به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، «محمد مهدی وحیدی» امروز چهارشنبه 7 مهر در نشست «نقش دیگری در هویت ملی در ادبیات داستانی دفاع مقدس» که در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد، گفت: تاریخ فلسفه اروپایی تاریخ سوژه است. سوژه در تعاملات فلاسفه جایگاه اساسی دارد. در نظریه دکارت سوژه بشری را از منظر او می بینیم که موجودی خود بسنده است. در واقع او سوژه را منفرد و دارای شناخت خویشتن می داند.
این نویسنده و پژوهشگر با بیان اینکه هگل رابطه دیالیکتیکی بین خدا و بنده را مطرح می کند، عنوان کرد: هگل وجود خدا و بنده را وابسته به هم می داند و می گوید سوژه انسانی بر اساس تفکر خود نیست که خود را می شناسد بلکه به موجودی متضاد خود نیاز دارد که خویشتن را بشناسد. هگل معتقد است سوژه اندیشمند احتیاج به موجودی در تضاد با خودش دارد. در واقع با آنچه که مخالف ماست می توانیم خود را بشناسیم.
وی با اشاره به اینکه در نهایت دوگانه متضاد در اندیشه همه فلاسفه وجود دارد، بیان کرد: در بحث های فلسفی بدون نظر به اوضاع زمانه و آثار آن زمانه نظریه ای به وجود نیامده است. متفکران پسا استعماری آمدند بر مبنای اصول فلسفی غرب، مطالعه کردند که چطور سوژه غربی خود را بازشناسی کرده است. ادوارد سعید فرهنگ و هنر غرب را بررسی کرد و در این زمینه کتاب هایی نوشت.
وی اظهار داشت: اگر غرب امروز بخواهد غرب دانشمند باشد و منطق و دانش در رفتارش حاکم باشد، قطب مخالف اش در آثار باید مخالف اینها را داشته باشد یعنی قطب مخالف غرب باید بی دانش، عقب افتاده و بدوی باشد. بررسی های ادوارد سعید نشان می دهد که شرق به همین نحو تبیین شده است. برخی جاها اشاره می کند حتی برخی از سفرنامه نویسان مطلب خود را بر مبنای مطلب دیگری نوشتند و شرق را ندیدند و ساختی از شرق در ذهن داشتند و آن را ارایه کردند که با شرق واقعی همخوانی و همراهی ندارد.
وحیدی خاطرنشان کرد: در دوران معاصر برخی منتقدان شرق شناس مثل ضیاءالدین سردار می گوید رویدادهایی که در رسانه های جمعی می بینیم، احساس می کنیم غرب آن غربی که ادوارد سعید گفته، نیست. غرب، آمریکاست. به مشرق زمین، مسلمانان و چشم بادامی ها به عنوان آدم های فرودست و نامتمدن پرداخته شده است. آمریکا حتی غرب اروپا را متمدن نمی داند.
این پژوهشگر با بیان اینکه مفهوم روایت و قصه پردازی در تجربه جمعی و حفظ خاطره جمعی اهمیت دارد، افزود: نهاد رسانه در نقاط مختلف نفوذ دارد. نویسنده اهل رسانه اروپایی وقتی بخواد حرف بزند و پیام اش را برساند از مجرای آمریکایی عبور می کند.
وحیدی تصریح کرد: نویسنده ما وقتی صحبت می کند از کدام رسانه استفاده می کند؟ داستان را پایه و مبنای متون دیگر در نظر می گیریم. اگر کتابی پر خواننده باشد، نویسنده توانسته است با افراد زیادی ارتباط برقرار کند. گاه احساس می کنم در ادبیات دفاع مقدس نویسنده هایی می بینیم که متوهم هستند و یا نمی دانند برای چه مخاطبانی صحبت می کنند؛ اینها نکات ظریفی است که باید به آن پرداخته شود.
نظر شما