به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری شبستان، ساسان شاه ویسی، تحلیلگر ارشد اقتصاد بین الملل شب گذشته (شنبه 27 شهریور) در برنامه نگاه یک شبکه یک سیما با بیان اینکه بعد از اتفاقاتی که پیامد جنگ جهانی دوم بود، کارکرد‌های بلوک بند‌های سیاسی در حوزه روابط بین الملل نظم جدیدی را تجربه کرد، گفت: دو قطبی شدن جهان، روابط شرق و غرب، پشت پرده آهنین قرار گرفتن تقریباً تا دهه ۷۰، یک نوع ظرفیت جدید را در روابط بین الملل به وجود آورده بود و با ورود به دهه ۸۰ میلادی، یک اُفول مبتنی بر نظم پیچیده شده پس از جنگ جهانی دوم به وجود آمد؛ برخی از جنبه‌های این افول خواستگاه بین قاره‌ای داشت و برخی هم به روابط دو قدرت بزرگ جهانی اتحاد شورا‌ها و ایالات متحده آمریکا گرایش داشت.
کارشناس ارشد مسائل اقتصادی با اشاره به از هم گسیختگی اتحاد شورا در اواخر دهه ۸۰ میلادی گفت: با مصوبه مجلس روسیه، اتحاد شورا‌ها منحل شد؛ این اقدام یکی از بزرگ‌ترین اتفاقاتی بود که امروز بخشی از آن را در شانگ‌های و بخشی را در نوپدید‌های اقتصادی و بخشی را در تدوین برای نظم جدید در هندسه قدرت جهانی متصور شده ایم.
وی به ایجاد بلوک بندی‌های جدید اشاره و تصریح کرد: در این میان ایالات متحده آمریکا به یکجانبه گرایی اصرار داشت به صورتی که حتی شریک راهبردی خودش، اتحادیه اروپایی را هم بر نمی‌تاخت و در معرض قرار دادن یا حتی تهدید به واسطه پیمان آتلانتیک شمالی از یک جهت مطرح بود، از سوی دیگر ناتو اصرار به پیشروی به سمت شرق داشت و این پیشروی‌ها تا سازه‌های تورانی مشاهده شد. البته قصد ورود به سازه‌های اوراسیایی را هم داشتند در این بین کشور‌هایی که منافع مشترکی با فدراسیون روسیه داشتند اقدام به تاسیس یک سازمان همکاری کردند، در مرحله اول پنج کشور بود که در سال ۲۰۰۱ رسماً خودشان را به نام شانگ‌های پنج معرفی کردند و ظرف چهار سال اقدام به اصلاحات درون سیستمی کردند و قوانین فنی برای خود تعریف کردند در سال ۲۰۰۷ قبل از ایران، هند و پاکستان و بعد هم ایران درخواست عضویت ناظر دادند و اتفاقات مختلفی در این سال‌ها رخ داد.
شاه ویسی با بیان اینکه پس از سال‌ها بعد با تغییرات فراوان، در سال ۲۰۱۸ سازمان منطقه‌ای تشکیل شد، گفت: این سازمان صاحب خصیصه‌های کمی می‌باشد که از آن میان می‌توان در اختیار داشتن ۳۵ درصد خشکی‌های جهان، ۴۲ درصد جمعیت جهان، ۲۳ درصد از تولید ناخالص جهانی اشاره کرد؛ در کنار این دارایی، ۲۳ هزار میلیارد دلار ظرفیت تولید ناخالص در تراز جهانی، تراز هم وزنی هم میان اعضا این سازمان وجود داشت حدود ۳۵۰ میلیارد دلار توان تجارت صادراتی مبتنی بر حدود هشت هزار میلیارد دلار را هم داشتند، این در حالی است که زیر سیستم‌هایی مثل محدوده اتحاد اقتصادی اوراسیا و کشور‌های حوزه اکو و عضویت پاکستان در گروه D۸ و در عین حال وجود گروه بیریز که گروهی قدرتمند در این سازمان محسوب می‌شود تنها بخشی از دارایی‌های این سازمان قبل از ورود و عضویت ایران در این سازمان بود. این سازمان با این حد و اندازه طعنه می‌زند به سازمان‌های جهانی و دیگر خود را محدود به آسیا نمی‌داند.
وی در ادامه این برنامه با اشاره به اینکه نکته که اگر ما رابطه بین دیپلماسی و میدان را بررسی کنیم، نقش بی بدیل شهید حاج قاسم سلیمانی در سازندگی اقتدار در منطقه توسط جمهوری اسلامی ایران و باور کردن آن توسط قدرت‌های بزرگ را شاهد هستیم که نقش بزرگی در هماهنگی قدرت‌های بزرگ با چیرگی یک قدرت منطقه‌ای بزرگ مانند ایران شد که خاستگاه اشتراک آن، مقابله با افراط گرایی، تروریسم و تجزیه طلبی بود، گفت: افزود: نباید دامنه بین دیپلماسی و میدان به عنوان یک سیاست اصولی و راهبردی جمهوری اسلامی ایران که توسط شهید حاج قاسم سلیمانی محقق شد فراموش شود.
این تحلیلگر ارشد اقتصاد بین الملل با اشاره به اینکه در موافقتنامه ۲۵ ساله با چین توافق کردیم که یک رویکرد راهبردی را وارد مناسبات کنیم، ادامه داد: ۱۰۷ کشور از جمله امارات، عمان، عراق، عربستان، بحرین، ترکیه، آذربایجان و پاکستان قبل از ما این کار را با چین انجام دادند و بعضی از این کشورها نتوانستند توافق را اجرایی کنند و یا بخشی از آن را اجرایی کردند مثلاً پاکستان حدود ۴۶ میلیارد دلار سرمایه گذاری را در ۱۰ سال از چینی‌ها پذیرفته است و بندر گواتر را به خاطر حداقل زیرساخت‌های موجود، نوسازی کردند، اما گواتر یک پنجم زیرساخت‌هایی که چابهار دارد را شامل می‌شود چرا که موقعیت ممتاز چابهار به عنوان یک نگین در اقیانوس هند می‌درخشد و یک ظرفیت بسیار بزرگی را در هاب منطقه و هاب بین المللی می‌تواند به وجود آورد، ولی ما از آن استفاده نکردیم با اینکه ظرفیت پهلوگیری کشتی‌های اقیانوس پیما را دارد.
شاه ویسی با اشاره به اینکه ما مناطق آزاد بزرگی را داریم، گفت: شاید یکی از قدیمی‌ترین کشورها در منطقه هستیم که مناطق آزاد را تعریف کرده ایم، ولی از ظرفیت هایمان برای جذب سرمایه استفاده نکرده ایم؛ بر اساس سند چشم انداز ما در طول ۲۰ سال حدود ۲ هزار و ۴۰۰ میلیارد دلار باید سرمایه گذاری می‌شد که شامل ۶۰ درصد سرمایه گذاری داخلی و ۴۰ درصد سرمایه گذاری خارجی بود که از میزان ۴۰ درصد در ۱۶ سال گذشته حداکثر ۵ درصد انجام شده است.
وی با بیان اینکه تا ۶ ماهه اول سال میلادی ۲۰۲۱، ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار جذب سرمایه کرده ایم که عمدتاً مبتنی بر داد و ستد بوده است و جذب سرمایه‌ای که منجر به ظرفیت سازی شود اتفاق نیفتاده است، گفت: بر اساس توافق راهبردی جامعی که با چین داریم، بین ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلیارد دلار ظرفیت برای جذب سرمایه، آزاد کردن بازار و حرکت در مسیر زنجیره تأمین نهاده و تجارت جهانی داریم؛ این زنجیره ۷۰ کشور را با خودش همراه کرده است. چینی‌ها مقرر کردند در تمام کشور‌هایی که در این منظومه کمربندی سرزمینی وجود دارند هزار و ۲۴۸ میلیارد دلار یک طرف و ۲۵۰ میلیارد دلار در طرف دیگر سرمایه گذاری کنند و بنا دارند ۲۵۰ میلیارد دلار را در ایران سرمایه گذاری کنند.
نظر شما