بدون حمله نظامی سبک زندگی ها را تغییر دادند

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری شبستان، شبکه های اجتماعی نقش بی بدیلی در سبک زندگی مردم به ویژه نوجوانان و جوانان داشته اند و هر روز با یک سبک و مد جدید در این شبکه ها آشنا می شویم. آنچه شبکه های اجتماعی عرضه می کنند به تدریج در فرهنگ و سبک زندگی رسوخ کرده است و در این بین شاهد تهدیدات و فرصت های این شبکه ها هستیم که بدون شک باید این تهدیدات به فرصت ها تبدیل شود.

قرایی مقدم جامعه شناس معتقد است وسایل ارتباط جمعی برای تغییر سبک زندگی مردم ایجاد شده است و گریزی از آن نیست.

در همین ارتباط با «امان الله قرایی مقدم» استاد دانشگاه و جامعه شناس به گفتگو پرداختیم که در ادامه می خوانید

چه شد وسایل ارتباط جمعی تا به این میزان توسعه پیدا کرد؟

یک الگوی مهم فرهنگی و تمدنی است که با عنوان «تئوری تکملی خطی» مطرح شده است.فرهنگ مردم دنیا، سبک و اعتقادات و باورها مردم دنیا چه توسعه یافته و چه توسعه نیافته بر خط مورب بالا رونده است. در بالاترین سطح مورب  فرهنگ و تمدن غربی  که به آنگلوساکسون معروفند قرار گرفته اند. مابقی فرهنگ ها به ترتیب به پایین می آیند.

این یک تئوری است. آمریکا و انگلیس دنبال این هستند. حتی از مردم دنیا حق توحش می گرفتند به دلیل اینکه  فرهنگ و رفتار و سبک زندگی آن ها متفاوت است.این تئوری علمی است. مبتنی بر تئوری تکاملی خطی است. همه جوامع رو به تکامل رو به حرکت هستند. به عنوان نمونه از اجزای این تئوری تغییر سبک زندگی، تغییر آرایش و پیرایش و پوشاک است.

همچنین  تکامل سینوسی، شاخه ای و لجستیک و حلزونی هم داریم که  بالاترین آنگلاساکسون است. صاحب نظران گفته اند به چه وسیله سبک زندگی مردم را بالا ببریم و تغییر دهیم، استعمار که به معنی آبادی است از این تئوری شکل گرفت.

حکومت ها حالا به چه وسیله ای می خواستند این تغییرات انجام دهند. آیا با حمله نظامی یا بدون حمله نظام و کشتن مردم هم می شد این کار صورت گرفت، از جامعه شناسان کمک خواستند و آن ها گسترش شبکه های ارتباط اجتماعی و فضای مجازی را مطرح کردند.

مارشال مک لوهان دهکده جهانی را مطرح کرده است یعنی سبک زندگی دختر روستایی، شهری و خارجی مثل هم شود. طبق این نظریه باید تمام مردم دنیا یک سبک زندگی داشته باشند و از این رو تلویزیون، رادیو و شبکه های اجتماعی وغیره اختراع شد.

یک بحث دیگر پیش می آمد، وسیله ارسال پیام و پیام بود که باید برای مردم هدف مشخص می کردند و هارود لاسول جامعه شناس مطرح کرد پیام را شکلاتی کنید تا مردم راحتر بپذیرند و پیام خشک نباشد و تمرکز بر  روی نسل جوان باشد.این هم مورد قبول قرار گرفت و سپس مغزشویی کردند  می بینیم و نگاه  جوانان با والدین به زندگی متفاوت است.

شکاف نسلی کم کردند از هزار سال و صد سال حداکثر به 10 سال رساندند. در همین زمینه در آخر قرن بیستم اینترنت و تلویزیون را راه اندازی کردند. تلویزیون و ماهواره سبک زندگی را تحت تاثیر قرار داد.

در حال حاضر وسایل ارتباط جمعی نقش بی بدیلی در تغییر سبک زندگی دارند در این باره بیشتر توضیح دهید؟

نقش شبکه های اجتماعی در تغییر سبک زندگی بسیارموثر است. شبکه های اجتماعی و رسانه ها از ابتدای برای همین موضوع به وجود آمدند و برهمین اساس توسعه و گسترش یافتند.

مقام معظم رهبری جمله درست و علمی در اول فروردین سال 1397 مطرح کردند که فن آوری فرهنگ، اشرافی گرایی وسبک زندگی می آورد. اکنون متوجه می شویم.این یک صحبت علمی و جامعه شناختی است. انسان اولیه با ابزار پیشرفت کرد. دست و فکر به کمک هم آمدند.

در نتیجه نقش رسانه بی بدیل است. چون مغز را شستشو می دهند، آنقدر می گویند تا شما به جز آن فکر نکنید.جوانان خالکوبی می کند و الگو برداری غربی می کنند.

چگونه می توان در این موج قرار نگرفت؟

نمی توان در این موج قر ار نگرفت.بیگانگی با فرهنگ ملی از کودکستان آغاز می شود ایرانی بمانیم اما از فرهنگ غرب عقب نماییم.ما منفی انتخاب کردیم و نظام آموزش و پرورش نقش اساسی در انتقال فرهنگ داشت.

آموزش وپرورش و نهادهای فرهنگی می تواند کمک کند تا از این مسیر بهترین ها را انتخاب کنیم.چون لوح ضمیر انسان همانند کاغذ سفید است.

توصیه شما چیست؟

در تلویزیون «ایران من می گوییم» باید به ایران من تجسم ببخشیم، یعنی اسطوره ملی ومیهنی خوب و بد به خیابان ها بیاوریم. تعداد محدودی از اسطوره های تاریخی را در میدان و خیابان ها می بینیم هماند فردوسی در میدان فردوسی.

باید به موسیقی ایرانی، ادبیات ایرانی بپردازیم چند درصد از دانش آموزان و جوانان ما سعدی و حافظ را حفظ هستند.نمی دانند طاق بستان کجاست. باید به فرهنگ ملی بازگردیم. باید کودکان، نوجوانان و جوانان را با خوب و بد های تاریخی آشنا کنیم. الگوهایی که در شبکه های اجتماعی برای جوانان ما عرضه می شود در خود اروپا و آمریکا مورد پسند نیستند.

شما سریال های کره ای و ژاپنی را ببینید چقدر به تاریخ کشور خود اهمیت می دهند برای آن ها احترام و نگهداشت حرمت اهمیت دارد. خود باختگی فرهنگی را به وجود آورده ایم و جوانان دنبال رو فرهنگ غربی شده اند. باید بازگشت به هنر، موسیقی و تاریخ ملی داشته باشیم و فعالیت های فرهنگی همانند ایجاد موزه ها را افزایش دهیم و دانش آموزان را آشنا کنیم.