خبرگزاری شبستان، گروه قرآن و معارف ب نقل از دفتر تبلیغات اسلامی، فریده پیشوایی، از طلاب رشته تفسیر تطبیقی مؤسسه آموزش عالی حوزوی معصومیه (خواهران) از رساله علمی خود دفاع و موفق به کسب نمره عالی ۲۰ شد.
استاد راهنمای این رساله، حجت الاسلام والمسلمین سیدمحمود طیب‌حسینی، استاد مشاور اول حجت الاسلام والمسلمین محمد عرب‌صالحی و استاد مشاور دوم خانم فاطمه قنبری بودند.
در این جلسه، خانم فریده پیشوایی در خصوص موضوع این رساله اظهار داشت: موضوع این رساله «نقد آراء امین خولی نواندیش معاصر مصری در تفسیر ادبی» است؛ خولی در مقاله‌ای به شکل تقریباً خنثی، دیدگاه خود را در تفسیر ادبی بیان کرد و سپس به شکل پراکنده و ناقص، مباحثی قرآنی را در اجرای نظریه اش ارائه داد و شاگردانش به ویژه بنت الشاطی، نظریه وی را پیاده کردند.
وی گفت: مسأله اصلی این رساله، تحلیل و نقد مبانی و روش خولی در نظریه تفسیر ادبی معاصر بوده که در چهار فصل، سامان یافته است.
پیشوایی در ادامه سخنان خود تصریح کرد: این رساله از نوع کیفی و به روش اسنادی مبتنی بر آثار مکتوب خولی اعم از آثار قلمی، شفاهی و تألیفات شاگردانش ازجمله تفسیر بیانی بنت الشاطی، با رویکرد تحلیلی - انتقادی است.
وی افزود: هدف رساله مذکور، این است که آراء تفسیری خولی را از طريق استدلال قياسي و استقرائي، تشخيص، تفاوت و تمايز و مقايسه که به کمک قدرت تعقل و منطق صورت می گیرد، نقد کند؛ به ویژه آنکه تفسیر ادبی مورد نظر خولی، هویت متمایز از تفاسیر ادبی رایج داشته و معادل تفسیر فرهنگی است.
پیشوایی اظهار داشت: یافته های این رساله در فصل نقد مبانی نظریه خولی، نشان می دهد که وی به دلیل اشکالات مکتب تفسیری اهل سنت، ضمن مرجعیت دادن و اصالت بخشی به قرآن در برابـر قواعـد نحـوی و بلاغـی، با تفسیر موضوعی، قصد اثبات توانمندی قرآن در رفع مشکلات امروزی و تطابق فهم ادبی قرآن با نیازهای روز جامعه را داشته که نقطه قوت مبنایی نظریه است؛ از سوی دیگر خولی تحت تأثیر بنیان های فکری نو اعتزالی، قرآن را متني ادبي تلقي کرده و ضمن نفی تمام روشهای تفسیری، توصیه می کند که قرآن تنها با در نظرگرفتن عقل و ضوابط فهم متن ادبی، همانند متون ادبی انسانی، با تكيه بر فرهنگ زمان نزول و ذوق ادبی عربی، بدون درنظرگرفتن هیچ ملاحظه دینی، بهمثابه هنری ترین متن ادبی تفسير شود.
وی، مهمترین اشکال مبنای خولی در ارتباط با مخاطب را نسبی دانستن فهمها از قرآن دانست و اظهار داشت: همچنین اشکال خولی در سیطره دادن به عقل و استغناء از روایات تفسیری، تکیه به عقلِ مستقل از وحی است، ضمن اینکه فهم بخشی از معارف قرآن، از عهده عقل بشر خارج است.
خانم پیشوایی در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: یافته های این رساله در فصل نقد روش تفسیر ادبی در نظریه خولی نشان می دهد نقد علمیِ دیدگاه های مفسران، نوآوری در معانی واژگان، مرجعیت قرآن در تفسیر واژگان و اِعمال قواعد نحوی و بلاغی، عدم ورود به جزئیات و بهرهگیری از تحلیل های جامعهشناختی و روانشناختی جهت نزدیک شدن به فهم مخاطبان اولیه نقاط قوت این نظریه اند، ضمن آنکه بسنده کردن بر ظاهر آیات و انصراف از معانی باطنی و تأویل، از چالش های جدی روش خولی در تفسیر ادبی بود.
نظر شما