خبرگزاری شبستان _ گروه سیاسی _فرزانه تهجا: زندگی ائمه معصومین (ع) همواره در تمام دوران های تاریخ منشآ بسیاری از عبرتها و راهنمایی ها برای افراد در ادوار مختلف تاریخ بوده است که در این میان زندگی امام حسن محتبی (ع) مملو از درس ها و عبرتها و رموزی است که بیان آن در شرایط فعلی خالی از لطف نیست در همین رابطه گفتگویی با آیت الله حسن عالمی، عضو مجس خبرگان به شرح زیر ارایه می شود.
زندگی و نامگذاری امام حسن (ع) چگونه آغاز شد؟
شرح تاریخ زندگی امام حسن مجتبی (ع) در کتابهای گوناگون آمده است و بنده به صورت اجمال به آن می پپردازم. زندگی امام حسن مجتبی (ع) همانطور که می دانید ایشان اولین فرزنده خانواده معصوم (ع) هستند که پدر و مادر هر دو معصوم هستند ، در حقیقت در کانون زندگی حضرت فاطمه زهرا س و حضرت علی ع امام حسن مجتبی اولین ثمره این زندگی است .بر حسب آنچه در تاریخ آمده است که حدود کمتر از 2 سال از آغاز زندگی مشترک حضرت علی ع و حضرت زهرا س می گذشت که امام حسن مجتبی (ع) پا به دنیا گذاشتند.
تولد ایشان در این خانوداه بسیار موجب شادمانی برای این دوزوج معصوم ع و تمام دوستداران این خانواده شد و حضرت محمد ص از این تولد بسیار خرسند و خوشحال بودند. این تولد در کتابهای تاریخی نقل شده است که وقتی امام حسن (ع) متولد شد و صحبت از نامگذاری امام حسن (ع) شده حضرت علی ع فرمودند من در نامگذاری این فرزند بر رسول خدا پیشی نخواهم گرفت بر این اساس امام حسن (ع) را در پارچه بسیار زیبا پیچیدند و خدمت حضرت رسول (ص) آوردند پیامبر گرامی اسلامی در این نامگذاری فرمودند من در این نامگذاری بر پروردگار سبقت نمی گیرم نام این کودک را خداوند انتخاب کند در این لحظه سفیر الهی بر پیامبر (ص) نازل شد و بر پیامبر (ص) عرض کرد بزرگترین فرزند حضرت موسی بن عمران نامش شوبر بود که نام این فرزند را به نام فرزند موسی بن عمران نامگذاری کنید وقتی شوبر را به عربی ترجمه می کنند همان نام مبارک و زبیای حسن ترجمه می شود.
طبق این روایت نام اولین فرزند زوج معصوم حسن نامیده شد و پس از حدود یک سال از تولد امام حسن امام حسین (ع) به دنیا امد و زمان حمل امام حسین (ع) حدود 6 ماه بوده است، امام حسن مجتبی (ع) 4 ماه از سنشان می گذشت که حضرت زهرا س به امام حسین (ع) باردار شدند. وقتی تاریخ زندگی امام حسن ع و امام حسین (ع) را در کتابهای معتبر تاریخی می نگریم زندگی این 2 امام ع هر دو در یک فصل نقل شده است.
فصلی که در فضایل این دو بزرگوار نقل شده است هر دو در یک فصل عنوان شدند البته بخشهایی اختصاصی در مورد زندگی امام حسن ع و تعداد فرزندان در فصلهایی جداگانه مطرح شده است اما در مورد جایگاه و مقام معنوی این دو بزرگوار و انتصاب آنها به حضرت علی ع و حضرت زهرا س در یک فصل مشترک عنوان شده است .
منش سیاسی امام حسن مجتبی ع را توضیح بفرمایید؟
زندگی امام حسن (ع) و امام حسین (ع) یک جایگاه مشترکی در تاریخ دارد. بعد از شهادت حضرت علی (ع) امامت به امام حسن مجتبی(ع) محول شد امام حسن(ع) با عزم راسخ این جایگاه را پس آن که عده ای ایشان را به عنوان جانشین پذیرفتند پس ازامام علی (ع) راهشان را در پیش گرفتند و مسئولیت اجرایی و عملی بر عهده امام حسن (ع) قرار گرفت.
صلح امام حسن(ع) چگونه شکل گرفت؟
در تاریخ زندگی علی (ع) زندگی این بزرگوار از اویل دوره حاکمیت که از سال 35 بعد از هجرت تا سال 40 که چند ماه کمتر از 5 سال بود حضرت علی (ع) در این سالها عموما با ناکسین، مارقین و غاصتین روبرو بود کسانی که با علی (ع) همواره دشمنی کردند و همین عده دشمنان بعد از شهادت حضرت علی (ع) در مقابل امام حسن (ع) موضع گیری خصمانه کردند و دشمن امام حسن (ع) قرار گرفتند و طبق تاریخ امام حسن مجتبی(ع) 6 ماه خلافت ظاهری را بر دوش گرفتند و دشمنان که در برابر ایشان صف آرایی کردند به خصوص معاویه ابی سفیان که دشمن عمده امیرالمومنین (ع) بود در برابر امام حسن (ع) موضع و جبهه خصمانه را تشکیل داد و در نهایت امام حسن (ع) طبق آنچه درتاریخ نقل شده است با آنکه حکومت امام مجتبی( ع) نوپا بود و کمتر از 6 ماه ازآن می گذشت بر ایشان جنگ تحمیل شد و معاویه ابی سفیان جبهه آرایی بر علیه حاکمیت امام حسن (ع) کرد بالخره کار به جایی رسید که آرایش لشکر از هر دو طرف صورت گرفت و امام حسن(ع) طبق نقل تاریخ لشکر خود را بر آرایش عبیدالله بن عباس که پسرعموی پدرشان بود آراستند و لشکر گسیل شد تا جلوی دشمن را بگیرد و کار به جایی رسید که معاویه ابی سفیان فرمانده لشکر امام حسن (ع) را فریب داد و به او وعده داد و شب فرمانده لشکر امام حسن (ع) از میان لشکر فرار کرد و به لشکر معاویه ملحق شد و خطور و ضعف در لشکر ایجاد شد و روحیه مقاومت و مقابل با لشکر شام و معاویه را از دست داد و این بی وفایی ها و بی تعهدی ها که در میان لشکر امام حسن (ع) برایشان ممکن نشد تا راه پدر را دنبال کنند و راه عوض شد و جریان صلح پیش آمد.
در مورد فلسفه صلح نیز مطالب زیادی مطرح شده است و اگر این اتفاق نمی افتاد در میان خاندان اهل بیت (ع) توسط لشکریان شام و معاویه آنچنان قتل عامی رخ می داد که کلا هویت و جایگاه اصلی امامت و عزت اهل بیت (ع) به خطر می افتاد و در حقیقت صلح امام حسن (ع) فایده اصلی اش این بود که اهل بیت (ع) ، شیعیان و دوستداران ایشان را از این خطر جدی و صفاکانه معاویه ابی سفیان نجات داد.
وجه تشابه دوران امام حسن ع و زمان حاضر را توضیح دهید؟
جمهوری اسلامی و نیروهایی که وفادار به جمهوری اسلامی هستند و اکنون بار سنگین دفاع از جمهوری اسلامی را بر دوش دارند به هیچ وجه شبیه لشکریان امام حسن(ع) نیستند ، این افراد واقعا برای حفظ نظام جمهوری اسلامی جان می دهند و شجاعت به خرج می دهند آنها دشمن را به طمع اندختند تا دشمن با وعده آنها از کنار امام حسن (ع) دور کند اما نیروهای جمهوری اسلامی دشمن را به وحشت انداختند و ما می بینیم دشمن چگونه دغدغه گرفتن قدرت از جمهوری اسلامی را دارد و این دغدغه دشمن نشانه وفاداری تربیت شدگان فرهنگ عصمت وطهارت است.
امروز از صلح امام حسن(ع) چه درسی می توانیم بگیریم؟
نیروهای جمهوری اسلامی در صلح امام حسن (ع) دیدند چه اتفاقی افتاد و وقتی معاویه مسلط شد بر چه وعده خود وفا کرد. تاریخ نقل می کند وقتی معاویه برای اولین بار در کوفه به منبر رفت و با صراحت گفت من با امام حسن (ع) با این شرایط صلح کردم و به هیچ یک از این شرایط عمل نمی کنم، امروز نیز دشمن همین است یعنی تنها چیزی که تشابه امروز و دوران امام حسن (ع) است تنها تشابه در دشمن است و تشابه در دوستداران نیست.
آیا نیروهای جمهوری اسلامی شباهتی به یاران امام حسن(ع) دارند؟
دوستداران جمهوری اسلامی به خصوص نیروهای دفاعی نظام اسلامی به هیج وجه شباهتی به دوره امام حسن (ع) ندارند و جانانه و جوانمردانه پشت سر ولی امر خود ایستادند و مثل آنها پشت ولی خود را خالی نکردند. اما در چهره و وجه دیگر و در حوزه دشمن شناسی باید از شرح زندگی امام حسن (ع) و تعاملی که آنها با ایشان داشتند عبرت بگیریم و امروز دشمن همانگونه است.
در سفری از کوفه به مدینه دشمنان پهلوی امام حسن (ع) را با شمشیر زخمی کردند و ولی امر مسلمانان زخمی شد اما امروز ما شاهدیم لشکریان و مدافعان جمهوری اسلامی در هر کجا که لازم باشد از نظام اسلامی دفاع می کنند حتی خارج از مرزها همواره از جمهوری اسلامی دفاع کردند و تاکنون دشمن جرات نکرده است به مرزهای جمهوری اسلامی نزدیک شود در هر حال ما در شرایط فعلی باید دقت کنیم که راهی را که اکنون جمهوری اسلامی انتخاب کرده است در برابر دشمن کوتاه نمی آید و نباید کوتاه بیاید ، کوتاه آمدن همانا ذلت برای کشور، امت و عقاید دینی همانا.
امروز چه درسی می توانیم از زندگی امام حسن(ع) بگیریم؟
بنابر فرمایش علامه طباطبایی در یکی از کتابهای وی ؛ حقیقت و جوهره اسلام در تشیع است و اسلام بدون اهل بیت عصمت و طهارت (ع) و بدون معارف آنها اسلام نیست و اسلام به معنای واقعی در کوتاه آمدن در برابر دشمن اصلا معنا ندارد و دوام نمی آورد و ما بر این موضوع باور داریم که اگر دشمن دست پیدا کند قدارانه تر از هر زمان دیگری بر مسلمانان می تازد و تنها راه مقابله با دشمن شجاعانه و بصیرانه و بدون تردید ایستادن تا مرحله یاس دشمن مقاومت کردن است و این درس بلندی است که باید از زندگی امام حسن (ع) بگیریم و این آموزه بسیار بزرگی است.
نظر شما