تلاش دستگاه قضا برای رفع موانع تولید/رونق دوباره صادرات در منطقه ویژه اقتصادی دوغارون

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، اصطلاح «منطقه آزاد تجاري» عمري بيش از چند دهه ندارد اما مفهوم مورد نظر از اين اصطلاح و يا حداقل مفهوم اوليه و بسيط آن از سابقه اي طولاني در اقتصاد جهاني برخوردار است. مناطق آزاد از ابتدا به عنوان راهکاري براي توسعه کشورها در قالب استراتژي هايي چون استراتژي توسعه صادرات بجاي راهبرد جايگزيني واردات و استراتژي استفاده از اصل مزيت هاي نسبي و راهبرد به کارگيري تجارت خارجي به عنوان عامل محرکه توسعه در نظر گرفته شدند.

بنابراین گزارش در کشور ما نیز ایجاد مناطق آزاد تجاری راهکاری برای رشد اقتصادی درنظر گرفته شده است و بخش های مختلف در راستای رونق و فعالیت این مناطق تلاش های بسیاری داشته اند از جمله این مناطق، منطقه ویژه اقتصادی دوغارون است که در فاصله ۲۲۵ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان مشهد شهرستان تایباد و در فاصله ۱۸ کیلومتری شرق این واقع شده است.

منطقه ویژه اقتصادی دوغارون در نقطه صفر مرزی با جمهوری اسلامی افغانستان قرار داشته ودر حال حاضر مهمترین مرز صادراتی جمهوری اسلامی ایران و مهمترین مرز زمینی کشور افغانستان برای ارتباط با دنیای خارج ، مخصوصا اروپا و کشورهای حوزه خلیج فارس است و یکی از مهمترین معبرها در مسیرهای ترانزیتی مهم جهان از جمله کریدور حمل و نقل بین المللی شمال _ جنوب ، کریدور حمل و نقل اروپا _ قفقاز _ آسیا (تراسیکا) ، کریدور ۱۶۰۰۰کیلومتری جاده ابریشم ، کریدور ریلی تار و بزرگراه آسیایی است.

برخورداری از ظرفیتهای جغرافیایی و اقلیمی ، استقرار در کریدورهای بین المللی و مسیر شبکه های حمل و نقل جاده ای ، وجود گمرک دوغارون با بیش از صد سال قدمت تاریخی به عنوان دروازه اصلی مبادلات تجاری با افغانستان ، بر اهمیت این منطقه افزوده است.

جمهوری اسلامی افغانستان از دیرباز به دلیل اشتراکات فراوان فرهنگی با جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشور دوست و همسایه همواره مورد توجه بوده  و ولایت  هرات بعنوان قطب اقتصادی کشور افغانستان  در فاصله ۱۲۰ کیلومتری مرز دوغارون، کانون توجه فعالیت تجار و فعالان اقتصادی در بازار هدف افغانستان بوده است .

این گزارش می افزاید: 25 بهمن ماه 1399 حدود ساعت ۱۲:۳۰ دقیقه، گمرک دوغارون و مرز افغانستان شاهد انفجارهای پی در پی و مهیبی بود؛ انفجاری که به گفته شاهدان ناشی از تانکر گازی در گمرک اسلام قلعه افغانستان بود و به گفته رئیس پلیس راه خراسان رضوی سایت سوخت افغانستان باعث انفجار شده بود و در داخل مرز ایران مشکلی در تردد وجود نداشت.

به دنبال این اتفاق گمرک دوغارون و منطقه ویژه و بازارچه تخلیه شد و تمام ماشین‌ها را از محل دور کردند تا آتش و انفجار بیش از این گسترش پیدا نکند و در ادامه سیدروح الله لطیفی، سخنگوی گمرک اعلام کرد که کامیون های افغان و ایرانی در منطقه تایباد به پارکینگ های مشخص، هدایت شدند و گمرک ایران، آمادگی  دارد تا شرایط انتقال کالاهای صادراتی و ترانزیتی از مرزهای  دیگر به افغانستان را فراهم کند.

با انجام اقدامات برای ساماندهی این منطقه اقتصادی 29 بهمن 1399 اولین محموله کالاهای فسادپذیر از گمرک «دوغارون» خراسان رضوی خارج و وارد گمرک «اسلام قلعه» افغانستان شد و از 30 بهمن ماه نیز از امکان ارسال تمام کامیون های تجاری متوقف در مرز دوغارون به غیر از محموله های سوختی فراهم شد.

حال با آغاز سال 1400 و با توجه به نامگذاری سال جدید با عنوان سال تولید، پشتیبانی ها و موانع زدایی ها از سوی رهبر معظم انقلاب، آیت الله سید ابراهیم رئیسی، رییس دستگاه قضا با سفر به شهرستان تایباد خراسان رضوی در منطقه ویژه اقتصادی دوغارون در مرز ایران و افغانستان حاضر شد و ضمن بازدید از منطقه در جریان مسائل و مشکلات گذرگاه مرزی دوغارون قرار گرفت. بازدید از پایگاه مرزبانی منطقه و حضور در گمرک دوغارون و همچنین شرکت در جلسه شورای تامین و دیدار با فعالان اقتصادی ایرانی و افغانستانی و شنیدن مشکلات و معضلات حقوقی و قضایی آن‌ها از دیگر برنامه‌های سفر آیت الله رئیسی به شهرستان تایباد بود استاندار خراسان رضوی و رییس کل دادگستری استان نیز در این سفر رئیس قوه قضاییه را همراهی کردند.

آیت الله رییسی در ابتدای ورود، به پاسگاه مرزی منطقه رفت و مرزبانان را دلاورمردانی دانست که نقش اصلی را در تامین امنیت ایجاد می‌کنند و در جریان بازدید از مرز گفت: انتظار مقام معظم رهبری در سال جاری بیش از سال‌های گذشته است و در سال ۱۴۰۰ همه باید تصمیم بگیرند کار جدی و متفاوت در راستای رونق تولید در کشور انجام دهند.

آیت الله سید ابراهیم رییسی، مرز دوغارون را یک مرز با اهمیت دانست و افزود؛ این منطقه مرزی، هم دارای اهمیت ویژه اقتصادی است و هم امنیتی و از هر دو جهت باید مورد دقت قرار بگیرد تا مورد تهدید واقع نشویم. وضعیت ورود اتباع خارجی به کشور و خروج آن‌ها در این مرز باید قانونمند و ضابطه‌مند باشد و زیر ساخت‌های موجود برای اجرای این تردد‌ها لازم است ترمیم و بازسازی شود.

رئیس دستگاه قضاء به اهمیت بالای ارتباط ایران با کشور‌های منطقه و به ویژه همسایگان اشاره کرد و افزود؛ تعامل سازنده اقتصادی با دنیا جزء سیاست‌های مهم نظام است و روان سازی کار‌ها در این مرز کمک به تولید کننده و صادرات و واردات می‌کند.

آیت الله رئیسی در ادامه در جمع مسئولین محلی و منطقه و استاندار خراسان رضوی در شورای تامین تایباد تاکید کرد: تولید کنندگان و صادرکنندگان نباید گرفتار پیچ و خم‌های اداری شوند و با کنترل دقیق و قانونمند در ترخیص کالا باید سرعت داده شود.

رئیس قوه قضاییه با اشاره به احیا و بازگشت به چرخه تولید ۱۰۰۲ کارخانه و واحد تولیدی طی سال گذشته با اقدام قضایی و کمک و همراهی دولت و دستگاه‌های متولی امر تاکید کرد در سال جدید باید موانع صادرات و مراودات اقتصادی در همه نقاط استراتژیک مرزی یک به یک برطرف شود و شاهد قفل شکنی از برخی موانع گشایش اقتصادی در این مناطق مهم باشیم

رییس دستگاه قضا در بخش دیگری از اظهارات خود به ترانزیت کالا بصورت مستقیم از کشور به افغانستان اشاره کرد و گفت: گمرک و مرزبانی باید دقت کنند باپوشش ترانزیت کالا، قاچاق کالا صورت نگیرد اگر این کار انجام شود این قاچاق سازمان یافته است و باید جلوی آنرا گرفت و در سالی که مزین به نام تولید، پشتیبانی‌ها و مانع زدایی هاست نباید قاچاق کالا مانع تولید باشد و باید به آن حساس بود.

رئیس قوه قضاییه به عقب ماندگی ۱۰ ساله اجرای مصوبه منطقه ویژه اقتصادی دوغارون اشاره کرد و افزود؛ با توجه به اقدامات خوب اخیر استانداری در این منطقه و ظرفیت اشتغالزایی پنج هزار نفری تعلل در راه اندازی هر چه سریعتر ان با توجه به تاخیر قبلی جایز و قابل اغماض نیست.

آیت الله رییسی تاکید کرد: خیلی از استان‌ها بدنبال تصویب منطقه ویژه هستند، اما در این منطقه مجلس قانون فعالیت را مصوب کرده و باید پیگیری لازم انجام شود تا باعث رونق تولید و ایجاد اشتغال منطقه ودر این راستا باید کار جهادی انجام شود تا مشکل بیکاری در منطقه هم به سرعت مرتفع شود. ماشین‌های توقیفی نباید در پارکینگ‌های گمرکات معطل بمانند و باید هر چه زودتر کار ترخیص و یا وضعیت ان‌ها تعیین تکلیف شود.

آیت الله رئیسی با تاکید بر لزوم به کارگیری دیپلماسی اقتصادی افزود؛ اولویت نظام، ارتباط جدی و موثر با کشور‌های منطقه و همسایگان است و دیپلماسی اقتصادی فعال می‌تواند هم در داخل رونق تولید ایجاد کند و هم در منطقه به توسعه روابط اقتصادی بینجامد و شناسایی و و حل مشکلات و فعال شدن ظرفیت‌ها با دیپلماسی اقتصادی ممکن خواهد شد.

وی مرز دوغارون را یکی از فعالترین مرز‌های کشور دانست و گفت: کار مردم نباید معطل سیستم اداری باشد و با مراقبت و حسابکشی، باید کار مردم تسهیل شود و با نگاهی که در استان است بسیاری از گره‌ها درحال باز شدن است و کار‌های اساسی که در مرز انجام می‌شود درتحقق شعار سال نقش آفرین است.

رئیس دستگاه قضاء یکی از جلوه‌های مهم این منطقه را زندگی مردمان شیعه و اهل سنت در کنار هم دانست و افزود؛ وحدت و انسجام، زمینه مهم توسعه در منطقه است و نقش علما و فرهیختگان در این زمینه بسیار برجسته است.

آیت الله رییسی تاکید کرد: اساسا در هر منطقه وحدت می‌تواند عامل رشد و توسعه باشد و درگیر شدن با مسائل بی اهمیت میتواند اقدامات موثر به نفع مردم را خنثی کند.

بازدید از مجموعه‌های مختلف گمرک دوغارون و شنیدن مشکلات رانندگان و تولید کنندگان و صادر کنندگان از برنامه‌های دیگر رییس قوه قضاییه در سفر یکروزه به شهرستان تایباد بود.

یادآور می شود: ایجاد منطقه ویژه اقتصادی دوغارون در زمینی به مساحت ۸۷۰۰ هکتار (بزرگترین منطقه ویژه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران)  با هدف تسهیل سرمایه گذاری  و با رویکرد بازار هدف (کشور افغانستان) در سال ۱۳۸۷ در هیات محترم وزیران  و در سال ۱۳۸۹ در مجلس شورای اسلامی  به تصویب رسید و شرکت توسعه و عمران دوغارون با بیش از ۱۲۰هزارنفر سهامدار از مردم شهرستان های تربت جام ، تایباد و باخرز به عنوان سازمان مسئول تعیین شد.

ایجاد مکانی کاملا امن برای جذب سرمایه های داخلی و خارجی، ایجاد کانونی فعال برای همکاری های مشترک اقتصادی بین المللی در همه زمینه های سرمایه گذاری (تولید ، تجارت  و خدمات بازرگانی)، کاهش هزینه های تولید به منظور ورود به بازارهای رقابتی جهانی، ایجاد فرصت های شغلی جدید وارتقای سطح اشتغال منطقه، اجرای سیاست های توسعه منطقه ای و ایجاد قطب های اقتصادی و صنعتی، ارتقاء سطح تکنولوژی و بهره گیری از فن آوریهای برتر و نوین اقتصادی، نگه داری کالا به منظور پشتیبانی از تولید داخلی و تامین مواد اولیه و قطعات یدکی مورد نیاز ماشین آلات خطوط تولید و تامین نیازمندیهای کشورهای همسایه، تمهید مقدمات و تامین زیرساخت های مورد نیاز برای اجرای طرح عظیم توسعه محور شرق، اجرائی کردن بند الف-۶ اولین کارگروه  مشترک همکاری های اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اسلامی افغانستان در اسفند ۱۳۸۳ مبنی بر ایجاد منطقه ویژه اقتصادی در جوار مرز مشترک از جمله مهمترین اهداف تشکیل منطقه ویژه اقتصادی دوغارون می باشد.