به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، رسول خدا فرمودند «یَومُ غَدیرِ خُمٍّ أفضَلُ أعیادِ اُمَّتی» روز غدیر خم بالاترین اعیاد در میان امت من است. در بین روز‌ها و شب‌های سال، روز‌ها و شب‌های با فضیلتِ بسیاری وجود دارد که در قرآن کریم از آن تعبیر به «ایام الله» شده است. در قرآن کریم بیان شده است که «وَ ذَکِّرْهُمْ بِأَیامِ اللَّهِ» یعنی روز‌های خدا را به مردم یادآوری کن. همه روز‌ها روز‌های خداست، اما به نظر می‌رسد که این آیه از قرآن کریم، مربوط به روز‌های خاصی است که به ایام الله تعبیر شده است. یکی از روز‌هایی که از آن با نام ایام الله یاد شده است و اهمیت فراوانی دارد، روز عید غدیر است. به مناسبت دهه امامت و ولایت خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، گفتگویی با دکتر «محمد الله‌اکبری» عضو هئیت علمی جامعه المصطفی العالمیه انجام داده است که در ادامه می خوانید:
غدیر به چه معناست؟ چرا ۱۸ ذی الحجه به نام غدیرخم نامگذاری شده است؟ چه اتفاقی در این روز رخ داد که اهمیت آن را افزایش داده است؟
غدیر در عربی به معنای گودال و چاله ای که آب در آن جمع می شود و در زبان فارسی به معنی آبگیر، حوض و استخر کوچک است. با توجه به اینکه در مسیر بین مکه و مدینه آبگیرهای زیادی وجود داشت، نام یکی از این آبگیرها غدیرخم بوده است. اما اتفاقی که در این مکان رخ داد بسیار مهم تر است. در حجه الوداع آیه ای بر پیامبر نازل شد. در آیه ۶۷ سوره مائده که بر پیامبر گرامی اسلام نازل شده است، آمده :یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النّاسِ إِنَّ اللّهَ لایَهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرینَ؛ اى پیامبر! آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است، کاملاً (به مردم) برسان; و اگر نکنى، رسالت او را انجام نداده اى; خداوند تو را از (خطرات احتمالىِ) مردم، نگاه مى دارد; و خداوند، جمعیت کافرانِ (لجوج) را هدایت نمى کند.»
خداوند در این آیه به صورت سربسته می فرماید که پیام من را به مردم برسان و اگر این پیام را ابلاغ نکنی، به معنای آن است که رسالت خود را انجام نداده ای. خداوند در این آیه به پیامبر تاکید می کند که با گفتن و بیان پیام خداوند، رسالت خود را انجام دهد. در ادامه آیه خداوند می فرماید: مِنَ النّاسِ إِنَّ اللّهَ لایَهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرینَ؛ اما با توجه به آنکه پیامبر از پیروان خود نگران بوده و دغدغه داشته و خطری احساس می کرده و احساس عدم پذیرش می کرده بنابراین ابلاغ پیام را به تاخیر انداخته است و در موقع نزول آنرا با پیروان در میان نگذاشته است.
خداوند در این آیه، خطاب تندی دارد و از نگرانی پیامبر پرده بر می دارد و می فرماید تو را از دست مردم و خطر مردم حفظ می کنیم. بعد از نزول این آیه، پیامبر در حجه الوداع، بسیاری از سنت های نادرست حج را اصلاح کرده و شیوه های صحیح مناسک حج را تبیین می کنند اما یک مطلبی باقی مانده و پیامبر آن را نگفته است. لحن آیه نشان می دهد که یک مساله مهم است که باید به مردم گفته شود و خداوند تاکید دارد که بگوید از طرفی پیامبر نگرانی هایی دارد و احساس عدم قبول می کند. پیامبر در مسیر بازگشت از مکه به مردم دستور می دهد که بایستند و در میان مردم می ایستد و دست حضرت علی (ع) را بالا برده و می فرمایند: من کنت مولاه فهذا علی مولاه» هر که من سرپرست و صاحب اختیار او هستم،علی نیز سرپرست و صاحب اختیار او خواهد بود.
نبوت و امامت چه رابطه ای باهم دارند؟
خداوند برای هدایت بشر، پیامبرانی فرستاده است و به طور طبیعی برای آنها تعدادی هم وصی فرستاده است که ادامه دهنده راه آنها باشند. اوصیای پیامبر چند وظیفه بر عهده داشتند از آن جمله می توان به پاسداری از دین، پاسخگویی به شبهات، جلوگیری از تفسیر نادرست آیات کتاب مقدس، دفاع از دین و تبلیغ و ترویج دین اسلام اشاره کرد. به پیامبر (ص) وحی می شد اما در امامت و وصایت، تدبیری از جانب خدا بود که این دین تازه آمده در میان مردم جا بیفتد و تا زمانیکه مردم آن را بیاموزند، امامان همه کارهای پیامبر نظیر تبلیغ، ترویج و تفسیر و جلوگیری از کج فهمی از دین را انجام می دادند و تنها فرق امامت و نبوت در بخش وحی بود که به پیامبر (ص) وحی می شد اما امامان از این امکان برخوردار نبودند.
درباره ضرورت به روز رسانی مبحث امامت و نبوت یا همان لزوم ولایتمداری در جامعه اسلامی توضیح می دهید؟
در همه ادیان مساله مهم و جدی وجود دارد و آن مساله فهم درست دین است. این مساله، مساله آسانی نیست مخصوصا بعد از گذشت سال ها و قرن ها و ایجاد فاصله زیاد بین آورنده دین و عصر ما. ریشه ۹۹ درصد دعوای پیروان ادیان و ۱۰۰ درصد دعوای پیروان مذاهب به کج فهمی از دین برمی گردد. بشری که دوسوم آن شر است، آنقدر کج سلیقه و کج فهم است که در راستای اینکه فهم من از دین و مذهب درست بوده و دیگری اشتباه می کند، خون ها ریخته می شود. سرمنشا این دعواها از کج فهمی و دریافت نادرست از متون دینی است.
وظیفه ما در عصر حاضر و در دفاع و حمایت از ولایت چیست؟
وظیفه مهم ما به عنوان مردم شیعه این است که کوشش و تلاش کنیم تا دچار کج فهمی از دین نشویم. ائمه اطهار (ع) و امامان (ع) را که مروج، مفسر و مبلغ دین بودند را در حد توان و بضاعت بشناسیم و مسیر هدایتی که برای ما ترسیم کرده اند را به درستی طی کنیم. وظیفه و پیام اصلی امام و ولی را به مردم منتقل کنیم. امامان (ع) و پیامبر (ص) برای هدایت بشر آمده اند و آمده اند تا انسان را از گمراهی، بدبختی و کج فهمی و کج فکری نجات دهند. پیامبر اسلام (ص) همان اندازه که برای سلمان، ابوذر، مقداد و یاسر و سایر اصحاب و یارانش دل می سوزاند، به همان اندازه هم برای ابوجهل، ابوسفیان و سایرین دل می سوزاند چراکه پیامبر انسانیت بودند. امامان معصوم (ع) امام انسانیت است و آمده است برای نجات انسان بنابراین وظیفه ما این است که آنها را همانگونه که بودند معرفی کنیم نه آنگونه که خودمان دوست داریم. وظیفه ما احترام گذاشتن و دفاع از ولایت است. باید از امام زمان خود پیروی کنیم.
نظر شما