به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، کتاب راهنمای فرهنگ مادی، به بررسی انتقادی مفاهیم، سنت‌های (نظریه‌های) مطالعاتی، فرآیندها، قلمروهای مطالعاتی و مباحثاتی می‌پردازد که حول مطالعات فرهنگ اشیا شکل گرفته‌اند. این اثر، ضمن بررسی آخرین یافته‌ها و تحلیل‌ها در هر قلمرو، ظرفیت‌ها و قابلیت‌های رشد آتی این سنت مطالعاتی را مورد بحث قرار می‌دهد.
در بخشی از مقدمه این کتاب می‌خوانیم که درحال حاضر، مطالعات فرهنگ مادی حوزه مطالعات تلفیقی پراکنده و کمابیش ناشناخته‌ای را تشکیل می‌دهد که مفهوم مادیت، هم سرآغاز و هم توجیه آن است. این حوزه مطالعه، بر این فکر استوار است که مادیت یکی از جنبه‌های تفکیک‌ناپذیر فرهنگ است و برخی از جنبه‌های هستی اجتماعی را نمی‌توان بدون آن کاملاً درک کرد.
کتاب راهنمای فرهنگ مادی بر این نکته تأکید می‌کند که مطالعه جنبه مادی به اندازه تمرکز بر زبان (که در رشته زبان‌شناسی و مردم‌شناسی زبانی رسمیت یافته) یا روابط اجتماعی (که در جامعه‌شناسی و مردم‌شناسی اجتماعی رسمیت یافته) یا فضا (جغرافی) یا بازنمایی‌ها (مطالعات تاریخی ادبیات و هنر) یا تمرکز بر روابط تولید، مبادله و مصرف (اقتصاد)، در فهم فرهنگ نقشی اساسی ایفا می‌کند. این کتاب، با گردآوری طیف گسترده‌ای از رویکردهای مختلف به فرهنگ مادی، در پی آن است تا آگاهی علمی درباره سرشت مادیت و پیامدهای آن بر دانش فرهنگی، اجتماعی و تاریخی را تقویت کند.
یکی از اهداف اصلی این کتاب، کمک به ایجاد رابطه‌ای جدید میان مردم‌شناسی اجتماعی-فرهنگی و مردم‌شناسی دیرینه‌شناسانه است.
در پشت جلد این کتاب آمده که «پژوهشگران فرهنگ مادی، موادی که اشیاء از آن ساخته می‌شوند، دلایل اقتصادی و اجتماعی تولید، عرضه و نحوه تعامل افراد با آنها از طریق حواس خویش و پیوندهای ناگسستنی آن با حافظه‌های جمعی را مورد بررسی قرار می‌دهند. سنت مطالعات فرهنگ مادی، موضوع تلاقی مفاهیم، روش‌ها و سنت‌های طیفی از رشته‌های علوم‌انسانی و اجتماعی ازجمله مردم‌شناسی، باستان‌شناسی، جغرافیای فرهنگی، تاریخ، مطالعات فرهنگی و نظایر آن است. کتاب حاضر پس از مرور دیدگاه‌های نظری، پیوند اشیاء با هویت و مناسبات قدرت برآمده از آن، فرآیندها و تحولات فرهنگ مادی و سیاست‌های موردتوجه در این حوزه را می‌کاود».
این اثر به پنج بخش، تقسیم شده است. بخش نخست نقشه مطالعات فرهنگ مادی را به‌عنوان حوزه‌ای نظری و مفهومی ترسیم می‌کند. فصل‌هایی که در این بخش آمده‌اند حوزه نظری مطالعه چیزها را ترسیم می‌کنند و تاریخ و توسعه رویکردهای مختلف، پیشینه فلسفی و مفهومی، نویسندگان، مفاهیم و متون اصلی را پوشش می‌دهند. هر فصل، با بحث درباره مثال‌های خاص، چشم‌اندازهای نظری مختلف را با مطالعه مادیت و فرهنگ مادی مرتبط می‌کند.
بخش دوم به بررسی رابطه میان فرم‌های مادی، جسم و حواس می‌پردازد. این بخش نشان می‌دهد که فرهنگ مادی را نمی‌توان جدای از جسم درک کرد.
بخش سوم بر رابطه میان سوژه-ابژه تمرکز می‌کند و بررسی می‌کند که چگونه طیف گسترده‌ای از فرم‌های مادی با انواع مختلف ذهنیت‌ها و روابط اجتماعی ارتباط دارند. این بخش شامل بحث‌های بسیار دقیق درباره حوزه‌های مادی خاص همچون پوشاک و لباس، معماری و هنر و دیدگاه‌های عمومی‌تر درباره مادیت و اهمیت آن در ارتباط با بحث‌های جهانی‌سازی، خاطره و چشم‌انداز است. این بخش سعی می‌کند دیالکتیک ذهنیت و عینیت را در ساخت معنی و اهمیت چیزها به تصویر بکشد.
بخش چهارم درباره فرایند و دگرگونی است و مطالعات فرهنگ مادی را از منظر زندگی‌نامه سه‌سویه چیزها، یعنی چیزهای ساخته، چیزهای مبادله‌شده و چیزهای مصرف‌شده، بررسی می‌کند و در ادامه، عوامل مختلفی را از دیدگاه دیرینه‌شناسان بررسی می‌نماید؛ از نحوه دگرگونی چیزها و معانی آنها در شرایط نمایشی گرفته تا مسائل زمان و فرایندهای زوال و دگرگونی فیزیکی در طول دوره‌ای بسیار طولانی.
بخش پنجم و آخر کتاب نیز، سیاست‌های معاصر و جنبه‌های شاعرانه نمایش، بازنمایی و حفظ فرم‌های مادی در زمان حال و نحوه اثرگذاری آن بر مفاهیم سنت و هویت اجتماعی را بررسی می‌کند.
کتاب «راهنمای فرهنگ مادی» در ۱۱۳۳ صفحه و با قیمت ۲۰۰ هزار تومان ازسوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وارد بازار نشر شده است.
نظر شما