مهندسی معاش و معماری معاد

به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از روابط عمومی ستاد اقامه نماز کشور، «سید احمد زرهانی» قائم مقام ستاد اقامه نماز کشور طی یاداشتی تحت عنوان  »مهندسی معاش و معماری معاد« خطاب به دولت جدید و رییس جمهور منتخب حجت الاسلام و المسلمین سید ابراهیم رییسی نوشت: بر تارک سیاست فرهنگی دولت اسلامی با خط نور نوشته ­اند:  اقامه دین و اقامه عدل و اقامه نماز در صدر برنامه­ های حکم ران مسلمان جای دارد.

متن کامل یادداشت به شرح ذیل است:

» الَّذِینَ إِنْ مَکنَّاهُمْ فِی الأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاهَ»

مهندسی معاش و معماری معاد 

از یک زاویه هر فردی متولی امور معاش و معاد خود است و باید برای آبادانی دنیا و آخرت خود همت گمارد. از زاویه دیگر دولت­ ها در دنیای معاصر نقش مؤثری در تمشیت امور معاش و تأمین رفاه و رشد اجتماعی و فرهنگی مردم دارند و براساس قول و قرارهایی که در هنگام انتخابات می گذارند تعهداتی را متقبل می ­شوند. یکی از   ویژگی­های دولت اسلامی بلکه وجه تمایز آن با دولت­ های سکولار توجه توأمان به معاش و معاد مردم است. یعنی از یک سو برای حل مشکلات معیشتی و رفع کاستی­ها و تأمین رفاه عمومی تلاش می­کند و از سوی دیگر ابزار و امکانات هدایت و رشد معنوی و تکامل اخلاقی و بالندگی فرهنگی و علمی جامعه را فراهم می­آورد.

دولت آیت الله رییسی در هر دو زمینه رسالت سنگینی بر عهده دارد. هم باید تحت فشار تحریم و محدودیت­ های ناشی از کرونا گشایشی در زندگی طبقات فرودست و کم درآمد ایجاد کند و در راه تحقق عدالت اجتماعی و آسایش مردم قدم بر دارد و هم باید به اقتضای تعالیم قرآن و اهل بیت (ع) راه رشد معنوی و اخلاقی و فرهنگی و دینی جامعه را هموار سازد. شرط موفقیت دولت جدید در انجام این مأموریت­ های خطیر مساعدت و مشارکت مردم است. یک دولت مردمی و تحول آفرین وقتی می­تواند به اهداف بلند خود دست پیدا کند که از اقبال مردم برخوردار باشد و با استظهار به حمایت ولی امر مسلمین و امت اسلامی راه ­های صعب العبور را با اعتماد و اتکال به خدا در نوردد و اسباب رشد مادی و معنوی جامعه را مهیا کند. نقش مردم در این آزمون تاریخی بسیار سرنوشت ساز و سنگین است. اگر مردم اراده کنند که از این گردنه بگذرند درهای رحمت الهی باز می­شود به هر حال قرآن این قاعده را به زیبایی بیان کرده است که « إِنَّ اللَّهَ لَا یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ » مردم بزرگوار و  حق­ شناس ایران نشان داده­ اند که اهل همدلی و کمک هستند و قدم صدق را با قدم صدق جواب می­دهند و دولت اسلامی را تنها نمی­گذارند.

در مهندسی معاش مهمترین راه کار روی آوردن به اقتصاد مقاومتی و خنثی کردن تحریم­ های شیطان بزرگ و افزایش تولید و صیانت از ارزش پول ملّی و مهار تورم و عادلانه کردن توزیع ثروت و ایجاد فضای کسب و کار برای جوانان و کاستن از فاصله طبقاتی و نفوذ معقول در بازارهای جهانی و تقویت تجارت الکترونیک و نظارت بر کیفیت کالاهای داخلی و اجتناب از واردات بی رویه و جلوگیری از قاچاق اجناس خارجی و رفع موانع تولید و اصلاح روند خصوصی­ سازی و مبارزه با فساد و رانت خواری و اصلاح سیاست ­های اقتصادی و مالی و پولی در جهت فقر زدایی و گسترش عدالت و افزایش بهره ­وری و حمایت از شرکت­ های دانش بنیان و تولید علم و صیانت از سلامت محیط­ زیست و ارتقاء و کارآیی نظام تعلیم و تربیت و مهارت آموزی است. که همه این تحولات باید در چارچوب یک برنامه راهبردی روشن و به کمک مدیران متدین و متخصص و مردم دار و پاک دست و هوشمند و زمان­ شناس تحقق پیدا کند. مدیران با تجربه و توانمندی که در سختی ­ها و شدائد با رشادت و خطرپذیری در کنار امام و رهبری ایستاده ­اند و با راست قامتی از حق دفاع کرده ­اند و آلوده به مطامع دنیوی نبوده­ اند.  نکته مهمی که در تدوین و تدبیر و مهندسی معاش مردم باید مدنظر دولت جدید باشد، بازنگری در سیاست منطق ه­ای و اعمال دیپلماسی وحدت براساس رهنمودهای مقام معظم رهبری در بین کشورهای اسلامی است. آمریکا و متحدانش با کاربرد سیاست  که نه­ی «تفرقه بیفکن و حکومت کن» کشورهای اسلامی را به جان هم می­اندازند.  تا هم اسلحه بفروشند و دلارهای نفتی را مصادره کنند و هم فرصت تنفس برای اسرائیل غاصب فراهم آورند و هم از شکل­ گیری امت واحده و هم ­افزایی مسلمین ممانعت کنند. از این رو لازم است ضمن حمایت قاطع از جبهه مقاومت و آرمان فلسطین، چاره­ای برای تعامل عزتمندانه ملل و دول اسلامی اندیشیده شود و سیاست­ های استعماری خنثی گردد.

امّا در معماری معاد جامعه توجه به نکات ذیل اهمیت دارد :

۱- هر کسی که با جهان بینی توحیدی مأنوس است می­داند که باید شخصاً برای سعادت دنیوی و اخروی خود حرکت کند و در پرتو هدایت الهی برای آبادانی هر دو سرای و تأمین حیات طیبه اهتمام ورزد و در هیچ شرایطی آخرت بیکران خود را فدای دنیای محدود نکند.

۲- دولت اسلامی باید یک سیاست فرهنگی کار آمد و اثرگذار داشته باشد که براساس آن ارزش ­های دینی را از طریق تولید آثار هنری و فضای مجازی و نظام تعلیم و تربیت و رسانه ملّی و عناصر و مجالس دینی بدون ریا و فارغ از هرگونه اکراه ترویج کند. در عصر ما غرب با تهاجم فرهنگی و تولید آثار هنری و نفوذ در فضای مجازی و دامن زدن به شهوات و با بکارگیری اصول و روش ­های روانشناختی بر افکار و بینش­ها و رفتارهای نسل نو اثر می­ گذارد و برای ایجاد شکاف­ های بین نسلی سرمایه­ گذاری می­ کند و این شگرد، حلقه­ای از زنجیره براندازی نرم است. دولت اسلامی در تدوین سیاست فرهنگی باید به مختصات زمان و مکان و شرایط فرهنگی و جاذبه ­ها و دافعه­ های آینده­ سازان عنایت داشته باشد. پراکنده کاری و اقدامات نامتوازن و متناقض در حوزه فرهنگ همواره خسارت آفرین و دردسر ساز است. رهنمودهای امام راحل (رض) و بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در حوزه فرهنگ و اندیشه و آداب اجتماعی و مفاد قانون اساسی بهترین منابع برای تدوین سیاست فرهنگی دولت اسلامی به شمار می­روند و ریشه در قرآن و سنت و آموزه ­های اهل بیت عصمت و طهارت (ع) دارند. سیاست فرهنگی باید روشن، کوتاه بدون ابهام و دقیق و قابل فهم برای خواص و عوام و معقول باشد و در تراز انقلاب اسلامی و تمدن نوین اسلامی و متناسب با گام دوّم طراحی و تدوین گردد.

۳- بر تارک سیاست فرهنگی دولت اسلامی با خط نور نوشته ­اند : « اقامه دین و اقامه عدل و اقامه نماز در صدر برنامه­ های حکم ران مسلمان جای دارد » برای حمایت از اقامه نماز که از مهمترین ویژگی­های حکمرانی اسلامی است باید از مساجد به منزله نهادهای مروج دین و تولید فکر و فرهنگ و مراکز یکتاپرستی و کانون­ های امر به معروف و نهی از منکر و قرارگاه مدیریت جهادی حمایت شود و آبادانی و عمران خانه­ی خدا پشتوانه ­ آبادانی و عمران شهر و محله و خیابان و خانه مردم قلمداد گردد. عمران و آبادی مسجد فقط به ساختمان و تجهیزات نیست بلکه افزون بر آن حضور مردم به ویژه کودکان و نوجوانان و جوانان در مساجد و اقامه نماز جماعت و رسیدگی به امور فرهنگی و اجتماعی نشانه بالندگی مساجد است. اگر مدرسه و مسجد در جامعه ه­ای تضعیف شوند و از همدیگر دور گردند و پیوندی با خانه­ های مردم نداشته باشند، آثار رکود فرهنگی و اخلاقی نمایان می­شود. حیات معنوی امت اسلامی مرتبط با مساجد و مدارس پررونق و فضیلت پرور و متعامل با بیوت صالحه و خانه­ های مردم است. استعمارنو می­خواهد مساجد خلوت و مدارس مروج ارزش­های غربی و خانه­ ها متصل به آنتن ماهواره­ ها و به دور از مساجد و گرفتار مسائل روزمره باشند و سه نهاد خانه و مدرسه و مسجد در روند تمدن­ سازی نقش تاریخی خود را ایفاء نکنند و نوعی هرج و مرج فرهنگی بر جامعه حاکم شود. امّا دولت اسلامی هوشمند و برنامه­ ریز است و برای احیای نقش مدارس بر ترویج ارزش­ ها و فضیلت ­ها و نقش مساجد در نشر جهان بینی توحیدی و عمل به تکالیف الهی و نقش خانه ­ها در پرورش فرزندان صالح چاره­ اندیشی می­ کند و با ایجاد ساز و کارهای مناسب این سه نهاد را در مسیر تعامل و تکامل سوق می­دهد. حمایت از خانه و خانواده و مسجد و مدرسه با مشارکت مردم تسهیل می­ شود. تجارب تمدنی ما در هزاره ­ی گذشته نشان می­دهد که مردم حافظان فرهنگ و تمدن اسلامی­ اند و همگام با عالمان و متفکران در صیانت از سبک زندگی ایرانی و اسلامی حرکت می­ کنند و باید مورد اعتماد قرار گیرند و ابتکار عمل را به دست گیرند. نقش صدا و سیما و نهادهای فرهنگی در ایجاد و گسترش این تعامل بسیار مهم است و بازده مطلوب دارد.

۴- اگر از یک دیدگاه معارف اسلامی را در سه حوزه اصول دین و احکام و اخلاق قابل مطالعه بدانیم، لازم است در پیکره سیاست فرهنگی نظام، راه ­های آموزش و نهادینه کردن آنها تعیین و تبیین شود. یعنی در نظام تعلیم و تربیت از پیش دبستانی به زبان ساده و به کمک هنر تا دبستان و دبیرستان و دانشگاه با روش علمی و استدلالی معارف دین ترویج شود. کاربرد اصول روانشناسی کودک و نوجوان و روش­های درست یاد دهی و یادگیری و تشویق و انگیزه آفرینی نقش به سزایی در تحقق این آموزش­ها دارد. به برکت انقلاب اسلامی تعدادی از نهادهای فرهنگی و آموزشی در مسیر ترویج تعالیم عالیه اسلام برنامه و کارنامه قابل قبولی دارند. حمایت از این دستگاه ­ها اسباب مقاومت فرهنگی جامعه را فراهم می­ آورد و در احیای تفکر دینی اثر سازنده دارد. آموزش­ها اگر نظری و عملی و متکی بر انگیزش و هدفمند باشد، آثار خوبی به ارمغان می ­آورد. در چهار دهه اخیر با همت عالم متعهد استاد قرائتی حرکت­های ارزشمندی در مسیر ترویج معارف اسلامی ساماندهی شده است. راه ­اندازی ستاد اقامه نماز و ستاد تفسیر قرآن مجید و بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود (عج) در صدر برنامه ­های دینی و ترویجی مذکور قرار دارند. حمایت دولت مردمی و اسلامی از این فعالیت­ ها گام مؤثری در جهت ارتقاء دانش و بینش و رفتار و اخلاق نسل نو قلمداد می­گردد. اگر ساختار و گردش کار معاش مردم درست شود و رفاه فراگیر گردد ولی جامعه با بحران­ های فرهنگی و اخلاقی دست و پنجه نرم کند، سعادت مردم با خدشه و تزلزل مواجه می­گردد. نشانه­ های انحطاط در تمدن غرب ناشی از فقدان معنویت و اخلاق و تزلزل در فضائل انسانی است. اقامه نماز باعث شکوفایی اخلاق و فضائل انسانی در جامعه می­شود اکثر بزهکاران و منحرفان افراد غافل از ذکر خداوند و تارک نماز می­ باشند. یاد خداوند محکم ­ترین پشتوانه برای رهایی از کمند بحران­های روانی و اجتماعی است اگر جامع ه­ای به یاد خدا باشد خداوند هم به یاد آن جامعه است و هوای آنرا دارد خداوند می­فرمایند: (فَاذْکُرُونِی أَذْکُرْکُمْ وَاشْکُرُوا لِی وَلَا تَکْفُرُونِ ) انقلاب اسلامی با ذکر الهی و از مسجد آغاز شد و تداوم آن هم با ذکر الهی و ترویج ارزش­های اسلامی و تزکیه فردی و اجتماعی میسر است. از این رو برازنده است در هر حکمی که متولیان دولت جدید صادر می ­کنند به رسالت مدیران ارشد در اقامه نماز اشاره کنند. همه وزراء و مدیران و استانداران در حقیقت پرچمداران اقامه نماز هستند و باید در مسیر اقامه این فریضه الهی همت گمارند.

۵-  اهتمام برای آشنا کردن آحاد جامعه با معارف قرآن از مهم­ترین خطوط کاری دولت اسلامی و مردمی است. نظام تعلیم و تربیت اسلامی از پیش دبستانی تا دکتری باید انس با قرآن را سر لوحه کار خود قرار دهد به نحوی که هر کسی سر در کتاب خدا داشته باشد و در آیات الهی تدبر کند و با فهم حقایق دین در یکتاپرستی راسخ شود و در پرتو توحید ارتباط خود را با خدا و مردم و طبیعت و خویش و خویشاوندان تنظیم کند. فرزندان ما باید آموزش دین را فرصت قلمداد کنند و نه تهدید. یعنی با رغبت و انگیزه­های کافی به سمت فهم معارف دین قدم بردارند. از این رو دولت اسلامی و مردمی باید در سیاست و راهبرد آموزش دین تجدید نظر کند.

۶- آینده جهان به دست قائم آل محمد حضرت مهدی موعود (عج) سازماندهی می­ شود. بدین جهت ترویج فرهنگ انتظار و معرفی اندیشه مهدویت و مبارزه با انحرافات و بدعت ­ها از ارکان سیاست فرهنگی دولت اسلامی قلمداد می­شود. آماده کردن افکار عمومی در ابعاد ملّی و بین المللی برای استفبال از ظهور مصلح و پرچمدار عدالت مساوی با مبارزه با مفاسد و احیای ارزش­های الهی به شمار می­آید. کشور امام زمان (عج) با کمک معرفت به امام زمان (عج) آباد می­ شود و مهدی­ شناسی و مهدی باوری کلید باب رفیع تمدن نوین اسلامی و سرچشمه حرکت و نشاط و روشنایی است و باید از اولویت ­های تبلیغی و ارشادی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران باشد.

از دولت عزیز و رئیس جمهور گرانقدر حضرت آیت الله رئیسی انتظار دارد برای تحقق راهبرد « ایران قوی » در یک حرکت جهادی آبادانی و رونق معاش و معاد مردم عزیز و شریف را با هم مدیریت کنند. راه پیشرفت و تکامل   باذن الله باز است و خداوند فرموده است: » وَالَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا «

                                                                                                                    دکتر سید احمد زرهانی

                                                                                                                           قائم مقام ستاد اقامه نماز