خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی، مریم داوری: کتابی با عنوان «روش‌شناسی جریان‌شناسی به‌مثابه نظریه ـ روشی میان‌رشته‌ای» نوشته «علی ابراهیم پور» مشتمل بر 456 صفحه از سوی انتشارات کتاب طه منتشر شده است. به منظور اطلاع از جزییات این کتاب گفت و گویی با نویسنده آن ترتیب دادیم. ابراهیم پور فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مدیریت راهبردی فرهنگ دانشگاه باقرالعلوم و پژوهشگر درس خارج فقه و اصول و حکمت اسلامی حوزه علمیه قم است. متن گفت و گو بدین شرح است:
چه شد که تصمیم گرفتید «روش شناسی جریان شناسی» را بنویسید؟
خودم مدتی است که مخاطب کتاب های جریان شناسی و دوره های جریان شناسی هستم. این دغدغه برایم ایجاد شد که با یک الگوی منسجم و مشخص ارایه نمی شود و تصمیم گرفتم جریان شناسی را مورد مطالعه قرار دهم. این کتاب اولین کتابی است که به روش جریان شناسی می پردازد. قبلا یکی دو اثر در حد پایان نامه در دانشگاه علامه و یک مقاله دو کتاب دیگر نیز با موضوع جریان شناسی در خبرگزاری فارس و رسا منتشر شد. البته جریان شناسی شیوه مخاطب رسانه ای دغدغه آنها بود و سعی کردند محتوایی آماده کنند که قابل استفاده برای خبرگزاری ها باشد.
مخاطبان کتاب «روش شناسی جریان شناسی» چه کسانی هستند؟
کتاب «روش شناسی جریان شناسی» برای جامعه علمی نوشته شده است. در حقیقت این کتاب بر اساس یک نیاز و دغدغه علمی در فرهنگ عمومی نوشته شده است. هویت جریان شناسی، بین رشته ای است. در رشته های مختلف از الگوی جریان شناسی استفاده می شود. در رشته های معارف، تاریخ، فلسفه، کلام، ادبیات، علوم سیاسی و جامعه شناسی از جریان شناسی استفاده می شود.
نوشتن کتاب «روش شناسی جریان شناسی» چند سال طول کشید؟
تحقیق و پژوهش و نگارش این کتاب در کل چهار سال طول کشید. نظریه روش چهارچوبی است که کتاب بر اساس آن نوشته شده است. بخش نظریه جریان شناسی و بخش روش جریان شناسی دو بخش کتاب هستند. هر یک از این بخش ها چهار فصل دارد. یک نتیجه گیری نیز در انتهای کتاب آمده است، ضمن اینکه مقدمه دو استاد حوزوی و دانشگاهی یعنی جناب حجت الاسلام دکتر خسروپناه، استاد معارف و علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد و دکتر محمد صادق کوشکی، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران در این کتاب درج شده است.
از چه منابعی برای نوشتن «روش شناسی جریان شناسی» استفاده کردید؟
جریان شناسی را در متون مختلف می بینیم. دانش ضمنی آن فراوان است اما دانش عینی آن کمتر است. منبعی که بتوانم از آن استفاده کنم، مستقیم وجود نداشت. بنده جریان شناسی در رشته های مختلف را مطالعه کردم و روش نهفته در آنها را کشف کردم. یک قسمت منبع اعظم کار نظرات متخصصان از فلسفه و کلام گرفته تا علوم سیاسی بود. این نظرات در قالب درس گفتار و مصاحبه بود. بنده نظرات متفکران و اندیشمندان معاصر را تحلیل محتوا کردم، نظم دادم، جریان شناسی و صورت بندی کردم.
مهمترین هدف شما از نوشتن این کتاب چه بود؟
دو چالش مهم وجود دارد؛ یکی در عرصه فرهنگ عمومی هست. جریان شناسی یک ادبیات پر مخاطب و اثرگذار است. افراد مختلف پای این مباحث می نشینند. معمولا افرادی که علاقه مند به خواندن بحث های تاریخی و فلسفی نیستند، علاقه مند جریان شناسی هستند. جریان شناسی در کنار اینکه بحث نظری دارد، اشخاص را نیز معرفی می کند و روایت و داستان گویی دارد. بر این اساس جریان شناسی مخاطب جدی دارد. به دلیل آشوب ها و تناقض ها و افراد مختلف با نگاه های مختلف در این حوزه، تلاش کردم با اثر علمی استنباط ایجاد کنم. چالش دوم این است که یکی از دغدغه ها و سیاست های علم یکی دو دهه اخیر کشور تولید علم و نظریه پردازی بوده است. تولید علم نیازمند روش است. رابطه علم و روش دوسویه و جدی است. این کتاب توانسته در کنار مباحث نظری و فلسفی روش مشخص و الگوریتم جلوی پای دانشجو قرار دهد و او را برای پایان نامه نویسی یاری دهد.
فکر می کنید استقبال از کتاب «روش شناسی جریان شناسی» چقدر باشد؟
شش فصل این کتاب قبلا در قالب مقالات در مجلات معتبر منتشر شده بود. قبل از اینکه به صورت مقاله نیز چاپ شود، مباحث در همایش ها ارایه شده بود؛ بدین ترتیب محتوای کتاب از قبل در جاهای مختلف ارزیابی شده است و در این فرآیند اقناع کار، افراد مقالات را دیدند. عمده افراد، افرادی بودند که پایان نامه می نوشتند و نیاز به منبع داشتند. در رشته های مختلف علوم انسانی در مقطع لیسانس و ارشد دو واحد روش تحقیق داریم. در روش تحقیق اینکه تحقیق چطور انجام شود، کتاب های زیادی برای روش شناسی تحقیق منتشر شده است. در واقع در کنار روش های شایع در علوم انسانی سعی کردم یک روش بومی به اسم جریان شناسی ارایه کنم تا یک روش در کنار سایر روش ها در علوم انسانی استفاده شود. این روش بومی است که از فرهنگ ما نشات می گیرد، ضمن اینکه بر مبنای حکمت اسلامی و ایرانی است.
گفتنی است، کتاب «روش‌شناسی جریان‌شناسی به‌مثابه نظریه ـ روشی میان‌رشته‌ای» نوشته «علی ابراهیم پور» مشتمل بر ۴۵۶ صفحه رقعی با تیراژ ۵۰۰ نسخه و با قیمت ۹۵ هزار تومان به همت انتشارات کتاب طه راهی بازار نشر شده است.
نظر شما