خبرگزاری شبستان _سایر حوزه ها _ فرزانه تهجا: ائمه جمعه در سراسر کشور همواره به عنوان گوش شنوای مردم و کوتاهترین راه برای دسترسی مردم به مسئولان هستند و از طرفی دیگر بسیاری از ائمه جمعه کشور با توجه به اینکه از همان منطقه جغرافیایی انتخاب می شوند به تمام مشکلات منطقه آگاه بوده و به راحتی می توانند مشکلات مردم درآن منطقه جغرافیایی را در کوتاهترین زمان ممکن به گوش مسئولان برسانند و زمینه حل مسائل مردم را فراهم کنند از سوی دیگر ائمه جمعه نیز حقوقی بر گردن مردم دارند در همین رابطه گفتگویی با حجت الاسلام حسین حسین زاده برسمنانی امام جمعه امامزاده عبدالله مازندران، در مورد حقوق متقابل ائمه جمعه و مردم به شرح زیر ارایه می شود.
حقوق متقابل امام جمعه و مردم را توضیح بفرمایید؟
حقوق متقابل امام جمعه و مردم را به سه فصل وظایف امام جمعه، انتظارات امام جمعه از مردم و وظایف متقابل و اثرات و نتایج آن تقسیم کرد ، در صحیفه نور حضرت امام خمینی (ره) مواردی از وظایف امام جمعه یا انتظارات مردم از امام جمعه آمده است که باید به آنها توجه داشت.
در صحیفه نور جلد 17 صفحه 452 آمده است که «باید توجه کنید که همه متوجه شما هستند، لذا زی اهل علم خود را حفظ کنید، درست مانند علمای گذشته ساده زندگی کنید» که امام جمعه باید ساده‌زیست باشد و زی طلبگی خود را به اندازه امام جمعه حفظ کند.
در جلد 16 صفحه 416 صحیفه نور امام خمینی (ره) در بیان دومین وظیفه امامان جمعه عنوان شده است که امام جمعه که نمی‌تواند خلاف شرع عمل کند چون در این صورت از امامت جمعه خارج است؛ در کنار این امر، انتظار می‌رود خلاف قانون هم عمل نکند؛ در برخی مسائل هم هر چند خلاف شرع و قانون نباشد، خلاف عرف عموم مردم هم عمل نکند.
سومین وظیفه امام جمعه را روشنگری است مردم از امامان جمعه می‌خواهند که هادی و روشنگر باشد؛ امام خمینی (ره) در جلد 10، صفحه 1 می‌فرماید «خطیب یک آدم روشن روشنگر باشد، مردم را به وظایف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی خودشان آشنا کند».
امام خمینی در مورد ائمه جمعه چه معنایی را به یادگار گذاشتند؟
پدر معنوی بودن وظیفه چهارم امام جمعه است، این اصطلاح پدر معنوی را امام خمینی (ره) به یادگار گذاشت که امام جمعه باید پدر معنوی مردم باشد، که در جلد 19، صفحه 250 صحیفه نور می‌فرماید «ائمه جمعه، ائمه جماعات، روحانیان محترم، باید به این معنا توجه داشته باشند که این‌ها پدر هستند برای ملت، این‌ها باید با مردم سمت پدری داشته باشند...»
پرهیز از اهانت به مؤمنان، حفظ سر مردم، را از دیگر وظایف امام جمعه است، وقتی مردم مسائل شخصی و خانوادگی زندگی خود را برای امام جمعه بازگو می‌کنند، به حتم امام جمعه نیز باید حافظ اسرار مردم باشد؛ امام خمینی (ره) در صحیفه نور جلد 20، صفحه 300 به این مهم اشاره دارند.
ششمین انتظار مردم از امام جمعه برخورد با عطوفت و مهربانی است امام جمعه باید برای مردم شخصیت قائل باشد، با مهربانی ناصح مردم باشد، ناصح مسئولان باشد؛ از خشونت نیز پرهیز کند که امام خمینی (ره) در جلد 14، صفحه 217 به این امر اشاره کرده است.
از وظایف امامان جمعه در نهج البلاغه توضیح بفرمایید؟
ائمه جمعه باید نسبت به همه تقوای الهی را پیشه کنند، به همه به یک چشم نگاه کنند، مسئولیت پذیر باشند، حق گرا باشند، به حق توصیه کنند، امانت‌داری را رعایت کنند، خدمتگزار مردم باشند، انضباط کاری داشته باشند، منظم و پاسخگو باشند.
از وظایف مردم در حق نماز جمعه چیست؟
خطبه 34 نهج البلاغه ما را در این موضوع راهنمایی می‌کند، امام علی (ع) درباره حکومت مطالبی دارند که مصادیق این را می‌توان درباره وظایف مردم درباره ائمه جمعه نیز برشمرد.
امام علی (ع) می‌فرماید حق من بر شما این است که بر بیعت خویش وفادار باشید؛ یعنی پیمانی که بین ائمه جمعه است که مشکلات حل شود و پاسخ داده شود، مردم هم باید وفادار و پای کار باشند؛ مردم باید در صف نماز جمعه باشند، با مهربانی برخورد کنند، این‌ها مأموم هستند و نماز جمعه بدون مأموم معنا ندارد، مردم هم که مأمومین هستند، وظایفی بویژه در بیعت خویش با ائمه جمعه دارند.
وظیفه دوم مردم که از نهج البلاغه برداشت می شود چیست؟
مردم باید در آشکار و نهان درباره ائمه جمعه خیرخواه باشند؛ یعنی هیچ وقت به دنبال چاپلوسی، نفاق و چند چهره نباشند؛ در محبت، اخلاص و دوستی داشته باشند؛ خیرخواه امام جمعه باشند و امام جمعه را برادر خود فرض کنند؛ راضی به بدگویی از امام جمعه نباشند و درباره این مسأله بی‌تفاوت نباشند.
وی استقبال از دعوت امام جمعه به همایش، راهپیمایی و شرکت در برنامه‌های جمعی را از وظایف دیگر مردم در مقابل امام جمعه است، افرادی که سست ایمان و ناتوان باشند کاهلی می‌کنند ولی آنها که عشق به اهل بیت و امامت دارند و ائمه جمعه را ادامه امامت جمعه پیامبر خدا می‌دانند باید این وظیفه را ادا کنند.
مردم در43 سال انقلاب در مقابل ائمه جمعه چگونه بودند؟
با استناد به خطبه 34 نهج البلاغه از وظایف دیگر مردم این است که هر زمان به ایشان فرمان داده شد، اطاعت کنند، اطاعت پذیر باشند، همان گونه که در مقابل پیامبر اطاعت‌پذیر بودند.
وقتی این رابطه بین امام جمعه و مردم باشد، به حتم مردم هم اطاعت‌پذیری خواهند داشت، همانطور که در 43 سال انقلابی که صورت گرفته است، خیلی از جاها مردم در مقابل ائمه جمعه اینچنین بودند.
تعالی جامعه در گرو چیست؟
تعالی جامعه در گرو رعایت حقوق متقابل است؛ فصل اول وظایف امام جمعه، فصل دوم وظایف مردم بود و مجموع این‌ها در فصل سوم این می‌شود که اگر این حقوق بین امام جمعه و مردم رعایت شود، به حتم باعث نظم، الفت، دوستی و عزت می‌شود؛ به پایداری مردم و استقامت مردم منجر خواهد شد؛ باعث می‌شود که دین کامل باشد و حفظ شود؛ از سویی دشمن نتواند رسوخ کند.
در چه شرایطی سخن امام جمعه در حل مشکلات مردم موثر است؟
وقتی دولتمردان و مسئولان شهری و استانی ببینند که بین امام جمعه و مردم همصدایی و همدلی وجود دارد، حرف ائمه جمعه در حل مشکلات مردم را شنوا خواهند بود و هر چه باشد عملیاتی خواهند کرد، چون حرف امام جمعه حرف مردم است و حرف مردم همان حرف امام جمعه است.
نظر شما