حجت الاسلام یحیی جهانگیری سهروردی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان با اشاره به مقوله شهروند و حقوق شهروندی در جامعه امروز گفت: زمانی که در دهه نود، بحث حقوق شهروندی مطرح شد، عده ای گفتند چرا می گوییم شهروند و این نوعی تبلیغ است که روستاییان را در نظرنمی گیرد بنابراین برای درک مقوله شهروند باید در ابتدا واژه شهروند را تعریف کنیم.
استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: فرق است بین شهروند و شهرنشین. شهروند اعم از شهرنشین است و شامل عشایر و روستان نشینان هم می شود. شهروندی، با ملاک و معیار مدنی بودن و متمدن بودن گره خورده است ولی شهر نشینی با معیار جغرافیایی. به حساب منطقی، بین شهر نشینی و شهروندی، عموم خصوص من وجه است.
مبلغ بین المللی حوزه تصریح کرد: گام دوم این است که بدانیم هدف ما ازحقوق شهروندی چیست که در این راستا باید یه سه شاخصه آگاهی داشتن، مسئولیت پذیری بودن و فعال بودن باید توجه داشت. شهروند باید آگاه باشد و بداند حوزه اختیار و حقوقشان چیست. همچنین شهروندان باید مسئولیت پذیر باشند و فرافکن نباشند و جامعه را از خود بدانند و همه شهروندان ازتوان و استعداد خود برای شکوفایی جامعه استفاده کنند.
حجت الاسلام جهانگیری تصریح کرد: وقتی حقوق را اینگونه تعریف و فضا را برای فعال شدن ظرفیت و استعداد فراهم می کنیم به نوعی از فرار مغزها جلوگیری می شود.
استاد حوزه و دانشگاه افزود: در کشورهای اروپایی فرار مغزها بسیار کم است و علت آن بهرمندی از ظرفیت ها و نیز فعال نکردن استعداد هاست. یعنی با مشارکت مردم، عملا استعداد ها بارور و ظرفیت ها احیا می شود.
وی تصریح کرد: عدم استفاده از ظرفیت معلولین در محیط های اداری و اجتماعی، به نوعی بی اعتنایی به حقوق شهروندی است که متاسفانه در جامعه ما رعایت نمی شود.
مبلغ بین المللی حوزه خاطر نشان ساخت: طبق فرموده امام علی علیه السلام، خداوند حقوق انسانها را مقدم بر حقوق خود دانسته و تا حقوق انسانها رعایت نشود، نمی توان حقوق خدا را رعایت کرد. چرا که هر که حقوق بندگان خدا را رعایت کند می تواند از عهده حق خدا برآید .
جهانگیری سهروردی گفت: تنظیم روابط بین انسانی بیشتر و پیشتر از روابط بین خدا و انسان قابل اهمیت است حق تولید کننده و مصرف کننده، حرمت ارباب رجوع، رعایت منشور اخلاقی در ادارات، امر به معروف و نهی از منکر همه جزوی از حقوق شهروندی در جامعه هستند که متاسفانه نسبت به آن بسیار کم توجهی می شود.
وی افزود: در جامعه امروز مردم در مقابل رویداد یک حادثه در خیابان، بیمارستان و... به جای داشتن دغدغه و یا اعمال واکنش، سوژه یابی می کنند و با دوربین های خود، فقط آن را تماشا می کنند و در شبکه های اجتماعی نیز به تماشای دیگران می گذرانند. این نشان از این است که مسئولیت پذیری و کنشگر بودن نسبت به ناهنجاری ها در جامعه رو به زوال می رود. و مردم به جای فعال بودن، خنثی عمل می کنند که این امر نشان از عدم توجه به حقوق شهروندی افراد در هر جامعه ای است.
مبلغ بین المللی حوزه افزود: در واقع توجه به منشور اخلاقی، مسئولیت پذیری، آگاهی مردم نسبت به حقوق یکدیگر، مشارکت اجتماعی و...همه ازموارد مهمی است که سبب ارتقاء حقوق شهروندی در جامعه می شود.
حجت الاسلام جهانگیری تصریح کرد: حقوق شهروندی گاهی در مقوله اجتماعی نمود بیشتری دارد مانند بالارفتن قمیت نفت که در برخی کشورها مردم با توجه به حقوقی که نسب به هم و جامعه دارند ثروت خود را در اختیار سرمایه دولت قرارمی دهند تا سرمایه دولت نخوابد وایجاد مشکلات اقتصادی نکند اما در کشورما به محض بالارفتن تورم مردم بلافاصله به تورم دامن زده ومیزان خرید خود راافزایش می دهند که اگر مردم بلافاصله مصرف کالا را کنترل کنند قیمتها خود به خود کاهش پیدا می کنند. این کنش فعال، ناشی از آگاه و مسئولیت پذیر بودن جامعه است.
این استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: تعبیر به حضور در صحنه که امام عزیز داشتند در این راستا بود. یعنی مردم باید در مقابل پدیده های اجتماعی، خنثی نباشند. آگاه و فعال باشند. جامعه را از خود بدانند. حضور و مشارکت مردم در صحنه های اجتماعی از جمله راهپیمایی، روز قدس، حضور در نماز جمعه و... نموده هایی از مشارکت اجتماعی است.
حجت الاسلام جهانگیری با بیان اینکه دولت نیز نتوانسته زیر ساختهای مشارکتی مردم در عرصه های مختلف را فراهم کند گفت: فرار مغزها همیشه علمی نیست گاهی فرار مغزها اقتصادی و فرهنگی است که عدم توجه به مقوله حقوق شهروندی سبب می شود سرمایه های فکری اقتصادی و فرهنگی از مرزهای فرهنگی و اقتصادی ما عبور کنند .
مبلغ بین المللی حوزه افزود: ما باید با حقوق شهروندی زیر ساختهای مشارکت اجتماعی مردم را بالا ببریم و افراد جامعه را خنثی بار نیاوریم ، یکی از عظمت های انقلاب اسلامی این بود که مردم مسئولیت پذیر بودند و نسبت به اوضاع جامعه فعال که متاسفانه امروزه با توجه به تبلیغات و پیشرفت های علمی و فرهنگی نتیجه عکس داشته و مسئولیت مردم نسبت به مسائل و حقوق شهروندی در جامعه کمرنگ شده است.
حجت الاسلام جهانگیری در پایان تاکید کرد: اگربتوانیم حقوق شهروندی را در جامعه با توجه به معیارهای مناسب در جامعه تببین کنیم می توانیم مردم را از قانون گریزی و عدم توجه به حقوق افراد نسبت به یکدیگر آگاه سازیم و آنها را نسبت به حقوق افراد جامعه مسئولیت پذیر و فعال کنیم.
فاطمه عسگری
نظر شما