خبرگزاری شبستان، گروه مهدویت و غدیر: از دعاهای منسوب به امام عصر(عج)، دعای معروف «اللَّهُمَّ ارْزُقْنَا تَوْفِيقَ الطَّاعَةِ...» است که به زیبایی هر چه تمام و در فرازهایی کوتاه، وظایف منتظران از اقشار و صنوف مختلف را بیان کرده و راه و رسم زندگی به سبک انتظار را نشان می دهد.
امام عصر(عج) در فرازی از این دعای شریف عرضه می دارند: «وَ عَلَى الْأُمَرَاءِ بِالْعَدْلِ وَ الشَّفَقَةِ؛ بر اميران عدل و مهرورزی تفضل كن».
وظایف حاكمان از دیدگاه آیت اله العظمی جواد آملی اینگونه است: «حاكمان و فرماندهاني كه تدبير امور مختلف سياسي، اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي جامعه اسلامي را به دست گرفته اند نيز در زمينه سازي ظهور امام عصر(عج) نقش جدّي و اثرگذار دارند، لذا اهم وظايف آنان چنين بيان گرديده است:
أ. عدالت: عدالت به معناي حركت ميان افراط و تفريط است، به گونه اي كه هيچ زياده و نقصي بر آن وارد نباشد. رعايت و اجراي عدالت در تمام شئون مديريت جامعه اسلامي از وظايف سنگين حاكمان حكومت اسلامي در عصر غيبت است: و علي الاُمراء بالعدل.
ب. شفقت: دلسوزي و مداراي افراطي و نيز سختگيري و شدت افراطي، آفات اداره جامعه اند. بر حاكمان منتظر است كه با برگزيدن رفتاري مشفقانه كه دلسوزي و آسانگيري همراه صلابت و قاطعيت و قدرت است، جامعه را به سوي ظهور دولت مهدوي(عج) رهنمون شوند: والشفقة.»[1]
ويژگی ها و آثار عدل
1)صلاح مردم
امام على(ع): صلاح مردم در اجراى عدالت است، صلاح الرّعيّة العدل.
2) خدا را امرى جز عدل و احسان نيست
اسماعيل بن مسلم می گويد: مردى نزد امام جعفر صادق «ع» آمد، و من آنجا بودم. آن مرد (به عنوان سؤال، اين دو آيه را خواند)، گفت اى پسر رسول خدا! «إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ، وَ إِيتاءِ ذِي الْقُرْبى، وَ يَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ وَ الْبَغْيِ، يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ، خدا به عدل و احسان و بخشيدن مال به خويشاوندان فرمان مىدهد، و از فحشاء و منكر و ستمگرى نهى مىكند، شما را پند مىدهد تا مگر پند گيريد» و نيز فرموده است: «وَ قَضى رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ، پروردگارت مقرّر داشت كه جز او را نپرستيد» (اينها يعنى چه؟)، امام صادق «ع» فرمود: آرى، خدا را در بندگانش امر و فرمانى جز عدل و احسان نيست. پس دعوت الهى از سوى خدا عام است و پذيرش هدايت (از سوى مردم) خاص (كه گروهى مىپذيرند و گروهى نمىپذيرند».
3) ميزان خداى متعال
امام على (ع): «عدل ميزان خدا است، كه آن را براى آفريدگان وضع كرده، و براى برپاداشتن حق مقرّر داشته است، پس در ميزان خدا با وى مخالفت مكن، و در قلمرو سلطنت خدا با او به معارضه مپرداز. إنّ العدل ميزان اللَّه، الّذي وضعه للخلق، و نصبه لإقامة الحقّ، فلا تخالفه في ميزانه، و لا تعارضه في سلطانه.»[2]
4) آرايش ايمان
امیرالمومنین امام على (ع): «العدل زينة الايمان، عدالت آرايش ايمان است.»[3]
5) زنده شدن احكام
امام على (ع): «العدل حياة الاحكام، عدل مايه زنده ماندن احكام است.»[4]
6) پشتوانه زندگى توده ها
امام على (ع): خداوند سبحان عدل را سامان زندگى مردمان قرار داده است، جعل اللَّه سبحانه، العدل قواما للانام.[5] «العدل قوام الرّعيّة.»[6]
7) نيكوترين سياست ها
امام على (ع): نيكوترين سياست ها اجراى عدالت است، خير السّياسات العدل.[7]
امام على (ع): هيچ رياستى، مانند عدالت در سياست نيست، لا رئاسة، كالعدل في السّياسة.[8]
8) سامان‌بخش به زندگى همه
از آن امام «ع» پرسيدند: از عدل (دادگرى) وجود (بخشندگى) كدام بهتر است؟ فرمود: عدالت هر چيز را در جاى خود مىنهد، و وجود هر چيز را به مصرف خود مىرساند. عدالت تدبيركنندهاى است به سود همگان، و جود امرى است خاص. پس عدل شريفتر و با فضيلتر است.[9]
امام على «ع»: براى تدبير امور مردم، اجراى عدالت كافى است. كفى بالعدل سائسا.[10]
9) آرامبخش و هماهنگساز دل ها
حضرت فاطمه (س) در خطبه مشهور خويش: «عدل را خداوند مايه آرامش دلها ساخت، و العدل تسكينا للقلوب »[11] در كتاب «احتجاج» (1/ 134)، به جاى«تسكينا للقلوب»، «تنسيقا للقلوب»آمده است. و معناى اين دو كلمه به يك ديگر نزديك است، چه عدالت هم مايه تسكين (آرامش دادن به) قلوب است و هم سبب تنسيق (هماهنگ ساختن و در يك خط قرار دادن) دلها. و قلبها جز با عدل نظم و نسق و پيوستگى پيدا نمىكند.
10) تاثیر روانى در توده ها
امام على «ع»: مردم، تودههايىاند كه اجراى عدالت آنان را به فرمانبردارى وامىدارد. الرّعيّة سواد يستعبدهم العدل.[12]
11) برانگيختن مردمان به فعّاليّت
امام على (ع): بىميلى به كار در حكومت ظالم، به اندازه ميل به كار است در حكومت عادل. إنّ الزّهد في ولاية الظّالم، بقدر الرّغبة في ولاية العادل.[13]
12) آبادانی
امام على (ع): شهرها با هيچ چيز بهتر از آن آباد نمىشود كه با عدالت. ما عمرت البلدان بمثل العدل.[14]
13) برکت در برکت
امیرالمومنین امام على (ع): پيشواى عادل بهتر از باران پر بارش است. إمام عادل، خير من مطر وابل.[15] امام على (ع): زمان فرمانرواى عادل، بهترين زمان ها است. زمان العادل خير الأزمنة.[16]
ادامه دارد ...
پی نوشت ها:
1. امام مهدي علیه السلامعج) موجود موعودص 214
2. غرر الحكم»/ 103
3.«بحار» 78/ 80
4. «غرر الحكم»/ 30
5. « غرر الحكم»/ 165
6. «غرر الحكم»/ 19 علیه السلام و 50)
7. «غررالحكم»/ 171
8. « غرر الحكم»/ 354
9-« نهج البلاغه»/ 1290؛« عبده» 3/ 258
10 -« غرر الحكم»/ 242
11-« علل الشّرائع»/ 248
12. « غرر الحكم»/ 103
13. « غرر الحكم»/ 103
14. « غرر الحكم»/ 309
15. « غرر الحكم»/ 35
16. « غرر الحكم»/ 189
نظر شما