راه اندازی پایش هوشمند آتش سوزی در پارک ملی گلستان/ ضرورت اقدامت احیایی برای جلوگیری از مرگ پرندگان در میانکاله

به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از گرگان، هفته محیط زیست فرصت مغتنمی است که با خود بیاندیشیم حفاظت از محیط زیست، درختان و طبیعت وظیفه انسانی ما است و همه ما نسبت به محیط زیست مسئول هستیم.

شاید اکثر ما تا مخاطره ای محیط زیستی رخ ندهد اهمیت محیط زیست و منابع طبیعی را به خوبی درک نمی کنیم ولی باید این را بدانیم که سلسله ای از مجموعه رفتارهای ما تضمین کننده محیط زیست سالم و پایدار است و امروزه آن چیزی که بر سر زمین می آید به واسطه رفتارهای غلط و بی توجهی انسان ها به محیط زیست در یک بازده تاریخی است.

آن چیزی که امروز اهمیت دوچندانی دارد حفظ محیط زیست است، مسئولان نباید تصور کنند که محیط زیست مانع توسعه و اجرای برنامه های آنها است و اگر فرهنگ محیط زیستی در جامعه اشاعه پیدا کند قطعا این تصور غلط هم از ذهن مسئولان ما  نیز پاک می شود.

با توجه به اهمیت محیط زیست و نقش رسانه در حفاظت از محیط زیست با حضور «محمدرضا کنعانی»، مدیرکل محیط زیست استان گلستان در دفتر نمایندگی خبرگزاری شبستان با وی در خصوص بخشی از دغدغه های محیط زیستی گفتگو کردیم که از منظر می گذرانیم.

*با توجه به خشکسالی که در پیشرو داریم چه اقداماتی برای پیشگیری از حریق در مناطق حفاظت شده انجام شده است؟

10 تا 11 درصد استان گلستان مناطق تحت مدیریت ما هستند که شامل پارک ملی گلستان، جهان نما، هیرکانیان، لو و غیره است، امسال با توجه به شرایط خشکسالی پیش بینی حریق هایی احتمالی را در استان داریم و لذا تدابیری در این راستا اندیشیده شده است.

در دو سال گذشته 24 میلیارد ریال برای توسعه اطفاء حریق پارک ملی گلستان هزینه شده و شرایط ما برای جلوگیری از حریق در پارک ملی گلستان متوسط رو به بالا است و حداقل استانداردها را داریم.

در سال گذشته از ظرفیت بسیج به منظور پایش حریق استفاده کردیم و در این راستا یک هزار و 722 نفر روز بسیجی به عنوان دیده بان آتش به کارگیری شد و در جاهایی که چهل سال اخیر فراوانی وقوع حریق را شاهد بودیم این نیروها مستقر شدند و نسبت به پایش حریق اقدام کردند.

در طول مدت 9 ماهی که نیروهای بسیجی را به عنوان دیده بان آتش به کارگیری کردیم فراوانی وقوع حریق ما بیشتر از میانگین 40 ساله بود، در میانگین 40 ساله، هر سال شاهد وقوع 6  مورد حریق به صورت میانگین بودیم  ولی در طول این مدت هشت مورد حریق اتفاق افتاد.

در میانگین چهل ساله 213 هکتار عرصه های حفاظ شده هر ساله طعمه حریق شده و این در حالی بود که در مدت 9 ماهی که از نیروهای بسیجی استفاده کردیم تنها نیم هکتار عرصه محیط زیستی در آتش سوزی ها خسارت دید.

حضور نیروهای بسیج در پایش و جلوگیری از گسترش آتش سوزی ها بسیار موثر بود و امسال نیز از ظرفیت نیروهای بسیجی به این منظور استفاده می کنیم، در سال گذشته وقوع 14 مورد حریق گزارش شد که در دیماه سال گذشته شاهد آتش سوزی های دره شمالی پارک ملی گلستان بودیم که آمار عرصه هایی که طمعه حریق شده بود را به 80 هکتار افزایش داد ولی با این وجود میزان خسارت حریق اتفاق افتاده در سال گذشته از میانگین 40 سال گذشته کمتر بود.

آموزش جوامع محلی و ساماندهی آنها در این امر موثر بود و امسال از ظرفیت سمن ها به این منظور استفاده خواهیم کرد و درصدد هستیم که تصدی گری خود را کمتر کنیم.

در برخی از منطقه های حفاظت شده مثل هیرکانیا، دوقوزآب و جهان نما شبکه اطفاء حریق ما استاندارد نیست و مکاتباتی نیز انجام شده و از سازمان مدیریت و برنامه بودجه استان تلاش خواهیم کرد اعتباراتی را جذب کنیم وگرنه با چالش هایی رو به رو خواهیم بود.

امیدواریم امسال نیز با تصمیم و اتخاذ تصمیمات پیشگیری داشته باشیم و بتوانیم با ظرفیت بسیج و گروه های امدادی در کوتاه ترین فرصت ممکن حریق احتمالی را کنترل کنیم.

*از نظر تجهیزات اطفاء حریق در استان چه وضعیتی داریم؟

در حوزه محیط زیست در پارک ملی گلستان در این زمینه مشکلی وجود ندارد ولی در دیگر مناطق تحت حفاظت محیط زیست با چالش رو به رو هستیم.

*در حوزه هوشمندسازی پایش آتش سوزی ها در استان چه اتفاقاتی رقم خورده است؟

کار هوشمندسازی پایش حریق در پارک ملی گلستان با همکاری وزارت فناوری و ارتباطات پیگیری می شود و تاکنون در این راستا دو مانور انجام شده است.

در اجرای این طرح 123 سنسور و سه دوربین نصب شده است و در اجرای هر مانور نواقص را برطرف کردیم.

هوشمندسازی پایش حریق در پارک ملی گلستان بنا بود در هفته محیط زیست به بهره برداری برسد ولی مقام عالی سازمان تاکید داشتند که اگر این سامانه 90 درصد بهره برداری داشت افتتاح شود و هنوز به این نقطه نرسیدیم.

این کار نرم افزاری است و برای نخستین بار در کشور اتفاق افتاده است و محیط زیست و وزارت فناوری ارتباطات به دنبال افتتاح یک طرح نمادین نیستند.

*نحوه فعالیت سیستم هوشمند پایش حریق چگونه است؟

بالغ بر 120سنسور در سطح جنگل نصب شده که در صورت افزایش گاز دی اکسید کربن، افزایش دما، کاهش رطوبت به ما آلار می دهد و همچنین دوربین هایی نیز برای تشخیص حریق نصب شده است و در کنار آن از ظرفیت پهپادی استفاده می شود که در صورتی که سنسوری در ارتفاع اعلام حریق کرد این پهپادها شرایط را بررسی کنند.

بخشی از این سنسورها وارداتی هستند و بخش سخت افزاری آن به پایان رسیده و عدد دقیق اعتبارات آن را نمی دانم و تصور می کنم بیش از 40 میلیارد تومان برای اجرای این پروژه تاکنون هزینه شده باشد.

*در دو سال گذشته شاهد مرگ پرندگان در منطقه حفاظ شده میانکاله و خلیج گرگان بودیم که دل بسیاری از طرفداران محیط زیست را به درد آورد، چه تدابیری  برای جلوگیری از این فاجعه زیست محیطی اندیشیده شده است؟

مرجع رسمی حیات وحش و علت مرگ این پرندگان دامپزشکی است و دامپزشکی عنوان کرده که علت مرگ پرندگان مسمومیت با سم بوتولیسم بوده است و این سم بر اثر شرایطی که در خلیج گرگان به وجود آمده مثل کاهش تراز آب دریای خزر، افزایش درجه حرارت منجر شده که مواد آلی و گیاهانی که در آن منطقه هستند سمی را به وجود بیاورند که منجر به مسمومیت پرندگان شود.

باید اقدامات احیایی که در ستاد ملی تالاب های کشور اجرا شود و پس از اکوسیستم در منطقه خود را احیاء خواهد کرد، در این راستا وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نیرو و وزارت صنعت، معدن و تجارت تکالیفی برعهده آنها نهاده شده و سازمان برنامه و بودجه کشور نیز باید اعتبارات لازم را برای آن اختصاص دهد.

تاکنون در منطقه خلیج گرگان لایروبی اتفاق نیفتاده و سازمان بنادر مکلف به اجرای لایروبی کانال های خزئینی و چپاقلی شده است.

*شورای راهبری ذخیرگاه زیست کره میانکاله و خلیج گرگان تا چه میزان توانسته به کاهش مخاطرات و دغدغه های محیط زیستی در این منطقه کمک کند؟

شورای راهبری ذخیرگاه زیست کره میانکاله و خلیج گرگان برای این تکشیل شده که تصمیمات در خصوص این منطقه حفاظ شده براساس تصمیمات این شورا باشد و از آنجایی که این منطقه حفاظ شده در محدوده دو استان است مدیریت شورایی برای آن در نظر گرفته شده که ریاست آن برعهده سازمان محیط زیست است و در این شورا استانداران دو استان، نمایندگان مجلس شورای اسلامی عضو هستند و تلاش می کند که حواشی مدیریت این منطقه کمتر شود.

تاکنون شورای راهبری ذخیرگاه زیست کره میانکاله و خلیج گرگان تشکیل نشده است و علت آن شیوع اپیدمی کرونا بوده و به زودی نخستین جلسه آن نیز برگزار خواهد شد.

*در خصوص بحث منطقه حفاظ شده جهان نما و زیارت موضوعاتی از قبیل کاهش میزان آبخوان و تصرف اراضی مطرح است در این راستا محیط زیست چه اقداماتی انجام داده است و چه راهبردی برای احیاء این منطقه در نظر گرفته شده است؟

از علت کاهش دبی رودخانه زیارت که تا چه میزان به دلیل اقدامات بالادست و یا خشکسالی اتفاق افتاده مطلع نیستم ولی محیط زیست سال گذشته پاسگاه محیط بانی زیارت را راه اندازی کرد و از ظرفیت چهار محیط‌بان و یک کارشناس استفاده شده است و منطقه حفاظت شده زیارت را به 9 حوزه تقسیم کردیم و همکاران ما در مدت 18 روز در هر ماه این مناطق را پایش می کنند.

همه ساخت و سازها و تغییر کاربری هایی که باشد چه ملی و چه مستنثنیات صورتجلسه می شود و اگر تصرفات از اراضی ملی باشد ماموران ما نسبت به برخورد قانونی با این افراد اقدام می کنند و اگر از اراضی  مستثنیات باشد تخلف را صورت جلسه و به سازمان جهاد کشاورزی ارسال می کنند.

به نظر من اقدامات ما در سال های گذشته منجر به کاهش تصرفات و تخلف در منطقه حفاظ شده زیارت نشده است و این تخلفات افتاق می افتد ولی میزان شناسایی این تخلفات افزایش یافته و این تخلفات پایش و به دستگاه قضایی منتقل می شود.