نبود فرماندهی واحد برای مرزها/ منافع مرزنشینان از بارازچه ها تامین نشده است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از بیرجند، «مصطفی نخعی» شامگاه 22 فروردین در گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما که پیرامون بسته بودن برخی از بازارچه های مرزی خراسان جنوبی و چند استان دیگر کشور انجام گرفت، اظهار داشت: بازارچه های مرزی خراسان جنوبی بیش از دو تا سه دهه گذشته شروع به فعالیت کردند و زیرساخت های زیادی هم در این بازارچه ها فراهم آمده است و مردم دو سوی مرز ایران و افغانستان از منافع حاصل از این بازارچه ها استفاده می کردند.

وی با اشاره به اینکه از 6 سال قبل این بازارچه ها به صورت یک طرفه از سوی افغانستان غیر فعال شد، گفت: باید بررسی کنیم که چرا کار به اینجا رسید که این بازارچه ها غیر فعال شود.

نماینده مردم نهبندان و سربیشه در مجلس با بیان اینکه منافع کشور افغانستان در بازارچه ها به درستی دیده نشده است، افزود: چند وقت قبل سفری از طرف کمیسیون انرژی مجلس و گروه دوستی پارلمانی دو کشور به افغانستان داشتیم، که در این سفر صحبت های مفصلی با مسئولان مختلف افغانستان شد و آنها می گفتند منافع ما در این بازارچه ها دیده نشده است.

نخعی گفت: در حال حاضر هیچ بازارچه مشترکی با افغانستان نداریم و ماهیرود و دوغارون و غیره صرفا پایانه و در برخی نقاط منطقه ویژه اقتصادی هستند، یعنی عملا آن مراودات مرزی که به شکل بازارچه بین مردم دو کشور باید شکل بگیرد را نداریم، یکی از دلایلی بستن بازارچه ها که دوستان در کشور افغانستان بیان می‌کنند همین موضوع است که می گویند منافع ما در بازارچه های مرزی تعریف نشده است.

وی افزود: تاکنون فقط از طریق این بازارچه ها بدنبال صادرات به افغانستان بودیم و منافع کشور افغانستان در بخش های مختلف در این بازارچه ها تعریف و درگیر نشده و نگاه به موضوع یک سویه بوده است.

نماینده مردم نهبندان و سربیشه در مجلس افزود: چنانچه در این بازارچه ها منافع طرف افغانستانی را به شکل منصفانه تعریف کرده بودیم، وضعیت فعلی بر بازارچه ها حاکم نبود.

فرماندهی واحدی در بازارچه های مرزی نداریم

نخغی با بیان اینکه روزی که این مسائل در مرزها شروع شد به این دلیل که برخی از کالاهای ما مزیت نسبی داشت، شروع به صادرات آنها از بازارچه های مرزی کردیم و در این خصوص منافع افغانستان دیده نشد و این مزیت نسبی به مزیت رقابتی تبدیل نشد، ادامه داد: فرماندهی واحد در مرزها(پایانه های مرزی و بازارچه ها) برای تصمیم گیری و برنامه ریزی نداریم، در حال حاضر دستگاه های زیادی در مرز فعال هستند و بخش های مختلفی آنجا فعالیت دارند اما هیچ فرماندهی واحدی وجود ندارد.

وی با بیان اینکه مردم مناطق محلی بازارچه ها هم بسیار گلایه مند هستند و به منافع خود نرسیدند، گفت: یک شکاف عظیم توسعه یافتگی بین مناطق مرزی و مرکزی کشور داریم که برای رفع این مشکل یکی از راهکارها همین بازارچه های مرزی است که قرار بود شکل بگیرد تا باعث توسعه صادرات شود و این صادرات به مرور تولید در مناطق مرزی کشور را رونق دهد و به اشتغال و افزایش سطح درآمد مردم و رفع بیکاری منجر شود،اما اینها شکل نگرفته است.

بازارچه‌های مرزی باید رونق پیدا کند

نماینده مردم نهبندان و سربیشه در مجلس با بیان اینکه منافع مردم ما هم در این بازارچه ها تامین نشده است، افزود: اینکه چرا این رویه غلط تاکنون وجود داشته و موضوع اصلاح نشده است را دوستان در دولت باید پاسخکو باشند، چراکه قانون وجود دارد و اهداف مشخص شده است، اما الان بعد از چندین دهه می بینیم که هیچ کدام از مزیت ها برای ما تامین نشده است.

نخعی با اشاره به اینکه وقتی که صادرات و واردات رسمی ما از پایانه ها منفعتی برای مردم مرز نشین نداشته است، چاره ای جز رونق دادن به بازارچه ها و پایانه های مرزی نداریم، گفت: اصرار ما برای بازگشایی بازارچه های مرزی، منفعت بردن مردم بومی منطقه از این بازارچه ها است.

وی با بیان اینکه در سفر به افغانستان با نماینده استان فراه دیدار داشتیم و او هم می گفت که مردم استان من مرتب به ما مراجعه می کنند که چرا این بازارچه ها غیر فعال است، ادامه داد: خیلی از مردم افغانستان هم قبلا در روستاهای مرزی ساکن بودند که چون بازارچه ها بسته شد، رفتند، اگر این روند ادامه پیدا کند متاسفانه بسیاری از مناطق مرزی ما هم خالی از سکنه خواهد شد.

لازم به ذکر است، جمهوری اسلامی ایران 950 کیلومتر مرز مشترک با افغانستان دارد حدود 331 کیلومتر از آن در همسایگی با استان خراسان جنوبی است. همچنین سالانه حدود دو میلیارد و 200 میلیون دلار صادرات به کشور افغانستان صورت می گیرد و ایران پنجمین شریک تجاری افغانستان هستیم.

خراسان جنوبی چهار بازارچه ماهیرود در سربیشه، یزدان در زیرکوه، دوکوهانه نهبندان و گلورده در درمیان با کشور افغانستان دارد که اینها دو دو دهه قبل فعالیت های بسیار خوبی داشتند اما از سال 93 تاکنون تنها بازارچه فعال استان، ماهیرود در شهرستان سربیشه است و سه معبر ترانزیتی دیگر به صورت یکطرفه از سوی کشور افغانستان مسدود شده است.