طرح«پیوند روشمند مسجد و مدرسه» پای نوجوانان و جوانان را به مسجد باز کرد/ آشنایی بیشتر مردم با کانون های مساجد به واسطه «ایران قوی»

خبرگزاری شبستان-مازندران؛ مسجد کاظم بیک شهرستان بابل استان مازندران با تاریخچه چند صد ساله که حضور عالمانی نام آور وسترگ را در خود تجربه نموده و نیز فعالیت های محوری و دیرینه قبل و بعد از انقلابش زبان زد خاص و عام می باشد، در دهه های اخیر با برنامه ریزی های جامع و دقیق، سعی در بهره وری بیشتر از ظرفیت ها و کارکرد های این نهاد انسان ساز نموده که از جمله می توان به طرح نوین «پیوند روشمند مسجد و مدرسه» اشاره کرد که موجب حضور فعالانه و نظام مند صد ها تن از نوجوانان و جوانان در این مسجد شده است.

در عصر هجمه های دشمنان علیه اسلام و جمهوری اسلامی خصوصا سیطره فضای مجازی به سر می بریم. نوجوانان عزیز ما در معرض خطرات و حملات فکری و الگو پذیری های ناسالم  هستند. امر تربیت نسلی دین مدار و دانش پژوه و مسئولیت پذیر از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است چرا که آینده این کشور به دست همین جوانان رقم خواهد خورد. در مقابل این هجمه های فرهنگی باید به یک الگوی مناسب برای تربیت انسان های شایسته و صالح دست یابیم.
 

آنچه که بعد از 25 سال تجربه کار عمیق فرهنگی و تربیتی در مسجد کاظم بیک به آن دست پیدا کرده ایم الگوی پیوند روشمند مسجد و مدرسه است. دانش آموز از صبح تا ظهر هر روز در مدرسه حضور دارد. اگر همان مربی که در مدرسه امر تربیت او را برعهده دارد هر روز بعد ازظهر تا شب هم به صورت مستقیم و غیر مستقیم ناظر بر فعالیت ها و کار های او باشد و به تربیت متربی اهتمام ورزد و از طرف دیگر در همان ساختار واحد با والدین دانش آموز در ارتباط باشیم، توانسته ایم یک پیوند خوبی میان والدین، فضای آموزشی و مسجد ایجاد کنیم. این هماهنگی و انسجام تاثیر شگرفی در تربیت متربیان به جا گذاشته است. این الگو به صورت آزمایشی در مجتمع آموزشی تربیتی اشراق و مسجد کاظم بیک شهرستان بابل اجرا شده است.
 

 در این مسجد برنامه ریزی، مدیریت و اجرای همه ی فعالیت ها از قبیل کارهای مربوط به اقامه نماز جماعت و برگزاری مراسمات و هیات، امور صوتی و تصویری مسجد،کتابخانه و کلاس های درسی، اردوهای جهادی، اردوهای تفریحی و بازی ها و... توسط نوجوانان انجام می شود.

دانش آموزان متوسطه اول دارای روحیات گروه گرایی، گرایش به هویت گروهی، استقلال طلبی، رفاقت عمیق، فعالیت های مختارانه و مسئولانه هستند و این گرایش های فطری بهترین فرصت برای حضور مستمر آن ها در فضای نورانی و اثر گذار مسجد در کنار مربیانشان خواهد بود.

 بر این اساس در مسجدکاظم بیک، بچه ها در کارگروه های مختلف خودشان تصمیم سازی می کنند و کار ها را انجام می دهند. مثلا در کارگروه هیات بچه ها همه جزئیات هیات را تدوین می کنند و این طرح را به مربی ارائه می دهند و اگر نکته ای وجود داشت توسط مربی مطرح می شود و دوباره این طرح در کارگروه اصلاح می شود و دوباره برمی گردد و توسط مربی تایید می شود و پس از نهایی شدن، بچه ها خودشان آن را اجرا می کنند. مخاطب و مجری خودشان هستند البته با این نکته که در تمام طول این مسیر از طراحی تا اجرا، مربی ناظر است و کمک می کند تا کار بهتر انجام شود.

متربی در حین کار های گروهی به چالش هایی برخورد می کند که مربی با نظارت و اشراف خود به آن ها پی می برد و در گفت و گو های خصوصی با متربی درصدد حل مشکلات و چالش های به وجود آمده برای متربی بر می آید.

 کار گروه های مختلف و شورا های مختلف راهبردی و نظارتی که همه ی آن ها به دست خود بچه ها می چرخند یک تشکیلات وسیعی را در مسجد برپا کرده که فرصت طلایی را برای تجربه وسیع کار تشکیلاتی، مسئولیت پذیری، مدیریت، تعامل با دوستان هم سن خود و بزرگتر های مسجد، یادگیری مهارت های مختلف زندگی از جمله کار جمعی، مهارت حل مسئله، اعتماد به نفس، مدیریت زمان و برنامه ریزی، طراحی و تصمیم سازی و ... و همین طور تربیت نفوس آن ها و یادگیری آشنایی با آداب و رفتار دین مدارانه در کنار مربیان توانمند را ایجاد کرده است. تا جایی که کسب این مهارت ها آن ها را برای پذیرش مسئولیت های مهم در زندگی خودشان و مخصوصا در عرصه های مدیریتی و اجرایی در انقلاب اسلامی آماده خواهد نمود. به این ترتیب فرایند تربیت در صحنه محقق می شود.

آنچه در ادامه می خوانید حاصل گفتگوی تفصیلی با «حسن عروجي اصفهاني» مدیرمسئول  کانون اسوه مسجد کاظم بیک شهرستان بابل است:

برای اجرای طرح فهما(ایران قوی) چه اقداماتی داشتید.

کانون اسوه در راستای اجرای طرح فهما بازه وسیعی از فعالیت ها را که توسط کارگروه های مسجد و به دست نوجوانان مسجدی امجام می شد را برای تحقق طرح ملی ایران قوی جهت دهی کرد. بدین صورت که کارگروه ها به صورت هدفمند به اقداماتی چون: فیلم سازی، آموزش کتابدار، تربیت قاریان قران، طرح های کتابخوانی، پیشبرد نشریه دیواری، اداره ی کتابخانه مسجد و... پرداختند.

فعالیت ها در چه بخش‌هایی بوده است.
این فعالیت ها در بخش های رسانه ایی و فرهنگی، قرآنی و مذهبی، علمی و تحقیقی، کتاب و کتابخوانی و در بخش آموزشی بوده است.

این طرح چه مزایایی برای کانون فرهنگی و هنری مساجد داشته است.
این طرح با ایجاد فضای رقابتی موجب فعالیت بیشتر کانون ها شده است و همچنین با داشتن درگاهی بروز و اطلاعات دسته بندی شده موجب شناخت بیشتر کانون ها در سطح مردم شد. که این به نوبه خود جهت جذب جوانان و نوجوانان بیشتر به کانون ها بی تاثیر نبوده است.

تاثیر امام جماعت مسجد در اجرای فعالبت های فرهنگی را بفرمایید.
امام جماعت مسجد کاظم بیک، حجت الاسلام و المسلمین مویدی حفظه الله، نقش ویژه سیاست گزاری کلان تمامی فعالیت های مسجد را برعهده دارند. در واقع ایشان راهبر مجموعه هستند و با دقت نظر و بررسی دقیق تمام فعالیت های مسجد در عمیق سازی تمامی فعالیت ها با محور تربیت نسل جوان اهتمام دارند.

چه برنامه هایی در دست اجرا دارید.
برنامه های قرانی من جمله حلقات قرآنی روزانه برای تربیت و آموزش قاریان قرآن ، فعالیت کارگروه های کتابخانه و کتابخوانی برای ایجاد فضای مناسب برای مطالعه و تحصیل و همچنین آشنایی بچه ها با کتاب و کتابخوانی و ترویج فرهنگ کتابخوانی با طرح هایی چون مخزن کتاب و... ، کلاس های درسی برای تقویت درسی بچه ها توسط کارگروه درسی ، فعالیت های علمی و تحقیقی کارگروه پژوهش در جهت رشد علمی بچه های مسجد و سپس ارائه ها و سخنرانی های متربیان در موضاعات دینی و علمی در موقعیت های مختلف جهت افزایش اعتماد به نفس در متربیان ، فعالیت های سرگرم کننده که توسط کارگروه بازی برای پر کردن اوقات فراغت بچه ها تنظیم می شود ، هیئت هفتگی بچه های مسجد و اجرای اردوهای جهادی توسط کاگروه جهادی مسجد در جهت تقویت روحیه جهادی بین بچه های مسجد از جمله برنامه های مسجد است.

در دوران کرونا چه اقداماتی داشتید.
در دوران کرونا مربیان مسجد با آگاهی و تجربه خود شروع به برنامه ریزی کارها متناسب با شرایط جدید و کرونایی کردند. در این شرایط بچه های مسجدی با تاسیس کاگروه فضای مجازی شروع به نظام بخشی و کنترل فعالیت های مجازی مسجد و بچه های مسجدی کردند و به صورت کاملا کنترل شده از بحران کرونا برای قوت بخشی به فعالیت های مجازی مسجد استفاده کردند. کارگروه جهادی با تهیه مقدمات کارگاه تولید ماسک شروع به ساخت ماسک های دست ساز و بهداشتی کرده و توانست به نیاز بچه های مسجد و نمازگزاران برای رعایت بهداشت پاسخ دهد ، همچنین در قالب اردوهای جهادی در دفعات متعدد به ضد عفونی کردن مسجد و محله پرداختند . کارگروه درسی نیز با تشخیص این موضوع که آموزش مجازی موجب ضعف درسی اکثر دانش آموزان شده با اجرای کلاس های درسی و استفاده از معلمان مجرب به قوت بخشی درسی بچه های مسجد پرداخت. سایر فعالیت ها که به آن اشاره کردیم نیز به شکل جدید و با افزودن بخش مجازی با همان قوت گذشته خود را با شرایط جدید تطبیق داده و به فعالیت ادامه دادند و با کسب تجربیات جدید از بحران کرونا ورزیده تر از قبل به پیشبرد کارها پرداختند.

برای کسب رتبه برتر چه اقداماتی انجام دادید.
مسجد کاظم بیک رسالت خود را تربیت نسلی دین مدار و دانش پژوه و مسئولیت پذیر و کادرسازی برای انقلاب اسلامی تشخیص داده است و به توفیق الهی 25 سال در این مسیر ثابت قدم است. بنابراین همواره تلاش مسجد بر این بوده است تا بهترین برنامه ها را برای تربیت نخبگانی سرلوحه کار خود قرار دهد و از برنامه های تربیتی مجموعه های موفق کل کشور الگو گرفته و با بومی سازی آن ها را به اجرا در بیاورد.

مهمترین راهکار پیشنهادی برای تقویت رویداد ملی فهما از نظر کار و تجربه خودتان را بفرمایید.
تقویت فضای رقابت سالم میان مساجد هر شهر و حتی استان و کشور و رتبه بندی های مقطعی مثل ماهانه و فصلی و همین طور بازدید کانون های مختلف از یکدیگر و قرار دادن تجربیات و برنامه ها به یکدیگر می تواند تاثیر شگرفی در پر رونق شدن این رویداد ملی داشته باشد.

حرف آخر...
پس از ربع قرن تجربه و بررسی و آزمون و خطا برای اجرای الگو ها موفق تربیتی به الگوی «پیوند روشمند مسجد و مدرسه» دست یافته ایم که به لطف الهی تاثیرات و نتایجی خوبی را به همراه داشته است. بر این اساس به تمامی مجموعه هایی که امکان اجرای این الگو برایشان فراهم است توصیه می کنیم که این الگو را در مجموعه خودشان به اجرا دربیاورند و ما نیز با آغوش باز تجربیاتمان را در اختیار قرار می دهیم.