خبرگزاری شبستان- خراسان جنوبی؛ امام سجاد(ع) در واقعه کربلا حضور فعال داشتند و از آغاز مبارزه امام حسین(ع) بر ضد یزید بن معاویه، در کنار آن حضرت بودند و در سفر آن حضرت از مدینه به مکه و از مکه به عراق و سرزمین کربلا، وی را همراهی می‌نمودند.
در روز عاشورا که تمامی یاران امام حسین(ع) به اذن آن حضرت و پس از آن، خود امام حسین(ع) وارد میدان کارزار شده و با دشمنان به نبرد جانانه پرداختند و سرانجام مظلومانه به شهادت رسیدند، امام زین العابدین(ع) بر اثر عارضه بیماری و تب شدید از جنگ با دشمنان بازماند و به اراده الهی از آن واقعه خونین، جان به در بردند، تا به عنوان حجت خدا بر روی زمین و امام امت و جانشین پدرش اباعبدالله الحسین(ع)، سکان کشتی طوفان زده امت را به دست بگیرند.
امام سجّاد(ع) پس از شهادت پدر در محرم سال ۶۱ قمری، در ۲۳ سالگی به مقام امامت نائل آمدند و در سخت‌ترین و دشوارترین لحظات تاریخ امت اسلام، رهبری شیعیان و محبّان اهل بیت(ع) را بر عهده گرفتند و راه و روش پدران و نیاکان پاک نژاد خویش را استمرار بخشیدند.
در کتاب ارشاد شیخ مفید درباره تاریخ شهادت امام زین العابدین(ع) آمده، گرچه تمامی مورخان و سیره نگاران، اتفاق دارند که این واقعه عظیم در ماه محرم واقع شد، ولی در تعیین روز و سال وقوع آن، اتفاق نظر و دیدگاه واحدی وجود ندارد؛ برخی روز دوازدهم محرم، برخی هجدهم محرم و برخی دیگر بیست و پنجم محرم را روز شهادتش می‌دانند. هم چنین درباره سال شهادتش با این که اکثر مورخان، سال ۹۵ را ذکر کرده‌اند، برخی سال ۹۴ قمری را بیان نموده‌اند.
به مناسبت سالروز شهاد پیام‌رسان حادثه کربلا، ادامه‌دهنده سلسله جلیله امامت حضرت علی بن حسین (ع) با حجت الاسلام «احمد رضایی» مدیرکل تبلیغات اسلامی خراسان جنوبی گفت‌وگو کردیم که مشروح آن در ادامه می‌آید:
* امام سجاد(ع) چگونه رهبری شیعیان بعد از حادثه عاشورا را عهده‌دار شدند؟
امام سجاد (ع) پس از شهادت امام حسین (ع) در محرم سال ۶۱ قمری، در ۲۳ سالگی به مقام امامت نایل آمد و به مدت ۳۴ سال امامت شیعیان را در طول ۵۷ سال عمر بابرکت خود بر عهده داشتند. زمان امامت آن حضرت، دوره فوق العاده سختی برای اهل بیت بود. خطبه‌های حضرت سجاد (ع) در کوفه و شام از سخنان بی‌نظیر حضرت است. امام زین العابدین(ع) در مجلس یزید، خطبه ای در معرفی خود و خاندان رسول اکرم (ص) بیان کردند که باعث رسوایی دشمنان شد و فرمودند: «ای مردم! خداوند به ما شش خصلت عطا فرموده و ما را به هفت ویژگی بر دیگران فضیلت بخشیده است، به ما علم ارزانی داشت، بردباری، سخاوت، فصاحت، شجاعت و محبت در قلوب مؤمنین را، و ما را بر دیگران برتری داد به اینکه پیامبر بزرگ اسلام، صدیق «امیر المؤمنین علی علیه السلام»، جعفر طیار، شیر خدا و شیر رسول خدا صلی الله علیه و آله «حمزه»، و امام حسن و امام حسین علیه السلام دو فرزند بزرگوار رسول اکرم صلی الله علیه و آله را از ما قرار داد. هر کس مرا شناخت که شناخت، و برای آنان که مرا نشناختند با معرفی پدران و خاندانم خود را به آنان می شناسانم. ای مردم! من فرزند مکه و منایم، من فرزند زمزم و صفایم...».
اگر روشنگری‌های او و حضرت زینب (س) نبود، اصلاً همه چیز از بین می‌رفت و اسمی از اسلام باقی نمی‌ماند. این امام همام در طول زندگی از روش های مختلفی استفاده کرد تا واقعه جانسوز کربلا به فراموشی سپرده نشود.
* با وجود امام سجاد(ع) چرا مختار به خون خواهی برخاست؟
از آنجا که آغاز دوران امامت امام سجاد (ع) با اختناق و سرکوب شديد شیعیان همراه بود، درمی یابیم که چرا امام(ع)دست بـه قیام نزد، چون زمینه برای قیام آن حضرت وجود نداشت و صلاح نبود که به طور مستقیم به مبارزه با بنی‌امیّه بپردازند.
یكی دیگر از علت‌‌ها هم تحت مراقبت بودن امام توسط خلفای جور و نداشتن اصحاب و یاران واقعی است به گونه‌ای كه امام از این وضع رنج برده و فرمود: «در تمام مكه و مدینه، بیست نفر نیستند كه ما را دوست بدارند». فراهم بودن شرایط قیام برای مختار نمی تواند دلیل بر این باشد كه برای امام هم شرایط فراهم بوده است. حتی بعد از قیام عاشورا برای سایر ائمه اطهار(ع) نیز زمینه برای قیام مسلحانه فراهم نبود. امام سجاد(ع) مأموریت خود را به شکل دیگری در ۳۴ سال دوران امامت انجام دادند و حرکت حضرت در بعد محتوایی و فرهنگی بود و مردم را به گونه ای مدیریت کردند تا ارتباط مردم با امام و ولایت قطع نشود.
*امام سجاد (ع) چگونه شرایط بحرانی آن زمان را مدیریت کردند؟
امام سجاد (ع) در بستر دعا شرایط بحرانی آن زمان را مدیریت کردند و همه نیازهای یک جامعه در حوزه عبودیت و بندگی، اخلاص، ظلم ستیزی، نیازهای اجتماعی و فردی و معنوی را در قالب دعا تامین کردند و مهم‌ترین میراث فرهنگی اسلامی امام سجاد(ع) صحیفه یعنی همان مجموعه ادعیه‌ای اسـت که همه معارف الهی در آن بیان شده است و دوست و دشمن به محتوای غنی آن اقرار دارند. اگر به صحیفه سجادیه خواهر قرآن و یا انجیل اهل بیت علیهم السلام گفته می شود به این دلیل است که این کتاب بعد از قرآن و نهج البلاغه از معصوم صادر شده است. تداوم جریان امامت در شیعه مدیون اراده امام سجاد (ع) و مدیریت شایسته شرایط بحرانی بعد از عاشورا توسط آن امام همام است.
از طرفی امام سجاد (ع) در آن شرایط امکان عزاداری برای واقعه عاشورا را نداشتند اما برای اینکه شورآفرینی کربلا به فراموشی سپرده نشود، با رفتارهای مختلف از جمله اشک و گریه‌های سیاسی بیدارکننده مردم را نسبت به آنچه در عاشورا اتفاق افتاد، آگاه می‌کردند. به عنوان مثال امام سجاد (ع) وقتی به قصاب می‌رسد و می‌‌بیند دارد گوسفندی را ذبح می‌کند، شروع به گریه کردن می‌کند. قصاب سؤال می‌کند: چرا شما گریه می‌کنید! من دارم گوسفند ذبح می‌کنم! امام (ع) سؤال می‌کند به این گوسفند آب دادید که دارید او را ذبح می‌کنید؟! قصاب می‌گوید: بله! آب دادم. امام (ع) در اینجا می‌فرماید: ولی پدر ما را در کربلا آب ندادند و به شهادت رساندند.
* حضرت چگونه زمینه ساز انقلاب فرهنگی امام باقر(ع) و امام صادق(ع) شدند؟
امام سجاد(ع) در دوران امامت خود جلسات وعظ و دعا را سلاح مبارزه با ظلم و ترویج معارف اسلامی قرار داد و با استقامت، تدبیر و آگاهی‌بخشی به مردم به گونه ای در جامعه تغییر ایجاد کردند که زمینه‌ساز انقلاب فرهنگی و علمی امام باقر (ع) و امام صادق (ع) شدند. به بیان دیگر، اقدامات مؤثر امام باقر و صادق(ع) در آموختن فقه آل محمد به شاگردان فراوان و ترویج تشیّع، مرهون زحمات و زمینه‌سازی امام سجاد(ع) است.
*سیره اخلاقی امام سجاد(ع) قبل و بعد از امامت بخصوص در واقعه كربلا چگونه بوده است؟
امام سجاد(ع) انسانی کامل و برگزیده حق و در همه جهات اخلاقی، عبادی و علمی به اوج کمال رسیده است. شکیبایی، صبر، تواضع و همچنین فزونى عبادت و نیایش امام چهارم (ع) در پیشگاه خدا به حدى بود که آن حضرت سرور و زینت بخش عبادت کنندگان و سیّد العابدین لقب یافتند.
بخشش به نیازمندان و رسیدگی به مشکلات آنان، خصلت همه امامان معصوم و از جمله فضیلت های امام سجاد(ع) بود و نقل شده است که پس از شهادت امام، هنگامی که ایشان را غسل می دادند، بر پشت گردن حضرت آثاری دیدند. از علت آن آثار سؤال کردند، گفته شد: امام کیسه های آرد را شبانه بر پشت خود حمل می کرد تا مخفیانه به فقرای مدینه برساند.
نظر شما