خبرگزاری شبستان- خراسان جنوبی: آرمان هایم در سال آخر مدرسه، به قبولی در یک رشته خوب و دانشگاه مطرح ختم می‌شد، اما کنکور خروجی خوبی برایم به همراه نداشت. قبولی در رشته «مهندسی صنایع» دانشگاه پیام نور، باعث شد که به دنبال کار بروم.
«آمنه سیاری»، مدیرعامل شرکت تعاونی روستایی الغدیر در خراسان جنوبی که به عنوان یک بانوی موفق در حوزه اشتغالزایی مهمان خبرگزاری شبستان است، از فراز و نشیب های کاری خود، می‌گوید. از روزهایی که در دهه ۸۰، به پیشنهاد یکی از کارمندان اداره کل منابع طبیعی، در سرکشی به روستاها با آنها همراه شد و قرار شد در کارهای عام‌المنفعه، به آنها کمک کند. «در ابتدای کار، پُر کردن پرسش نامه از مردم محلی به پیشنهاد مشاور پروژه ترسیب کربن در اواخر سال ۸۹ و اوایل سال ۹۰، که هر کدام حدود یک ساعت طول می کشد را به عهده گرفتم و بعد از انجام با کیفیت این کار و در کمترین بازه زمانی، ۴۰۰ هزار تومان پول نقد به عنوان حقوق به من پرداخت شد».
دریافت حقوق در مقابل کاری که با عشق و علاقه آن را انجام داده بود، انگیزه بسیار خوبی برای ادامه با قدرت در حوزه خدمت به روستاییان شد. «پروژه ترسیب کربن، با هدف توانمندسازی جامعه روستایی و اشتغال آنها آغاز شد و در این راستا، «سولابست» به عنوان یک روستای محروم برای پُر کردن پرسشنامه‌ها به من واگذار شد. بعد از تایید اولین مرحله کاری، به من اعلام شد که باید پرسشنامه‌ها را در ثبت سیستم کنم درحالیکه هیچ دانشی از کار با رایانه نداشتم اما انگیزه زیادی برای انجام این کار داشتم و این بخش از کار را با نیز انرژی زیاد و به بهترین شکل انجام دادم.
یکی از اهداف پروژه ترسیب کربن، تشکیل شرکت تعاونی بود که بتواند راه این پروژه را ادامه دهد و توسط خود جامعه روستایی هدایت شود. در سال ۸۶، شرکت تعاونی الغدیر تاسیس شده بود. سال ۹۱ به من اعلام شد که در این شرکت تعاونی مشغول کار شوم. قرار شد اسناد مالی این تعاونی را مرتب کنم. بخشی از بودجه این شرکت تعاونی در قالب وام به مردم واگذار شده بود و باید به عنوان یک حسابدار، حسابرسی این تسهیلات را انجام می‌دادم. همین موضوع باعث شد که شش ماه کلاس‌های حسابداری را بروم و آموزش‌های لازم را فرا گیرم و کار خود را شروع کنم.
در سال ۹۳ بود که با پیشنهاد هیات مدیره، به عنوان یکی از اعضای هیات مدیره، به صورت رسمی به تعاونی الغدیر وارد شدم و در سال ۹۵ پیشنهاد شد که مدیرعامل این شرکت تعاونی شوم اما خانواده‌ام با این موضوع مخالفت کردند ولی دلبستگی به مردم روستا و حضور در جمع آنها، باعث شد که این کار را قبول کنم. این تعاونی در ابتدا ۴۲۰ نفر عضو داشت و بعد از عضوگیری مجدد به ۶۵۰ نفر ارتقا یافت. بعد از مدتی کار تشکیل صندوق های خرده اعتباری با هدف ایجاد اشتغال برای مردم محلی، نیازسنجی و توانمندسازی را در دستور کار قرار دادیم.
سال ۹۵ بود تعاونی الغدیر به دلیل احیای محصولات صنایع دستی به عنوان یکی از موفق‌ترین شرکت تعاونی های استان شناخته شد. در سطح روستاهای هدف، احیای هنرهای صنایع دستی از قبیل گلیم بافی، سوزن دوزی، تولیدات پشمی و به ویژه عروسک های روستایی را آغاز کردیم.
پروژه ترسیب کربن یک مشاور داشت که به روستاها فراخوان داد بانوان روستا، عروسک های محلی (بازیچه ای که در گذشته توسط مادران و مادربزرگان برای بچه ها ساخته می‌شد) را با همان امکانات در اختیار بسازند. برای ایجاد ترغیب و انگیزه بین مردم، جشنواره‌ای عروسک‌های بومی محلی را در روستای تاجمیر برگزار کردیم؛ این روستا مردمان بلوچ نشین و سختی دیده داشت که در ابتدا با جریان تولیدات صنایع دستی همراه نبودند.
در خلال این جشنواره یک عروسک احیا شد که روی صورت آن دکمه دارد. این عروسک جرقه تمام تولیدات صنایع دستی و اتفاقات خوب روستای تاجمیر شد. این عروسک‌ها بعد از تولید، به پژوهشگاه میراث فرهنگی منتقل و بررسی شدند و عروسک‌های بومی خراسان جنوبی برای اولین بار، ثبت ملی میراث معنوی ناملموس کشور شدند.
عروسک‌ها جمع آوری شدند. یک روز از دفتر بانوان استانداری تماس گرفتند که محصولات خود را برای ارائه در نمایشگاه اصفهان آماده کنید. هنوز خودم باور نداشتم که این عروسک‌ها به فروش می‌رسد و خریداری برای آن پیدا می‌شود! به همراه تعدادی از بانوان از جمله خانم ذاکریان «مدیرعامل شرکت تعاونی روستایی زنان خراشاد» با کارتن‌هایی پر از عروسک، راهی اصفهان شدیم. سال ۹۴ بود و اولین تجربه حضور در نمایشگاه و در کنار بزرگان، کار را فرا گرفتم. مدیرکل بانوان وقت استانداری خراسان جنوبی، در آوردن مسئولان به غرفه صنایع دستی استان و فروش دست‌بافته‌های ما، نقش بسیار موثری داشت. با چندین کارتن راهی اصفهان شدیم و با یک نایلون ملزومات برپایی نمایشگاه (نخ، سوزن و پارچه و ...) برگشتیم.
یکی از سازندگان عروسک های ما «گل بی بی کلندرزهی» از جمله افرادی بود که در ابتدا تعدادی عروسک دکمه‌ای ساخته و آن را در زیر چادر به من تحویل می‌داد تا کسی متوجه اقدام او نشود. فضای بکر و دست نخورده روستای تاجمیر در ابتدا باعث این کار شده بود اما فروش رفتن عروسک‌ها در نمایشگاه و برگزاری یک اردوی تفریحی با حضور اهالی روستا به یکی از روستاهای قشم و دیدن کار و تلاش بانوان در حوزه صنایع دستی و تمیزی روستا، باعث شد که اتفاقات خوب دیگر در تاجمیر رقم بخورد. در اولین گام، بحث نظافت روستای تاجمیر مدنظر مردم قرار گرفت.
در برنامه‌های بعدی، مشارکت بانوان روستایی افزایش یافت و گروهی شروع به ساخت عروسک کردند. یکی از بانوان روستا، اتاقی را به عنوان نمایشگاه اختصاص داد و مولوی روستا، همراه و همکار اعضای هیات مدیره تعاونی برای تولیدات شدند بگونه ای که ۶۰ نفر از بانوان روستای تاجمیر در بحث تولید و ساخت عروسک پای کار آمدند.
رفته رفته، «دوتوک» ثبت برند شد و بسته بندی برای عروسک ها آماده شد و موزه عروسک‌ها به عنوان اولین موزه عروسک های بومی در خراسان جنوبی در خانه تاریخی فروتنی بیرجند راه اندازی شد. ما به عنوان یک نقش تسهیل‌گر بودیم و عواید ساخت عروسک برای سازندگان آن بود. بعد از مدتی، پای گردشگران به روستای تاجمیر باز شد و آداب و رسوم عروسی، عزاداری، نوع پوشش بکر مردمان این روستا مورد توجه قرار گرفت. این موضوع باعث شد که تعاونی الغدیر به عنوان یک تعاونی برتر در سطح ملی معرفی شود و در بحث کارآفرینی بانوان معرفی و تقدیر شویم.
تعاونی در سال ۹۴، یک طرح مشارکتی با دولت اجرا کرد که بر اساس آن، ایجاد کارگاه‌های کوچک روستایی در بحث بسته بندی خشکبار (عناب، زرشک و کشک) در روستای چاه شهید اشرفی اصفهانی (یا روستای جنت‌آباد - واقع در دهستان غیناب بخش مرکزی شهرستان سربیشه) با دریافت تسهیلات یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان از دولت را هدف گذاری کردیم. بر این اساس اعضای تعاونی باید با دولت مشارکت می‌کردند اما چون اعضای توانایی پرداخت قسط و ضمانت نداشتند، در مصوبه مقرر شد هر نفر به ازای کارت یارانه‌ای که در اختیار دولت قرار دهد، می تواند وام گیرنده باشد، کارت یارانه ۲۰۰ خانوار به صندوق کارآفرینی امید منتقل شد و این افراد سهامدار کارخانه شدند. نفری ۱۵ هزار تومان سهامدار شدند اما الان این کارگاه که با یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان آماده شد، نزدیک هشت میلیارد تومان ارزش ریالی دارد که ارزش ریالی سهام آن متعلق به سهامداران است.
همچنین یک نانوایی به عنوان سرمایه‌های تعاونی در مرز ماهیرود راه اندازی شده است که برای سه نفر از اعضای تعاونی اشتغال ایجاد کرده است. یک کارگاه خیاطی نیز در روستای کسراب با همکاری شورای مبارزه با مواد مخدر برای بانوانی که ترک اعتیاد کرده اند فعال شد. موزه عروسک نیز تحت تملک میراث فرهنگی است اما تمام اقلام و تجهیزات آن مربوط به اعضا است.
سیاری درخصوص حمایت‌های دستگاه‌های اجرایی استان از عروسک‌های دوتوک می‌گوید: عروسک های دوتوک خیلی در سبد هدایای مهمانان قرار نگرفته است اما تاکنون جهاد دانشگاهی، دانشگاه هنر و به صورت ویژه کانون فکری کودکان و نوجوانان با خرید ۷۵۰۰ عروسک، از بانوان روستایی حمایت کرده‌اند.
وی در پایان با اشاره به اینکه اکثر اعضای تعاونی بیمه روستاییان و عشایر هستند اما همکاران موزه عروسک، بیمه تامین اجتماعی هستند، خاطرنشان کرد: دوتوک ثبت شده است اما محصولات ما کد رشته صنایع دستی ندارند به همین دلیل تحت حمایت بیمه، تسهیلات و کارت صنعتگران قرار نداریم.
نظر شما