمینه استمرار این تظاهرات در ایام محرم و ایام عاشورا  و اربعین را فراهم کرد و سرانجام موجب سقوط رژیم شد.

یکی از ابتکارات شهید مفتح در مسجد قبا به منظور حمایت از قشر محروم ایجاد صندق قرض الحسنه بوده است، این صندوق با بیش از ۴۰ سال قدمت در چه زمینه های به مردم خدمات ارایه می کند؟

 پس از شهادت شهید مفتح که در اوایل انقلاب صورت گرفت، حجت الاسلام «مروی»، امامت جماعت این مسجد را عهده دار شد، همان طور که مسجد قبا قبل از پیروزی انقلاب کانون هدایت مردم محسوب می شد، پس از پیروزی انقلاب نیز فعالیت های این صندوق استمرار یافت. در دوران دفاع مقدس هم این مسجد به مرکز پشتیبانی از جبهه تبدیل شد و ستاد حمایتی از جبهه در این مسجد شکل گرفت و بسیج نیروهای داوطلب جهت اعزام به جبهه ها و جمع آوری کمک های مردمی و اعزام به رزمندگان اسلام در هشت سال جنگ تحمیلی و  امداد رسانی به محرومین و مستضعفین در این مسجد انجام می شد.

پس از پایان جنگ تحمیلی یکی از شاخص ترین فعالیت های مسجد قبا تشکیل ستاد جهیزیه بوده است، فعالیت های ستاد جهیزیه و نیز ضرورت تشکیل این ستاد چه بوده است؟

 بعد از دوران دفاع مقدس و بنا به ضرورت زمان و به منظور احیای کارکرد اجتماعی مساجد، سعی کردیم فعالیت ستاد پشتیبانی از جبهه ها به ستاد جهیزیه تبدیل شود، به همین جهت ستاد جهیزیه در سال 68 در مسجد قبا تشکیل شد. تلاش این ستاد در این راستا بوده است که برای جوانان در شرف ازدواج در خانواده های محروم که توان تهیه جهیزیه را ندارند، کمک کند و اجناس و کالاهای ضروری(۱۷ قلم کالا) با کیفیت را با قیمت مناسب از بازار تهیه و در اختیار زوج های جوان قرار دهد.ستاد جهیزیه مسجد قبا در طول هفته دو بار روزهای شنبه و دوشنبه بین ۳۰ تا ۴۰ جهیزیه را تهیه و نه تنها به جوانان در شرف ازدواج تهران بلکه به سایر نیازمندان اقصی نقاط کشور نیز خدمات ارایه می دهد.

 علاوه بر مشارکت خیرین در تهیه جهیزیه، مسجد به افرادی که نیازمند کمک هستند و به مسجد مراجعه می کنند،پس از تحقیق و  تشکیل پرونده به صورت ماهیانه کمک های نقدی به حسابشان واریز می کند. همچنین مسجد در مناطق محروم  کشور از جمله در روستاهای استان هرمزگان که نیازمند مسجد هستند، با مشارکت خیرین اقدام به ساخت ۱۰ مسجد کرده است.

پس از شیوع بحران کرونا مسجد قبا در مبارزه با این بیماری چه خدماتی ارایه داده است؟

همه ساله مسجد در مناسبت های مذهبی و در ماه مبارک رمضان اقدام به برپایی سفره های اطعام و افطاری می نمود، که پس از شیوع بیماری کرونا سعی کردیم که بنابر تاکیدات رهبری مبنی بر رزمایش مواسات، سفره های اطعام به سمت کمک های مومنانه جهت گیری شود. در همین راستا حدود 350 میلیون تومان کمک مردمی جمع آوری و اقلام ضروری نیازمندان تهیه شد و یک هزار بسته حمایتی تاکنون میان نیازمندان توزیع شده است که ۳۰۰ بسته در شهر تهران و مابقی در مناطق محروم کشور توزیع گردید. از طرفی در عید سعید قربانی تعداد گوسفند به همت خیرین تهیه و ذبح در شهرستان کهنوج میان خانواده های کم برخوردار توزیع شد.

اجرای طرح شهید سلیمانی با حضور بچه های مسجد به منظور غربالگری «خانه به خانه» خانواده ها یکی دیگر از اقدامات مورد توجه بوده است. از طرفی سعی کردیم به منظور ویزیت رایگان مردمT در جوار مسجد خانه سلامت دایر کنیم، تا به مردم خدمات پزشکی ارایه شود و در مورد این بیماری به مردم محتواهای آموزشی ارایه گردد.ضمن اینکه تلاش کرده ایم که برنامه های مسجد در شرایط بحران کرونا با رعایت پروتکل های بهداشتی برگزار شود و در دوران اوج این بیماری برنامه های مسجد به صورت مجازی برای  مخاطبان برگزار می شده است.