خبرگزاری شبستان- مشهد- مرضیه وحدت؛ ماه مبارک رمضان فرصت بسیار خوبی برای تمرین کمالات است، در ماه رمضان ما تمرین نماز اول وقت، تمرین دعا، تمرین تلاوت با قران و انس با قران، تمرین خیرخواهی و خدمت به بندگان خدا، تمرین یتیم نوازی و توجه به یتیمان، تمرین صله رحم و محبت و توجه به فامیل، تمرین اخلاق و مدارا با یکدیگر و تمرین جهاد نفس و خودسازی و تمرین مقابله و مبارزه با شیطان را داریم. حجت الاسلام «مهدی عدالتیان» مدیر موسسه فرهنگی راه روشن در خصوص مبحث عید فطر با خبرگزاری شبستان گفتگویی داشته است که در ادامه تقدیم می شود:
فلسفه عید فطر چیست و بهره مندان حقیقی این روز چه کسانی هستند؟
عید فطر عیدی است که خداوند برای مومنین و بندگان خود قرار داده است؛ لذا در دعایی که در قنوت نماز عید خوانده می شود می گوییم: خدایا از تو درخواست می کنم به حق این روز که تو برای مسلمانان عید قرار داده ای به حق این روز قسمت می دهیم (نشانگر عظمت این روز و اینکه خداوند عید قرار داده است و نه اینکه افرادی این روز عید نام نهاده باشند) و علت اینکه عید است چون روز موفقیت در امتحان الهی، روز پایان سرافرازانه ضیافت الهی، روز غلبه بر شیطان و تسلط بر نفس بر اثر تمرین های ارزشمندی که در ماه مبارک رمضان است و روز پیروزی بر نفس و بر شیطان و موفقیت در بندگی خداوند است لذا به این جهت عید است.
در قنوت نماز عید فطر می گوییم: خدایا درود بفرست بر پیامبر اکرم و آل آن حضرت و من را در همه آن خیرهایی که محمد و آل محمد را داخل فرمودی داخل فرما و من را از هر بدی که اهل بیت را خارج کردی خارج کن .این نشان می دهد انسان های مومن در مسیر رشد و کمال قرار گرفتند و می خواهند از همه بدی ها فاصله بگیرند و به همه خوبیها برسند به این جهت عید است و شادی و روز شکر نعمت پروردگار است، کسانی از این عید بهره مند هستند و به حقیقت برای آنها روز شادمانی است که گذشته روشنی دارند و در این ضیافت الهی آداب میهمانی را رعایت کردند و با حجت های الهی همراه شدند.
چه کسانی عید فطر را از عمق وجودشان تجربه می کنند؟
کسانی که در این ضیافت الهی خوب ورود پیدا کردند و خوب حضور داشتند و به خوبی خارج شدند، کسانی که در این ضیافت الهی فرصت خودسازی و بندگی را غنیمت شمردند و از ساعتها، روزها و شب ها به فرموده پیامبر در خطبه قبل از ماه مبارک رمضان: «روزهای آن بهترین روزها و شب های آن بهترین شب ها و ساعتهای آن بهترین ساعتها است» استفاده کامل کردند و بهره خوبی بردند و این ها جز عباد صالح پروردگار شدند.
در اینجا از دعای قنوت نماز عید استفاده کنیم که عرضه می داریم : پروردگارا من از تو بهترین آنچه را که بندگان صالحت از تو تقاضا می کنند درخواست دارم. یعنی این فرصت، فرصت رسیدن به صلاح، سلامت و رسیدن به رشد بوده و کسانی که بیشترین بهره را بردند بهترین تجربه را از عید فطر دارند که شادی و موفقیت در مسیر بندگی خداوند است.
برای تداوم آثار و برکات ماه مبارک رمضان در ماههای دیگر چه باید کرد؟
ماه مبارک رمضان فرصت بسیار خوبی برای تمرین کمالات است، در ماه رمضان ما تمرین نماز اول وقت، تمرین دعا، تمرین تلاوت با قران و انس با قران، تمرین خیرخواهی و خدمت به بندگان خدا، تمرین یتیم نوازی و توجه به یتیمان، تمرین صله رحم و محبت و توجه به فامیل، تمرین اخلاق و مدارا با یکدیگر و تمرین جهاد نفس و خودسازی و تمرین مقابله و مبارزه با شیطان را داریم. نتیجه این تمرین ها رسیدن به صفای روح، پاکی باطن و آمادگی برای حرکت در مسیر بندگی خدا در طول سال است و از مهمترین و بهترین تصمیم ها در روز عید فطر حفظ دستاوردهای این ماه مبارک است.
برای اینکه این دستاوردها حفظ شود و از آثار و برکات آن بهره مند باشیم، بزرگان اخلاق و کسانی که آگاه، عالم و عامل هستند توصیه هایی دارند از جمله داشتن نشانه هایی از این ماه باعظمت و حفظ این نشانه ها؛ مثلا اگر ما نماز اول وقت و سهمی از تلاوقت قران را حفظ کنیم و در هفته و یا ماه روزه مستحبی بگیریم موجب حفظ و نگهداری نشانه ها می شود.
ما گاهی در برنامه های زندگی یک سفر تفریحی یا زیارتی می رویم و از آنجا یک یادگاری به شهر خود می بریم. اگر ما یادگاری های ماه رمضان را حفظ کنیم، به حفظ آثار و دستاوردهای این ماه کمک می کند، دوم در معرض تذکر بودن، یعنی ما در ماه رمضان در جلسات قران کریم در مجالس احیا و شب های قدر شرکت کردیم و سخنرانی های مذهبی را گوش می کردیم اگر در بعد ماه رمضان هم سعی کنیم در معرض تذکر باشیم و حداقل هفته ای یک بار صحبتی که از نظر روحی و روانی در ما اثر گذار است را بشنویم این باعث حفظ می شود.
نکته سوم مراقبت از اینکه گرد و غباری بر این لباس پاکیزه تقوا که از این ماه به دست آوردیم ننشیند همان طور که وقتی انسان بدن را نظافت می کند و لباس پاکیزه ای می پوشد برای اینکه لباسش آلوده نشود در جاهای که خاک و غبار است نمی نشیند لذا حفظ روح و روان از ناشایستگی ها از صوت ها و صداهای که مناسب نیست، دیدنی های نامناسب، مجالست های نامناسب بسیار تاثیرگذار است و بالاخره دعا کردن که در طول سال اهل دعا باشیم و از خداوند بخواهیم که این دستاوردها را برای ما حفظ کند. در روایتی از امام صادق (ع) فرمودند: خدایا من را بر دین خود ثابت قدم بدار. این دعا انسان را در این جهت حفظ می کند .
چرا روزه گرفتن در روز عید فطر حرام است؟
برای مومنین حکم خداوند بهترین دلیل و خواست پروردگار حکیم بهترین انگیزه است. وقتی خداوند دستوری می دهد می دانیم که او حکیم است و جز خیر بندگان نمی خواهد و آنچه که او مصلحت بندگانش می داند بهترین است اما در مقام حکمت این دستور الهی دو نکته به ذهن ما می رسد یک اینکه خط فاصله ای بین این ضیافت با عظمت الهی و سایر ایام باشد و این محدوده که دارای ویژگی ها و امتیازات فوق العاده ای بود از بقیه ایام جدا شود.
نکته دوم که بیشتر اهمیت دارد تمرین بندگی است. مقام بندگی یعنی مقام تصمیم یعنی آن حالتی که در مقابل امر الهی و نهی الهی چشم بگوید لذا خداوند می گوید واجب است روزه بگیری و بنده می گوید چشم و می فرماید عید فطر حرام است که روزه بگیری و انسان می گوید چشم و این بهترین تمرین بندگی است که بنده در مقابل مولای خود مطیع باشد و این نشانه زیبایی از تحقق بندگی است.
در خصوص ارتباط زکات فطره و روزه داری ماه رمضان توضیح بفرمایید؟
این نکته به ذهن می رسد که ماه رمضان ماه تقویت سه رابطه مهم در زندگی انسان است ارتباط با خداوند و خالق هستی، ارتباط با خود و ارتباط با خلق خدا و روز عید فطر روز تجلی آن آموخته ها و تمرین ها و همایشی از آثار یک ماه روزه داری است. در این همایش عبادی و معنوی این سه ارتباط هر کدام جلوه خاصی دارد.
ارتباط با خداوند در قالب نماز عید تجلی پیدا می کند، ارتباط با خود در قالب آمدن به فضای نماز و مرور عهد و پیمان ها و دعا برای صفای باطن و ملحق شدن به اولیای خدا تجلی پیدا می کند و ارتباط با خلق خدا با زکات فطره و هدیه دادن به نیازمندان و توجه به طبقات ضعیف جامعه است.
بنابراین اگر بخواهیم ارتباطی بین ماه رمضان و زکات فطره برقرار کنیم می توانیم این سه ارتباط مهم در همایش بزرگ معنوی عید فطر که برای هر کدام جلوه ای در این روز است را تقویت نماییم. البته باید این سه دستاورد مهم در طول سال حفظ شود و همواره در همه روزها، هفته ها و ماهها انسان هم به فکر حفظ پاکیزگی روح و روان خود باشد و هم ارتباط با خدای خود را در قالب قران، عبادت، دعا و مناجات تقویت کند و هم ارتباط با خلق خدا را با رسیدگی، توجه، خیرخواهی و ایثار نسبت به بندگان خدا مراقبت کند.
چه ارتباطی میان پرداخت زکات فطره و افزایش روحیه کرامت در انسان ها وجود دارد؟
کرامت انسانی به معنی بزرگواری و ارشمندی در اخلاق و رفتار انسان است. وقتی انسان ارزشهای زیبای انسانی و ایمانی را در روح خود تقویت می کند به کرامت و ارزشمندی می رسد، وقتی انسان مصمم است دور از ظلم بی رحمی و بی توجهی به جامعه زندگی کند کرامت اخلاقی پیدا می کند و همین نکته ای است که خداوند می فرماید: با کرامت ترین و ارزشمند ترین شما در پیشگاه خداوند کسی است که اهل تقوا باشد یعنی حفظ نفس از ناشایستگی ها.
کرامت یعنی اینکه انسان کارش را پاکیزه و بدور از ناشایستگی ها انجام دهد وقتی مومنین در روز عید فطر به فکر دیگران و گرفتاران ضعیفان و نیازمندان هستند و این هدیه و خیرخواهی و این بخشش خود را در قالب عیدی به نیازمندان تقدیم می کنند اینجا کرامت جلوه می کند و این هم خیرخواهی کریمانه و بدون منت و هم خیرخواهی داوطلبانه در قالب زیبای حفظ کرامت نیازمندان است. لذا در قالب زکات فطره خیرخواهی و کرامت هر دو جلوه می کند و بهترین شیوه بخشش و بارش و خدمت در کریمانه ترین نوع آن در زکات فطره جلوه گر است.
نظر شما