ایشان با القابی نظیر «حیدر»، «حیدر کرار» و «مرتضی» می شناسند، کنیه شان «ابوالحسن» و مهمترین لقب ایشان که تنها به این شخصیت بزرگ جهان اسلام گفته شده، «امیرالمومنین» است، این امام بزرگوار که وصی و خلیفه پیامبر گرامی اسلامی (ص) در سیزدهم رجب سال سی ام عام الفیل، 10 سال مانده به بعثت حضرت رسول (ص) و 23 سال مانده به هجرت از مکه به مدینه به دنیا آمد، پدر بزرگوارشان «ابوطالب (ع)»، عموی رسول خدا (ص) و مادرشان «فاطمه بنت اسد (س)» بود.
ایشان تنها فردی در تاریخ است که در خانه کعبه متولد شد، حتی حضرت مریم (س) هم اجازه نیافت، حضرت عیسی بن مریم (ع) را در مسجد به دنیا آورد و از این کار نهی شد، در ایام میلاد حضرت امیرالمومنین علی (ع)، دیوار کعبه شکافته می شود و مادرشان گفته می شود «درون بیا»، پس از ورود ایشان دیوار کعبه به حالت قبل باز می گردد، تاکنون هزاران بار دولت وهابی عربستان سعودی با بهترین مواد و مصالح ساختمانی سعی کرده تا ترک به وجود آمده از آن زمان را بپوشاند، اما بازهم این ترک که یادگاری از آن اتفاق است، خود نمایی می کند.
در تاریخ آمده است: «فاطمه بنت اسد به هنگام درد زایمان راه مسجدالحرام را در پیش گرفت و خود را به دیوار کعبه نزدیک ساخت و گفت: «خداوندا! به تو و پیامبران و کتابهایی که از طرف تو نازل شده اند و نیز به سخن جدم ابراهیم، سازنده این خانه ایمان راسخ دارم. پروردگارا! به پاس احترام کسی که این خانه را ساخت و به حق کودکی که در رحم من است، تولد این کودک را بر من آسان فرما.»، لحظهای نگذشت که دیوار جنوب شرقی کعبه در برابر دیدگان عباس بن عبدالمطلب و یزید بن تعف شکافته شد.
فاطمه بنت اسد وارد خانه کعبه شد و دیوار به هم پیوست. فاطمه تا سه روز در شریفترین مکان گیتی میهمان خدا بود و نوزاد مبارک خویش را در سیزدهم رجب سال سی ام عام الفیل به دنیا آورد. سپس همان شکاف دیوار کعبه دوباره گشوده شد و فاطمه بنت اسد به همراه مولود عزیز و ارجمندش بیرون آمد و گفت: «پیامی از غیب شنیدم که نامش را علی بگذار.»»
ایشان در ابتدای کودکی نزد حضرت رسول (ص) رفت و در دامن ایشان تربیت شد، ایشان دومین فرد و اولین مردی است که به اسلام روی آورده و مسلمان شده است، این یکی از فضایلی است که باعث برتری ایشان به سایر صحابه شد، به گونه ای که پس از سه سال دعوت مخفیانه، زمانی که حضرت رسول (ص) اسلام را به خاندان خویش عرضه کردند، اولین و تنها نفری که در آن جمع به دعوت حضرت لبیک گفت، حضرت «امیرالمومنین علی(ع)» بود.
حضرت علی (ع) هر بار که پیامبر (ص) درخواست شان را مطرح کردند، هر بار اعلام آمادگی برای یاری کردند و این سه بار روی داد، در پایان هم حضرت رسول (ص) فرمودند: «ای خویشان و بستگان بدانید، علی، برادر، وصی و خلیفه پس از من در میان امت است.»، ایشان به جنجگویی و رشادت معروف بودند، به گونه ای که زره نمی بستند و فردی که فاتح «خیبر» بود، کسی نبود جز حضرت امیرالمومنین (ع).
این جوان در 23 سالگی در زمانی که کفار مکه می خواستند، حضرت رسول (ص) را ترور کنند، در شب «لیله المبیت» در جای پیامبر (ص) خوابید تا دشمن از نبود حضرت رسول (ص) مطلع نشود و زمانی که آنان بر بستر پیامبر (ص) حمله بردند، دیدند که حضرت علی (ع) جای ایشان آرمیده است، این مرد بزرگ به همراه سایر بنی هاشم و حضرت زهرا (س) از مکه به مدینه رفتند و به پیامبر (ص) ملحق شدند، ایشان در جنگ ها و غزوه های مهم صدر اسلام، رشادت های زیادی از خود به جای گذاشتند.
پس از آن به ازدواج حضرت زهرا (س) درآمدند و فرزندانی از این ازدواج نصیب ایشان شد که ائمه اطهار (ع) از نسل این فرزندان است، حضرت امام حسن مجتبی (ع) و حضرت امام حسین (ع) پسران آن حضرت و حضرت زینب (س) و ام کلثوم (س) دختران ایشان بودند البته ایشان و حضرت زهرا (س)، پسر دیگری هم به نام «محسن» داشتند که در قضیه حمله به خانه امیرالمومنین (ع) و ضربه یک فرد معلوم الحال به درِ خانه آن حضرت و فشردن حضرت زهرا (س) بین در و دیوار، باعث شد تا این فرزند این بین برود و به دنیا نیاید، پس از چندی هم حضرت فاطمه (س) بر اثر جراحات این اتفاق به شهادت رسیدند.
البته ایشان از همسران دیگر خود فرزندان دیگر هم دارند که معروف ترین آنها حضرت عباس (ع) است.
یکی از افتخارات آن حضرت در جریان پیمان برادری پس از هجرت به مدینه پیمان برادری با حضرت رسول (ص) بود که ایشان به حضرت علی (ع) فرمودند: «تو برادر من در این جهان و سرای دیگر هستی. به خدایی که مرا به حق برانگیخته است. تو را به برادری خود انتخاب میکنم، اخوتی که دامنه آن، هر دو جهان را فرا گیرد.»
پیامبر گرامی اسلام (ص) در رابطه با علی بن ابیطالب (ع) سخنان زیادی فرموده اند که به طور نمونه به آن اشاره می شود، ایشان فرمودند: «من شهر علم هستم و علی درِ آنست و هرکس می خواهد به شهر برسد باید از درِ آن وارد شود.»، یا در رابطه با رشادت ایشان فرمودند: «ضربه علی در جنگ خندق برتر از عبادت جن و انس است.» و یا در مورد جانشینی در اسلام فرمودند: «همانا علی از من است و من از علی هستم، هر مؤمنی بعد از من، علی مولی و صاحباختیار او است. (مُسند احمد، ج ٤، ص ٤٣٨ ـ خصائص نسائی، ص ٢٣)»
در سال دهم هجری پس از اتمام حج که در اسلام به «حجه الوداع» معروف است که آخرین حضرت نبوی محسوب می شود، ایشان در محلی به نام «غدیر خم» در حضور 120 هزار نفر مسئله جانشینی حضرت امیرالمومنین علی (ع) را بیان فرمودند و از تک تک افراد بیعت گرفته شد، حتی خانم ها هم با ایجاد ظرف آب دست در آب کرده و بیعت کردند (تشت آبی فراهم شد و یک سو زنان دست در آب و یک سو امیرالمومنین علی (ع) بیعت کردند) و مقرر شد هر کس پیغام غدیر را به نسل های بعدی برساند اما بعد از شهادت حضرت رسول (ص) برخی ها با ایجاد «سقیفه» راه خود را از امیرالمومنین علی (ع) جدا کردند و باعث شد تا زمینه حمله به خانه حضرت فراهم شود.
پس از شهادت حضرت زهرا (ع) ایشان 25 سال به مصلحت الهی و اسلام خانه نشین شدند و پس از کشته شدند خلیفه سوم، زمانی که مردم به ایشان مراجعه کردند، ایشان را به عنوان خلیفه معرفی کردند که موضوع خلافت علوی هم با ساده لوحی برخی افراد در جنگ «صفین» سلب شد؛ در زمان خلافت سایر خلفا، عدل ایشان بود که باعث نجات مردم می شد، به گونه ای که خلیفه دوم چندین بار که در کتاب های شیعه و سنی به آن اشاره شده است، گفت: «اگر علی (ع) نبود، عمر هلاک می شد.» چنانچه پیامبر گرامی اسلام (ص) پیش از این فرموده بودند: «بیناترین امت من در امر قضاوت علی (ع) است.» (الریاض النضرة، ج ٣، ص ١٦٧ ـ ذخائرالعقبی، ص ٨٣ ـ مناقب خوارزمی، ص ٣٩).
حضرت امیرالمومنین علی (ع) با اینکه رهبر امت اسلامی محسوب می شد، اما از لحاظ پوشش و خوراک شبیه فرودستان جامعه زندگی می کردند، ایشان در زمان امامت و خلافت خود گندم و خوراک به دوش می گرفت و به صورت ناشناس به دست نیازمندان می رساند و حتی هم بازی فرزندان و کودکان افرادی می شد که پدرشان در زمان جنگ از دست داده بودند، در زمان شهادت ایشان بسیاری از خانواده های فقیر خود را یتیم می دانستند، اما از سوی دیگر «معاویه (لعنت الله علیه)» در تمام مساجد دستور داده بود به ایشان لعن کنند چرا که نماز نمی خوانند، پس از شهادت ایشان و اطلاع مردم از اینکه ایشان در محراب نماز به شهادت رسیده اند، دروغ های معاویه (علیه لعنت و العذاب) هم مشخص شد.
با به وجود آمدن خوارج پس از جنگ «صفین»، افرادی علیه ایشان به پا خواستند که یکی از آنان فردی به نام «عبدالرحمن ابن ملجم مرادی (لعنت الله علیه)» بود که در شامگاه 19 رمضان در محراب مسجد کوفه در زمان اقامه نماز، با ضربت شمشیر زهرآلود، فرق مبارک امیرالمومنین (ع) را شکافت و باعث شهادت ایشان شد، ایشان در روز 21 رمضان سال 40 هجری قمری، به شهادت رسیدند و قبل از شهادت به حضرت امام حسن مجتبی (ع) فرمودند: «اگر زنده ماندم خودم با او برخورد می کنم ولی اگر به شهادت رسیدم تنها یک ضربه به او بزنید و تا زمان قصاص با او خوب برخورد کند.»، در زمان شهادت ایشان جبرئیل ندا داد «اینک شما و وحشت دنیای بی علی»؛ پیکر مطهر ایشان پس از شهادت در کوفه در نجف اشرف چهره در نقاب خاک کشید و این حرم مطهر یکی از مهمترین زیارت گاه های شیعیان جهان محسوب می شود، گفته می شود به علت اینکه قصاص خون ایشان انجام شده است، روی گنبد منور این امام بزرگ، هیچ پرچمی وجود ندارد.
در مورد فضائل ایشان همین بس ایشان گردآوری کننده آیات قرآن بودند و از ابن عباس (س) نقل شده است در نقاط مختلف قرآن در خصوص حضرت امیرالمومنین علی (ع) آیاتی نازل شده است که نمونه آن آیه «بخشش به یتیم، اسیر و مسکین» است.
از آن حضرت کتابی گهربار به نام «نهج البلاغه» که مجموعه ای از دستورات و سخنان آن حضرت است، به جا مانده است که یک کتاب مهم برای زندگی و مدیریت در جامعه محسوب می شود، همچنین دعای «امیرالمومنین در مسجد کوفه» و دعای «کمیل» از جمله دعاهایی است که از سوی ایشان به ما رسیده است.
«جرج جرداق» شخصیت مورخ و نویسنده مسیحی لبنانی است که چهار دهه از عمر خود را صرف مطالعه و تحقیق در مورد (به تعبیر خودش) یکی از برجستهترین شخصیتهای جهانی یعنی امام الموحدین حضرت علی (ع) است و حاصل تحقیقات وی چندین جلد کتاب ارزشمند در مورد شخصیت امام علی(ع) است، وی کتاب ارزشمند «امام علی، صدای عدالت انسانی» را در پنج جلد نوشت و خود هیچ یک از کتاب هایش را به اندازه این کتاب، دلچسب و دلپذیر نمی دانست. او در این کتاب در وصف حضرت علی (ع) نوشته است: «ای روزگار کاش می توانستی همه قدرت هایت را، و ای طبیعت، کاش می توانستی همه استعدادهایت را در خلق یک انسان بزرگ، نبوغ بزرگ و قهرمان بزرگ جمع می کردی و یک بار دیگر به جهان ما یک علی دیگر می دادی.»
جرق جرداق مسیحی در مورد امیرالمومنین پشت جلد یکی از کتاب هایش می نویسد:
O'Ali,
If I say you're superior to Jesus Christ, my religion cannot accept it!
If I say he's superior to you, my conscience won't accept it!
I don't say you're God!
...So, tell us yourself, o'Ali:
Who are you?!
ای علی!
اگر بگویم تو از مسیح بالاتری، دینم نمی پذیرد!
اگر بگویم او از تو بالاتر است،
وجدانم نمی پذیرد!
نمی گویم تو خدا هستی!...
پس خودت بگو بما ای علی:
تو کیستی...!؟»
آنه ماری شیمل، شرق شناس آلمانی که به حضرت محمد (ص) و اهل بیت (ع) علاقه فراوان داشت، در 26 ژانویه سال 2003 درگذشت و روی سنگ قبر وی حدیثی از امیرالمومنین (ع) به این ترتیب نوشتند: «النَّاسِ نِیَامٌ فَإِذَا مَاتُوا انْتَبَهُوا؛ مردم خواب هستند؛ پس هنگامی که میمیرند، هشیار میشوند».
چند حدیث علوی
حضرت امیرالمومنین (ع) در نهج البلاغه می فرمایند «2 گرسنه هرگز سیر نمی شوند، طالب علم و طالب دنیا»، ایشان می فرمایند: «آنکه با حق درآویزد، حق بر زمینش می زند» و ایشان همچنین می فرمایند: «دنیا خانه گذر است، نه جای ماندن؛ مردم در آن 2 کس هستند، مردی که وجودش را به گناه فروخت و خود را تباه کرد و مردی که خود را به طاعت خرید و آزاد کرد».
حجت الاسلام «یوسف سلمان زاده»، ضمن تبریک فرارسیدن ایام میلاد حضرت امیرالمومنین علی (ع)، گفت: 125 باب مسجد در استان فارس به نام و یا القاب امام علی (ع) نامگذاری شده است.
رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد استان فارس افزود: تعداد مساجدی که در شیراز به نام حضرت امیرالمومنین علی (ع) و یا القاب ایشان مزین است، 23 باب مسجد است.
حجت الاسلام «حسین امیدی»، ضمن تبریک فرارسیدن ایام میلاد حضرت علی (ع) هم گفت: در مجموع 77 باب مسجد استان که به نام و یا القاب مبارک علوی مزین هستند، میزبان کانون های مساجد هستند.
مدیر ستاد هماهنگی کانون های مساجد فارس هم گفت: 34 کانون فرهنگی هنری مساجد استان هم به نام و القاب حضرت علی (ع) مزین هستند.
وی با اشاره به اینکه در شیراز چهار باب کانون فرهنگی هنری به نام و یا القاب ایشان مزین هستند، اظهار کرد: چهار باب مسجد هم به نام و یا القاب ایشان مزینند که میزبان کانون های فرهنگی هنری مساجد در این شهرستان هستند.
گزارش: محسن تورع
نظر شما