به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، مسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه شب گذشته (یکشنبه 7 شهریور) در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما با اشاره به اینکه در رسانه‌ها مطرح شده است که امسال کسری بودجه داریم، افزود: علت، این است که بودجه، خوب تدوین نشده است. در عملکرد سال گذشته کشور ۵۶۲ هزار میلیارد تومان مصارف کشور بود که از این رقم، ۳۰ درصدش از طریق واگذاری دارایی‌های مالی مانند اوراق و مانند آن بود و ۷۰ درصد منابع پایدار بود.
میرکاظمی با اشاره اینکه در بودجه ۱۴۰۰، دو سقف مصرف گذاشتیم، گفت: سقف نخست، ۹۳۷ هزار میلیارد تومان و سقف دوم هزار و ۲۷۷ میلیارد تومان است. اگر عملکرد سال گذشته را ببینیم و منابع پایدار آن را محاسبه کنیم حدود ۲ و نیم تا ۳ برابر شده است. باید پاسخ دهیم به چه علت این افزایش رقم بودجه را انجام دادیم؟ امسال در ۵ ماه و نیم یعنی در این ۱۳۹ روز، ۲۸۰ هزار میلیارد تومان مصارف کشور بوده است که از این رقم ۲۲۰ هزار میلیارد تومان از منابع قابل اتکاء بوده است.
رئیس سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه مابه التفاوت آن از ۲۲۰ تا ۲۸۰ هزار میلیارد تومان از تنخواه استفاده شده است و ۸۵ هزار میلیارد تومان هم از طریق واگذاری دارایی‌های مالی بوده است، گفت: این نشان می‌دهد از اول سال، امکان تأمین بودجه نبوده است.با توجه به اینکه منابع درآمدی پیش بینی شده ناشی از فروش نفت در بودجه امسال، محقق نشده است در این ۱۳۹ روز، فقط ۱۵ درصد تحقق عملیات داشتیم.
وی با تأکید بر اینکه باید بر روی منابع تأمین مالی و چگونگی افزایش درآمدها، بازنگری کنیم، گفت: باید پایداری بودجه را بیشتر و در مصارف، مدیریت کنیم. در پایان سال ۹۱، عملکرد مصارف دولت, ۸۹ هزار میلیارد تومان بوده است؛ چگونه می‌شود که در سال ۱۴۰۰ این رقم به ۹۳۷ هزار میلیارد تومان رسید؟
میرکاظمی با بیان اینکه متوسط رشد اقتصادی در ۸ سال گذشته از صفر تا ۸ دهم درصد بوده و عمدتاً تورم دو رقمی بوده است، گفت: زمانی که منابع پایداری برای بودجه نیست به خلق نقدینگی و تورم، می‌انجامد و ضریب جینی هم در ۸ تا ۱۰ سال گذشته، افزایشی بوده است یعنی فاصله طبقاتی به نفع مرفهین، افزایش یافته است.
رئیس سازمان برنامه و بودجه با اشاره به اینکه امسال بودجه موارد ضروری مانند واکسیناسیون کرونا باید تأمین شود و جزو اولویت های ماست، افزود: همچنین بحث معیشت و تأمین کالاهای اساسی کشور از دیگر اولویت هاست. ذخایر کالاهای اساسی، کاهش یافته بود که در تلاشیم آن را به وضع مطلوبی برسانیم و این کار در حال انجام است.
میرکاظمی در پاسخ به این پرسش که برای کسری بودجه امسال چه کار خواهید کرد؟ گفت: باید مصارف خود را کنترل کنیم و حالت انقباضی در هزینه ها داشته باشیم و کمتر مجبور شویم خلق پول کنیم زیرا خلق پول، آفتی در اقتصاد کشورمان است که هزینه خانوار را افزایش می دهد و چون رشد اقتصادی نداریم، اشتغال, دچار آسیب می شود. باید در یک جایی این چرخه را متوقف و تلاش کنیم سرعت آن را کاهش دهیم. برخی ها می گویند حقوق ها را افزایش می دهیم اما با توجه به اینکه در 8 سال گذشته هزینه ها حدود 10 برابر شده است آیا حقوق ها هم 10 برابر شده است؟
رئیس سازمان برنامه و بودجه با اشاره به اینکه بودجه برای طرح های عمرانی, کم است افزود: با توجه به اینکه حجم طرح های عمرانی بر زمین مانده بسیار زیاد است شاید با این روند تأمین بودجه این طرح ها، تکمیل آن ها 100 سال طول بکشد به همین علت باید این طرح ها را مدیریت و طرح های اولویت دار را در هر استان مشخص و مشارکت مردمی را در آن دخیل کنیم.
میرکاظمی در پاسخ به این پرسش که آیا متمم و یا اصلاحیه بودجه به مجلس شورای اسلامی ارائه می کنید؟ گفت: فعلاً به این نتیجه نرسیدیم که به متمم نیاز باشد و تلاش می کنیم همین بودجه را مدیریت کنیم. قاعدتاً درآمدها محقق نمی شود در نتیجه هزینه ها هم نباید در این سقف محقق شود اما اگر مجبور شویم حتماً در چارچوب قانون حرکت می کنیم و اصلاحیه می دهیم. این مسیر فعلی قابل ادامه نیست و باید تجدید نظر جدی شود و ناچاریم مسیر حرکت را تغییر دهیم.
رئیس سازمان برنامه و بودجه با اشاره به اینکه به اهداف کلان کشور نرسیدیم, گفت: رشد اقتصادی 8 درصدی و کاهش بیکاری اتفاق نیفتاده است. اگر یک و نیم میلیون جمعیت فعال را در نظر نگیریم، نرخ بیکاری حدود 14 تا 14 و نیم درصد است و این نشان می دهد از اهداف کلان کشور فاصله گرفتیم.
وی به تورم حدود 50 درصدی اشاره و اضافه کرد: این ها نشان می دهد خطایی در جاهایی انجام شده است بنابراین با محاسبات قبلی نمی شود جلو رفت.
رئیس سازمان برنامه و بودجه تحریم ها را یکی از عوامل وضع موجود دانست و گفت: تحریم ها عامل اصلی نیست و نباید کارها را سیاسی کنیم.
میرکاظمی با تاکید بر اینکه باید از منابع، استفاده بهینه کنیم, افزود:کشور ثروتمندی هستیم و فقیر نیستیم؛ منابع هیدروکربن، معادن، سرمایه نیروی انسانی و موقعیت سوق الجیشی داریم و در حوزه جغرافیایی هستیم که در بسیاری از محصولات کشاورزی، رتبه نخست تا دهم جهان را داریم بنابراین نباید کشور فقیری باشیم و سطح زندگی مردم ما پایین باشد. اگر توقع دارید دولت سیزدهم نیز بر همان ریل دولت های یازدهم و دوازدهم حرکت کند مسیر فعلی ادامه می یابد و مردم ادامه این ریل را نمی پذیرند و حتماً باید عوامل مؤثر بر اقتصادمان را درست تشخیص دهیم.
رئیس سازمان برنامه و بودجه تاکید کرد: نباید سرنوشت کشورمان را به اراده دیگران گره بزنیم. بر اساس اسناد بالادستی، دولت به تغییر در ساختار بودجه، مکلف بوده است اما به عللی این کار انجام نشده است. اگر طبق روال، همان بودجه قبل را با ضریب 30 تا 50 درصد به سال بعد منتقل کنیم، اتفاقی نمی افتد و مشکلات، باقی می ماند؛ باید به سمتی پیش برویم که بودجه ما، برنامه های ما را پشتیبانی کند. برای تحقق رشد اقتصادی، بودجه کشورمان باید به گونه ای تدوین شود که هم پشتیبانی مالی کند و هم شفاف, ساده و قابل اندازه گیری باشد. باید تکلیف دستگاه ها و سازمان های مستقل و استان ها و فرمانداری ها معلوم باشد.
رئیس سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه در 5 ماه گذشته 50 درصد هزینه هایی که انجام شده از طریق استقراض و اوراق بوده است درباره موضوع مدیریت بر کشت افزود: این کار بسیار ضروری است ولی عملاً در کشور اتفاق نیفتاده است. یکی از حمایت هایی که در سازمان جهانی تجارت هیچگاه لغو نشد حمایت از کشاورزی بود یعنی هیچ کدام از کشورهای توسعه یافته یا در حال توسعه مایل نبودند تا یارانه های کشاورزی را حذف کنند که دلیل آن مدیریت بر کشت است ولی امروز وزیر جهاد کشاورزی هیچ پولی برای این کار در اختیار ندارد.
میرکاظمی با اشاره به اینکه امروز یارانه برای نهاده های دامی و گندم حدود 290 هزار میلیارد تومان است، گفت: آیا از این مبلغ سهمی به جهاد کشاورزی می رسد؟ استانداران و فرمانداران ما امروز باید افراد اقتصادی باشند و امروز از این مشکلات اقتصادی گزیده می شویم. امسال بودجه کشور 17 جلد است که باید حداقل و ساده شود حتی یک جلد؛ هر چه ساده تر ولی قابل رصد. امیدواریم با همکاری مجلس شورای اسلامی و سایر سازمان های نظارتی تغییرات در بودجه 1401 انجام شود و از هفته آینده جلسات با نمایندگان مجلس آغاز می شود و وزرا امروز مستقر شدند و برنامه جلسه با وزرا هم داریم تا بتوانیم شاخص های کلان کشور را حمایت کنیم.
وی با بیان اینکه من با این نیت وارد سازمان برنامه و بودجه شدم که بتوانیم منابع را موثر کنیم و اگر بخواهیم با روند قبلی حرکت کنیم نه تنها منابع موثر نیست بلکه هدر خواهد رفت، گفت: امروز می بینیم که سرمایه اجتماعی را از دست دادیم و مشکلات فرهنگی و اقتصادی فراوانی داریم و هیچ عقل سلیمی نمی گوید که مسیر قبلی را ادامه دهیم و باید به سمتی حرکت کنیم که این اصلاحات را انجام دهیم و باید تغییرات را دنبال کنیم و باور داشته باشیم که راهی جز این نیست و به نظر من جواب خواهیم گرفت.
رئیس سازمان برنامه و بودجه درباره تعیین تکلیف خزانه کشور افزود: این که خزانه کشور در سازمان برنامه و بودجه بیاید یا نه، مشکل جای دیگریست، اگر وارد سازمان برنامه و بودجه هم شود ولی وقتی که منبع ندارد تخصیص هم صادر شود پولی برای پرداخت نیست. در 5 ماه گذشته 50 درصد هزینه هایی که انجام شده از طریق استقراض و اوراق بوده است.
میرکاظمی گفت: مشکلات زیاد است ولی کشور ما کشور فقیری نیست و 63 میلیارد دلار میزان یارانه پنهان کشور است با یارانه های نهاده ها و دارو و بخش های دیگر که تخصیص داده می شود حدود 290 تا 300 هزار میلیارد تومان حجم یارانه هاست بنابراین دولتی که قدرت پشتیبانی این حجم یارانه ها را دارد کارهای دیگر را می تواند انجام دهد.
رئیس سازمان برنامه و بودجه تصریح کرد: علی رغم منابعی که برای کالاهای اساسی داده می شود ولی قیمت پروتئین در بازار بالاست و باید مشکل را به شکل اساسی حل کرد و ما باید از دامداری، مرغداری و کشت کالاهای استراتژیک کشاورزی در کشور حمایت کنیم؛ اما برای اینها منابع جدی نگذاشته ایم و منابع را در یک زنجیره ای هزینه کردیم که نه دامدار و مرغدار از آن بهره مند شده و نه مردم. در موضوع حامل های انرژی هم علی رغم سهم یارانه های انرژی که داده می شود ولی کالای ما گران تر تمام می شود چون این اشکال است که به ساختارهای اقتصادی برمی گردد و باید اینها را تجدید نظر کنیم. ما منابع را هزینه می کنیم ولی موثر نیست.
رئیس سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه به مردم قول می دهم با توجه به اینکه در کشوری با منابع عظیم هستیم می توان به سرعت این مشکلات را حل کرد که بعضی از آنها در کوتاه مدت، میان مدت و حتی در برنامه های طولانی مدت آنها را حل کرد، گفت: این نوید را می دهیم با تغییر مسیری که برای ما تجربه شده می توانیم مسیر آینده را با کمک دستگاه های نظارتی و مجلس شورای اسلامی بهتر انتخاب کنیم و باید به سمتی برویم که مردم شاهد این تغییرات باشند.
وی درباره موضوع فوق العاده ویژه فرهنگیان هم افزود: ما تعهدی داریم که جلوی بی انضباطی را بگیریم و اگر شرایط را مدیریت نکنیم فشار اصلی بر قشر ضعیف از جمله معلمان خواهد آمد و بنا داریم از طریق روال قانونی این کار را انجام دهیم؛ در آموزش و پرورش با یک مجوزی که مغایر با قوانین بوده احکامی را صادر کردند که اصلاح احکام سه روز طول می کشد تا آن را منطبق با قانون کنند و برای اینکه این سه روز حقوق دچار مشکل نشود از طریق فایل ماه قبل حقوق را پرداخت کردیم ولی اگر قرار به تغییر باشد باید منبع برای آن دیده شود تا بتوانیم آن را انجام دهیم چون حدود اختلاف آن هزار و 800 میلیارد تومان در سال است که مغایر با برنامه است و اگر قرار بر افزایش باشد باید در دولت تعیین تکلیف شود. بعضی از اتفاقات در روزهای آخر دولت قبلی اتفاق افتاده که خیلی اخلاق مدارانه نبوده و امروز ما را در تنگنا قرار داده است.
رئیس سازمان برنامه و بودجه درباره پاداش بازنشستگی فرهنگیان هم گفت: آنچه که در چارچوب قانون است حتما دنبال خواهیم کرد و به تدریج در دستور پرداخت قرار می دهیم البته کار خیلی سختی است ولی امیدواریم با انقباظی کردن برخی هزینه ها که می توان آنها را کنترل کرد امسال را بگذرانیم تا وارد برنامه سال 1401 شویم که اتفاقات اساسی باید بیفتد.
میرکاظمی درباره تدوین برنامه هفتم توسعه افزود: باید برنامه های گذشته را بررسی کنیم که چرا در همه برنامه ها تقریباً شاخص ها مطلوب نبودند؛ اگر این ها را خوب تحلیل کنیم قطعاً در برنامه های آتی اینها را در نظر خواهیم گرفت. باید به سمتی برویم که برنامه هفتم توسعه نظامند شود و اهداف کاملا روشن ، ساده و کوچک اما قابل کنترل باشد و همچنین متناسب با منابع کشور باشد؛ الان منتظریم که مجمع تشخیص مصلحت نظام این سیاست ها را آماده کند و با تصویب مقام معظم رهبری اعلام شود و ما کارگروه های آن را در سازمان برنامه و بودجه تشکیل دهیم و تلاش کنیم برنامه هفتم توسعه به موقع برسد؛ ما زمان کمی داریم چون درگیر تغییر ریل بودجه هستیم.
رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: بسیاری از مطالعات در سازمان و خارج از سازمان وجود دارد که قابل استفاده هستند اما اینکه بگوییم دقیقاً آن را اجرا کنیم امکان پذیر نیست.
وی درباره نگاه سازمان برنامه و بودجه برای مناطق و افراد محروم هم افزود: در یارانه های پنهان عده ای به وفور از این منابع برخوردارند و عده ای کاملا نا برخوردار؛ حجم آن هم حدود هزار و 700 هزار میلیارد تومان فقط حامل های انرژی است و آن چیزی که تا الان اتفاق افتاده کاملاً ناعادلانه بوده است که باید به تدریج برای اینها برنامه ریزی کرد.
میرکاظمی خاطر نشان کرد: اگر ما تحلیلی برای وضع فعلی می کنیم برای این است که مردم بدانند دولت را در چه شرایطی تحویل گرفتیم ولی قطعاً راهکار وجود دارد و امکان ایجاد تحول هست و وضع اقتصادی را می توان سامان بخشید اما با عقلا نیت، برنامه ، تغییر روش های سنتی و روش های خلاقانه این تغییرات را اعمال خواهیم کرد.
نظر شما