خبرگزاری شبستان _ خراسان شمالی_ مانه و سملقان؛ حجت الاسلام «جواد شریعتی نژاد» به مناسبت سالروز شهادت ثامن الحجج (ع) در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری شبستان اظهارداشت: یکی از القابی که در دعای جامعه کبیره برای ائمه مطرح شده، عبارت ساسه العباد است. یعنی ائمه معصومین (ع) انسان های سیاستمداری بودند که سیاست به معنای روش حکومتداری و روش برخورد با دشمن است و اهل بیت (ع) این کار را به بهترین شکل در زندگی خود انجام داده اند.
این استاد حوزه علمیه بقیه الله شهر آشخانه افزود: هر یک از ائمه متناسب با شرایط زمان خودشان مقابله ای خاص با خلفای زمان داشته اند و شرایط و ویژگی های زمان امام رضا (ع) نیز اقتضا می کرد که آن حضرت با خلفای زمان خودشان یعنی هارون الرشید، امین و مامون تقابل هایی داشته باشند که زیباترین تقابل ها را با مامون داشتند و توانستند با مواجهه های سیاسی در عین حالی که امام به اجبار به سمت توس فراخوانده شدند، بتوانند در آنجا مامون را شکست دهند و مامون مجبور شد برای این که از عملکرد و سیاست امام نجات پیدا کند امام را به شهادت برساند.
وی ادامه داد: دوره امامت امام رضا (ع) در حدود ۲۰ سال بود که ۱۰ سال در زمان هارون الرشید، پنج سال در زمان امین و پنج سال در زمان مامون بود. در زمان برخی ائمه شرایط اجتماعی و سیاسی به گونه ای بود که امام معصوم امکان اعلام امامت نداشت. چون حاکمان جور به محض این که می فهمیدند چه کسی امام است، او را به شهادت می رساندند.
حجت الاسلام شریعتی نژاد تصریح کرد: به همین دلیل در زمان امامت موسی بن جعفر (ع) می بینیم که فقط برخی افراد خبر داشتند و پس از چند سال مردم متوجه می شدند که امام چه کسی است ولی در زمان امام رضا (ع) به محض این که پدرشان به شهادت رسیدند، آن حضرت اعلام امامت کردند. البته شیعیان خاص، آن حضرت را از اعلام رسمی بر حذر می داشتند ولی امام فرمود که هارون هیچ آسیبی نخواهد رساند.
وی بیان کرد: از طرف دیگر می بینیم برخی افراد ستمگر و مخالف شیعه، پیش هارون الرشید می آمدند و خواستار به شهادت رساندن امام هشتم می شدند ولی هارون می گفت همین که دستم به خون یک امام معصوم یعنی امام هفتم آلوده است، برای من کافی است و نمی خواهم بیش از این جهنم خود را گرمتر کنم. چون افرادی مانند هارون به جایگاه امامت معرفت داشتند ولی برای رسیدن به آرزوهای دنیایی خود با اهل بیت مقابله می کردند.
وی افزود: در ۱۰ سال اول، امام در مدینه حضور داشتند و به امور اسلام رسیدگی می کردند. بعد از مرگ هارون که حکومت به دست امین عباسی رسید، دوره جدیدی از امامت امام رضا آغاز شد که به نظر می رسد آن حضرت در این دوره پنج ساله نسبت به دوره ۱۰ ساله هارون الرشید آسایش بیشتری داشتند که علت آن نبرد میان مامون و امین عباسی برای رسیدن به حکومت بود.
امام جمعه شهر آشخانه گفت: امین و مامون دو برادر از مادرهای متفاوت بودند. یعنی مادر امین یک زن عرب و همسر دائمی هارون بود ولی مادر مامون یک کنیز ایرانی بود که در بارگاه هارون الرشید جایگاهی نداشت ولی به واسطه این که مادر فرزند هارون محسوب می شد، به مرور جایگاهی پیدا کرد.
وی افزود: وقتی هارون از دنیا رفت، مامون به واسطه این که مادری ایرانی داشت در خراسان زندگی می کرد و برای خود خلافتی داشت. امین که فردی ناتوان و لاابالی بود جانشین پدر شد و به مدت پنج سال با برادر خود درگیر شد. در نهایت مامون برادر خود را کشت و خلافت را به دست گرفت و در این مدت امام رضا (ع) در مدینه به تبلیغ اسلام و احکام تشیع می پرداختند.
***جایگاه مامون در میان خلفای عباسی
امام جماعت مسجد جامع شهر آشخانه با اشاره به جایگاه ویژه مامون در میان خلفای عباسی گفت: اگر به امام رضا(ع) عالم آل محمد لقب داده شده، به مامون نیز عالم بنی العباس لقب داده شده است. چون او از یک طرف شخصیت فرهیخته بود ولی از طرف دیگر یک فرد سیاس و دغلباز بود و گفته شده وقتی مامون در مجلس امام رضا (ع) حضور پیدا می کرد با نصیحت های امام بیش از همه گریه می کرد ولی وقتی مجلس عیش و نوش بود در این زمینه نیز مامون بیش از دیگران به لهو و لعب می پرداخت.
حجت الاسلام ابوالفضل اردکام افزود: مامون به ترویج علم بها می داد و جلسات علمی و مناظرات علمی بسیاری برگزار می کرد و تحول بزرگی که از زمان هارون الرشید آغاز شده بود، در زمان مامون شدت بیشتری پیدا کرد و کتاب های زیادی نوشته شد ولی او دشمنی خود را با امام رضا (ع) داشت و کارهای بسیاری در دشمنی با آن حضرت انجام داد.
وی اضافه کرد: مامون به واسطه این که دنبال مهار امام رضا(ع) بود، تلاش می کرد تا حکومت خود را تثبیت کند و به همین دلیل امام هشتم را به خراسان دعوت کرد تا علاوه بر این که مریدان امام رضا(ع) را مهار کند، آن حضرت را در کنار خود داشته باشد تا امام را از توطئه علیه خود بازدارد و زمانی که امام را به خراسان دعوت می کرد مراقب بود تا امام از مسیرهای خلوت عبور داده شوند.
امام جماعت شهر آشخانه اظهارداشت: وقتی مامون با نیت فریب مردم و مهار امام رضا(ع)، آن حضرت را به خراسان دعوت کرد، در تلاش بود تا اینگونه القا کند که امام را دوست دارد و ثامن الحجج نیز به او علاقه دارد و به همین دلیل دعوتش را پذیرفته ولی امام هشتم برای اثبات این که با میل و رغبت این سفر را انجام نمی دهد و مامون نیز نیت خیر ندارد، از رفتن به خراسان امتناع کرد.
حجت الاسلام اردکام تصریح کرد: مامون چند بار پیک فرستاد و در نهایت چند مامور فرستادند و پیغام دادند که یا باید به خراسان برود و یا کشته شود و امام رضا (ع) بر اساس مصلحت و حکمت، سفر خراسان را انتخاب کردند تا بتوانند رسالت امامت خود را کامل کنند.
***سیاست امام هنگام سفر به خراسان
یک استاد حوزه و دانشگاه گفت: امام رضا (ع) برای این که به مردم بفهمانند که این سفر از روی میل و رغبت نیست، دستور دادند که قبل از سفر یک مجلس عزا برپا شود و مردم به امام گفتند که گریه کردن برای مسافر خوب نیست.
حجت الاسلام علی سویدانلو افزود: مسیر حرکت امام (ع) به گونه ای طراحی شده بود که از امام استقبال نشود مگر در نیشابور که عده بسیاری جمع شدند و امام حدیث سلسله الذهب را بیان کردند و بعد فرمودکلمه لااله الا الله قلعه محکمی است و هر کسی لوازم آن را بپذیرد و عمل خود را منطبق بر کلمه توحید کند، از عذاب الهی ایمن است که البته شرطی دارد و آن شرط «من» هستم. این حدیث که در طول مسیربه زیبایی بیان شد، جایگاه و عظمت امام رضا را نشان داد و این که مامون در این چرخه هیچ جایگاهی ندارد.
وی بیان کرد: امام فرمود شرط کلمه توحید من هستم. همانگونه که اهل سنت فرقه های متعددی دارند، شیعیان نیز فرقه های بسیاری دارند ولی تمامی فرقه های شیعه تا قبل از امام رضا به پایان می رسد. فرقه هایی مانند زیدیه، کیساینه، اسماعیلیه واقفیه تا قبل از امام رضا (ع) فعالیت داشتند و بعد از امام هشتم هیچ فرقه دیگری به جز شیعه نداریم. بنابر این کسانی که امام رضا را قبول دارند شیعه ۱۲ امامی محسوب می شوند. چون با قبول کردن امام رضا فرزندان آن حضرت را تا امام زمان (عج) قبول دارند.
***صلوات خاصه امام رضا بیانگر شأن رفیع امامت است
حجت الاسلام سویدانلو با اشاره به صلوات خاصه امام رضا (ع) به صلواتی دیگر به نقل از امام حسن عسگری (ع) اشاره و بیان کرد: این صلوات در مفاتیح الجنان آمده است و حضرت بیان کردند که خدایا به امام رضا (ع) که از او راضی شدی و به واسطه دعا و رضایت او از بندگان راضی شدی، درود و صلوات بفرست.
این کارشناس مذهبی با اشاره به تاریخ زندگانی امام رضا (ع) گفت: حضرت در یازدهم ذی القعده سال ۱۴۸ هجری قمری در مدینه چشم به جهان گشودند و در سال ۲۰۳ هجری قمری به شهادت رسیدند. کنیه حضرت، ابوالحسن است و به القابی از جمله رضا، صابر، وکیل و ولی معروف هستند.
نظر شما