به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، به مناسبت فرا رسیدن روز جهانی مسجد و به منظور بررسی راهکاری رونق و اثرگذاری حضور جوانان در مساجد با حجت الاسلام والمسلمین «مهدی ماندگاری»، عضو هیئت امنای بنیاد هدایت گفتگویی ترتیب داده ایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:
حضور پررنگ و اثرگذار جوانان در مساجد و کمک به احیای کارکردهای مسجد تراز توسط این نسل نیازمند چه راهکارهایی است؟
نگاه اسلام به مسائل به پدیده ها تک بعدی نیست؛ در بحث حضور جوانان در مساجد هر شخصی تحلیل متفاوتی داشته و از دیدگاه خود، مسئله را بررسی می‌کند؛ از جذابیت روحانی مسجد و نمازگزار گرفته تا آراستگی و نشاط و نظافت مسجد و حتی کم‌کاری پدر و مادر و رسانه‌ها و مسائلی از این قبیل در این امر دخیل هستند.
در بررسی علت کمرنگ شدن حضور جوان ترها در برخی مساجد، قائل به تقسیم تقصیر هستیم. هر گاه خواستید پدیده‌ای را که انسان در آن دخیل است تحلیل کنید بهترین راه همین تقسیم تقصیر است؛ به‌غیراز آن دو روش غلط داریم یکی فرافکنی که بر اساس آن همه می‌خواهند خود را تبرئه و گناه را بر گردن دیگری بیندازند و دیگری خودزنی است که می‌خواهند خود را محکوم کنند و تقصیر را بر عهده بگیرند که در این زمینه معمولاً آمار کمتری داریم.
چنان که برخی افراد در عصر مشروطه معتقد بودند که از فرق سر تا نوک پا باید غربی شویم، این ها کسانی بودند که خودباوری نداشتند؛ برخی هم در جمهوری اسلامی با آنها هم عقیده بودند؛ گویا چشم خود را بر همه پیشرفت‌های صنعتی کشور بسته‌اند؛ عده‌ای نیز تقصیرها را بر گردن بیگانگان می‌اندازند این در حالی است که بنا بر روایت قرآن اگر مشکلی داریم چه در خانه، محله و خاصه در برخی از مساجد که از حضور کمرنگ جوانان خبر می‌دهد باید از خود شروع کنیم؛ البته در مساجد بیشتر شهرها و روستاها حضور پرشوری از جوانان و نوجوانان را در مراسم‌ها و مناسبت‌های مختلف مذهبی شاهد هستیم.
با این نگاه و افق دید، چه عواملی حضور جوانان در مساجد را تقویت می کند؟
مرحله اول در تقویت جایگاه مساجد تربیت روحانیت بصیرو توانمند است، ابتدا باید به مسئله سرمایه گذاری برای تربیت امام جماعت توجه داشت که این اتفاق باید در حوزه های علمیه اتفاق بیفتد. مسجد به عنوان بزرگ‌ترین، بی‌نظیرترین، جامع‌ترین، پرفایده‌ترین و پرکارکردترین پایگاه‌ها از نگاه دین ما است؛ باید توجه ویژه به کارکردهای مساجد داشت، چراکه این کارکردها شامل مسائل عبادی، فرهنگی، تربیتی، آموزشی، بهداشتی، امنیتی، ورزشی و نظامی و اقتصادی و خیریه‌ای می‌شوند که اساس زندگی هر فردی است.
بنابراین مرحله اول در تقویت مساجد تربیت روحانیت بااخلاق و بابصیرت و توانمند است، به نحوی که علاوه بر امامت جماعت و اقامه نماز که مهم‌ترین وظیفه او است، با عنوان امام محله مسائل موجود محله را رصد و حل کند و در یک کلمه یار و یاور و دستگیر مردم در مشکلات‌شان باشد که در دوره‌های مختلف تاریخ این امر مشهود بوده است؛ همچون دوره دفاع مقدس، به هنگام بروز بلایای طبیعی و حتی در دوران اخیر کرونا مساجد ما پایگاه حل مشکلات محله، شهر و جامعه بوده اند.
ورود مساجد به عرصه های اجتماعی و کمک به مشکلات و آسیب های این ساحت به حضور پررنگ مردم در خانه های خدا چه کمکی می کند؟
اگر مسائل علمی، مشکلات روحی، اختلافات، اشتغال و حتی ازدواج جوانان در مساجد حل شود، قطعاً حضور پررنگ‌تری از آنها را در عرصه‌های مختلف خواهیم داشت؛ در واقع مساجد ما باید بستری برای حل مسائل مردم در گروه‌های سنی متنوع کودک، جوان و نوجوان، میان‌سال و کهن‌سال و جنسیت‌های مختلف باشد؛ پس در تقسیم تقصیر این مشکل بخشی از تقصیر مربوط به حوزه‌های علمیه و روحانیت است که می‌توانند با تدابیر خود مسجد را در چارچوب زندگی مردم جای دهند.
چه عوامل دیگری در کمرنگ یا پررنگ کردن نقش مسجد در جامعه می توانند اثرگذار باشند؟
عامل دوم مربوط به فضای عمومی جامعه یعنی دانشگاه‌ها و آموزش‌وپرورش و رسانه‌ها است؛ وقتی در رسانه‌های ما مساجد محل گریه نمایش داده می‌شود در حالی‌که وجه گره‌گشایی‌های آن مغفول مانده و به آن کمتر پرداخته‌شده، می‌تواند در بروز این مسئله دخیل باشد چراکه فضای عمومی جامعه را انواع رسانه‌های صوتی، تصویری و نوشتاری می‌سازند؛ در این فضا نباید تنها به یک بعد اقدام مساجد چون برگزاری مراسم ترحیم پرداخت بلکه باید ابعاد دیگر و کارکردهای آن نیز در معرض نمایش قرار داده شود.
عامل سوم خود نمازگزاران هستند مسجد کانون برابری و اخوت دینی و کانون عمل به آیات قرآنی است به‌گونه‌ای که مسائل و مشکلات خود را باهم مطرح کرده و دارایی‌های خود و حتی خوشی‌های خود را باهم تقسیم می‌کنند؛ وقتی مساجد از چنین ویژگی‌های اخلاقی و انسانی پیروی کند و جوانان‌مان در این پایگاه‌ها مورد تکریم و تعظیم قرار گیرند به طور قطع به این سمت‌وسو کشیده می‌شوند.
خانواده چه نقشی در تربیت مسجدی نسل آینده و اقبال این نسل به خانه های خدا دارد؟
خانواده همانند کشاورزی است که برای کاشت نهال، در سه مرحله کاشت و داشت و برداشت برنامه‌ریزی می‌کند باید توجه داشت که تربیت اولاد که کمتر از نهال نیست؛ بنابراین برنامه تربیتی از لقمه و نطفه پاک آغاز می‌شود و روایات ما گواه این مطلب است.
آمار 97 درصدی شهدای مساجد ثابت می کند برای تربیت و پرورش فرزندان صالح وجود هیئت و مسجد به عنوان یک پایگاه تربیتی لازم است که مربی آن روحانیت و ولایت است؛ والدین می‌توانند با توجه به اهمیت مسجد از همان دوران کودکی مشوق بچه‌ها بلکه عاملی برای جلب فرزندان خود به سمت مسجد باشند.
اگر همه عوامل دست در دست هم دهند تا اقام الصلاه تحقق یابد، به طور قطع از مشکلات جامعه کاسته می شود که به نفع همه نهادهای جامعه است؛ بی‌توجهی به این مسئله دودی است که در نهایت در چشمان همه ما خواهد نشست؛ اگر پدر و مادر نسبت به مسئله مسجد و نماز اهتمام بیشتری داشته باشند با تشویق و ترغیب و اعطای مشوقات می‌توانند در حل این مسئله مؤثر باشند.
نظر شما