​سایه کرونا بر آیین چندصد ساله گرگانی ها در محرم

به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از گرگان، گرچه شیوع کرونا موجب شده که از شور مراسم های حسینی کاسته شود ولی دستگاه بزرگ مردمی تعزیه داری حسینی در محرم از کار نیفتاده و تلاش می کند با حفظ پروتکل های بهداشتی نسبت به برگزاری مراسم های عزاداری اقدام کنند.

مجالس عزاداری حسینی براساس پروتکل های بهداشتی در سطح استان گلستان برگزار می شود و بچه های هیئتی و مساجد در تلاش هستند که به تمامی پروتکل ها جامه عمل بپوشانند.

براساس مصوبه ستاد کرونا برگزاری هیئت در فضای باز با یک سوم ظرفیت، برگزاری هیئت در فضای بسته با یک چهارم ظرفیت در نظر گرفته شده و در این مصوبه تاکید شده که سقف برگزاری مجالس نباید از دو ساعت بیشتر شود.

همچنین استفاده از طبل و سنج با شرایط شخصی بودن با ضدعفونی کردن هنگام جابه جایی بین افراد بلامانع است و دسته روی به صورت محلی و رعایت فاصله گذاری اجتماعی مورد تاکید قرار گرفته است.

فاصله گذاری اجتماعی در طول مراسم از دیگر نکاتی است که در ستاد کرونا برای ماه محرم به آن تاکید شده است.

استفاده از ماسک به صورت مستمر و توزیع اقلام بهداشتی در ایستگاه صلواتی با عنوان موکب سلامت از دیگر موضوعاتی است که هیئت های مذهبی باید به آن اهتمام داشته باشد.

بر اساس رعایت این دستورالعمل ها برخی از مناسبت های آیینی و مذهبی نیز از سوی ستاد کرونا تنها با شرایط خاصی برای آنها مجوز برگزاری در نظر گرفته شده است.

با توجه به اینکه گلستان در اوج پیک پنجم کرونا قرار دارد «دسته چوبی» و «طوق بندان» آیین های چندصد ساله گرگانی ها در ایام محرم برگزار نمی شود.

شاید این برای نخستین بار در تاریخ باشد که آیین هایی با قدمت چندصد ساله در محرم اینگونه به شکل محدود در شهر دارالمومنین گرگان برگزار نمی شود.

قبل از آغاز اپیدمی کرونا بیش از 16 هیئت مذهبی نسبت به طوق بندان در شهر گرگان اقدام می کردند که به دلیل کرونا بخش کوچکی از این مراسم و به شکل محدود(تنها علم بستن) برگزار می شود.

طوق بندان که از مراسم خاص مردم گرگان در روزهای چهارم تا دهم محرم به شمار می رود پیش از اذان مغرب در محلات تاریخی گرگان برگزار می شد.

همچنین آیین دسته ‎روی محلات در شب طوق بندان در این محلات از منزل و یا محلی که طوق وقف شده تا حسینه، تکیه یا مسجد و نصب آن طی مراسمی ادامه دارد.

حرکت دسته ‎جات عزاداری در محلات روستا و در محلات به سمت امامزادگان و اماکن مقدس و در گرگان به سمت میدان عباسعلی و امامزاده عبدالله (علیه ‎السلام) رواج دارد.

در گذشته در عصر روزی که بنا بود طوق بسته شود مردم پای طوق و یا محل طوق بندان جمع می‎شدند و عزاداری و نوحه خوانی می‎کردند و به صورت دسته سینه ‎زنی در محلات قدیمی به حرکت در می‎آوردند.

این مراسم در محلات «میرکریم» روز چهارم، «نعلبندان»، «پاسرو» و «میخچه گران» روز پنجم،  «سرچشمه»، «سبزه مشهد»، «سرپیر» و «دباغان» در روز ششم محرم، «میدان عباسعلی» و «دربنو» و«دوشنبه ای» و «شاهزاده (شازده) قاسم» در روز هفتم و «ملل» و «آلوچه باغ» در روز هشتم برگزار می‌شود.

طوق‎ها یک علم برنجی حدود پنج متر طول دارد و پارچه‎های سیاه و کبود و پرچم الله اکبر و یا حسین)علیه‎السلام و(به این طوق بسته می‎شود و آنقدر سبک است  که یک نفر آن را بر روی دوش خود به راحتی حمل می کند برخی عزاداران که نذر دارند روسری مشکی و یا پارچه مشکی به این علم‎ها می بندند.

«دسته چوبی» یکی دیگر از مراسم محرم در گرگان به شمار می رود که این مراسم در داوزدهم ماه محرم مصادف با سومین روز شهادت امام حسین (علیه السلام) و یارانش در نظر گرفته می شود.

در این مراسم مردم گرگان از برخی از محلات مثل سبز مشهد و سرپیر و میخچه گران به محلات دیگر عازم می شوند.

در این مراسم عزاداران چوب هایی به صورت عمومی بالاتر از ارتفاع سر نگهداری می کنند واین چوب ها را به بالا و پایین حرکت می دهند و سینه زنی می کنند.

تشکیل دسته های چوبی با روشن کردن چند مشعل رایج بوده و عزاداران در دسته روی از امیرالمومنین(علیه السلام) مدد می جویند.

آیین‌ ها و سنت‌ های عزاداری جزء اعتقادات مردم گلستان است که امسال به واسطه وجود ویروس کرونا و دستورالعمل‌های ستاد ملی کرونا برگزار نمی شود و این مهم به واسطه حفظ سلامت عزاداران حسینی است.