به گزارش خبرنگار گروه غدیر و مهدویت خبرگزاری شبستان، در فرازی از زیارت عاشورا می خوانیم: «اَنْ يَرْزُقَنى طَلَبَ ثارِكَ مَعَ اِمامٍ مَنْصُورٍ مِنْ اَهْلِ بَيْتِ»؛ این خونخواهی و همراهی با منتقم واقعه کربلا شروط و الزاماتی دارد که باید زائر آنها را در خود ایجاد و تقویت کند. به منظور بررسی نقش تولی و تبری در این همراهی با حجت الاسلام «علی صدوقی»، کارشناس مرکز تخصصی مهدویت گفتگویی ترتیب داده ایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:
تولی و تبری در انتظاری که به همراهی با امام زمان (عج) در خونخواهی سیدالشهداء (ع) ختم شود، چه جایگاه و نقشی دارد؟
بحث تولی و تبری با رویکرد تربیتی زمینه ساز متعادل زیستن انسان است اگر بخواهیم نشاط و طراوت در سبک زندگی داشته باشیم و در مسیر رشد و قرب حرکت کنیم، این دو مولفه ضرورت دارد؛ در زیارت عاشورا می گوییم: یا اباعبدالله (ع)! من به شما تولی دارم و از دشمنانت تبری می جویم تا به قرب برسم لذا تولی و تبری در رسیدن به حیات طیبه نقشی مهم دارد.
علاوه بر این، این تولی و تبری ارتباط مستقیم با فرهنگ انسان دارد هر فردی با هر جهان‌بینی‌ای از برخی امور بیزاری و به برخی امور اقبال دارد، لذا نمی توان تولی و تبری را به دین خدا منحصر کرد، برای مثال انسان مارکسیست با هر سرمایه‌داری بد است و به هر فردی که با سرمایه‌داری مبارزه کند، اقبال دارد البته برای آنکه تبری و تولی ما از نظر تربیتی موثر باشد لازم است از مبانی اعتقادی متاثر باشد.
در زیارت عاشورا می خوانیم: «یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ إِنِّی أَتَقَرَّبُ إِلَی اللَّهِ وَ إِلَی رَسُولِهِ وَ إِلَی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ إِلَی فَاطِمَةَ وَ إِلَی الْحَسَنِ وَ إِلَیْکَ بِمُوَالَاتِکَ وَ بِالْبَرَاءَةِ مِمَّنْ أَسَّسَ أَسَاسَ ذَلِک؛ یا اباعبد الله (الحسین) به راستی تقرّب می جویم به سوی خدا و رسول او (صلی الله علیه و آله) و امیرمؤمنان (علی) (علیه السلام) و به پیشگاه فاطمه و حسن (علیهم السلام) و به نزد شما با دوستی تو و بیزاری از کسانی که این بنا [ی ستم بر شما را] پایه گذاری نمودند».
با این نگاه باید نظام زندگی را طوری طراحی و تعبیه کنیم که تکلیف ما در رابطه به موضوعاتی با آنها مانوس هستیم مشخص و با امور مغبوض هم تکلیف‌مان روشن باشد.
تولی و تبری‌ای که در زیارت عاشورا ابراز می کنیم چگونه به انتظار برای فرج امام زمان (عج) مرتبط می شود؟
از آنجایی که همه ائمه (ع) کلام‌شان با هم هماهنگ است و از نوری واحد برخوردارند سخن ما با امام حسین (ع) یعنی سخن با امام علی، امام حسن و امام زمان علیهم السلام؛ برای مثال وقتی در زیارت اربعین می گوییم علت قیام تبلیغی هدایتی ائمه (ع) برای آن است که بندگان تو را از دریای جهالت نجات دهیم: «بَذَلَ مُهجَتَهُ فيكَ لِيَستَنقِذَ عِبادَكَ مِنَ الجَهالَةِ وحَيرَةِ، این منحصر به امام حسین (ع) نمی شود بلکه شامل همه ائمه معصوم (ع) می شود یا وقتی به امام حسین (ع) سلام می دهیم به اعتباری به همه ائمه (ع) ازجمله امام زمان (عج) سلام و درود می فرستیم.
وقتی زیارتنامه امامی را می خوانیم و اوصاف و نسبت هایی را به آن حضرت (ع) به عنوان امام می دهیم یعنی امام قبل و بعد هم همان خصایص را دارند، اگر در زیارت عاشورا می گوییم: «إِنِّي سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَكُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَكُمْ وَ وَلِيٌّ لِمَنْ وَالاَكُمْ وَ عَدُوٌّ لِمَنْ عَادَاكُمْ» عین آن را به امام زمان (عج) عرضه می داریم یعنی همسویی با دوستان آنها و بیزاری از آنها؛ این هویت انسان منتظر است که زندگی‌اش را در حوزه های اجتماعی سیاسی فرهنگی و ... تنظیم می کند.
قرب چگونه با تولی و تبری به دست می آید؟
قرب زمانی ممکن می شود که با آنهایی که با من همسو و همجهت هستند، هم‌مسیر شوم تعادل بخشی در زندگی دو بال دارد یکی آنکه تولی داشته باشیم و دیگری تبری است، این دو بال شخصیت انسان را متعادل و منتظم می کند و آرامش و طومانینه را که کیمیای انسان معاصر است به او هدیه می دهد. هر فرهنگی متاثر از بینش باشد بایدها و نبایدهایی دارد که اینها همان تبری و تولی است من منتظر باید با دوستان اهل بیت (ع) دوست و با دشمنان آنها در دشمنی باشم.
تولی و تبری چگونه بین عاشورا و ظهور ارتباط برقرار می کند؟
در زیارت عاشورا جمله قابل تامل دیگری داریم که می گوید: «فَأَسْأَلُ اللَّهَ الَّذِی أَکْرَمَ مَقَامَکَ وَ أَکْرَمَنِی (بِکَ) أَنْ یَرْزُقَنِی طَلَبَ ثَارِکَ مَعَ إِمَامٍ مَنْصُورٍ مِنْ أَهْلِ بَیْتِ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ؛ از خداوندی که مقامت را گرامی داشت و مرا به واسطه تو گرامی داشت، درخواست می‌کنم خونخواهی تو همراه با امام نصرت شده از اهل‌بیت پیامبر اکرم را روزیام کند».
این آرزوی تحمل مصیبت کربلا بواسطه انتقام در کنار امام زمان (عج) یعنی بین عاشورا و ظهور پیوند برقرار می کنیم به عبارت دیگر انسان در عصر غیبت با درس گرفتن از عاشورا زمینه های مناسب برای همسویی با امام زمان (عج) را فراهم و از خدا تقاضا می کند که در انتقام از عاملان و جنایتکاران کربلا همراه امام مهدی (عج) باشد، برای این همراهی باید تمرین کنیم و در درجه اول نسبت به آن قاتلان بغض داشته باشیم این زمانی محقق می شود که نسبت خود را با امام را بدانیم.
چگونه می توان در عصر غیبت امام زمان (عج) عاشورایی بود و عاشورایی زندگی کرد؟
در دعای عهد در فراز پایانی می خوانیم: «اللَّهُمَّ اكْشِفْ هٰذِهِ الْغُمَّةَ عَنْ هٰذِهِ الْأُمَّةِ بِحُضُورِهِ، وَعَجِّلْ لَنا ظُهُورَهُ؛ خدایا این اندوه را از این امت به حضور آن حضرت برطرف کن و در ظهورش برای ما شتاب فرما» اینجا اول از ظهور سخن نمی گوید یعنی غیبت به معنای عدم ظهور است نه عدم حضور، وقتی این حضور را درک کردیم زندگی ما چارچوب و نظام و هویت می گیرد. در بین ائمه (ع) شاید دو امام (ع) فرصت یافتند تقیه را کنار بگذارند و علنی هویت دینی را آشکار کنند یکی امام حسین (ع) در واقعه کربلا و دیگری امام صادق (ع) که از جنگ بنی امیه و بنی عباس برای تربیت جامعه بر اساس آموزه های دینی بهره بردند.
امام حسین (ع) در عاشورا چهره مسلمان واقعی را نشان دادند باید با الهام از این الگو خود را در عصر غیبت با امام (عج) همراه کنیم تا همچون شهدای کربلا در مسیر خدمت رسانی به امام عصر (عج) باشیم عاشورا زمینه مناسبی است که یاد بگیریم چگونه باید حجت خدا را در عصر غیبت یاری کرد وقتی این دغدغه ما می شود که باور کنیم همین الان ایشان حاضر هستند نه غایب.
نظر شما